Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

alpari.com – Xalqaro miqyosdagi moliyaviy kompaniya sayti
Asimetriyali axborot – bozordagi vaziyatni bildirish uchun foydalaniladigan 
atama. Sotuvchi va xaridorning mahsulot sifati haqidagi xabardorligi turlicha 
bo‘ladi. Masalan, mehnat bozorida ishchi o‘zi haqida ish beruvchiga nisbatan 
ko‘proq xabardordir. Ishchi kuchini ishga yollayotgan ish beruvchi esa u 
haqida dastavval to‘liq ma’lumotga ega bo‘la olmaydi. Agar axborot simmetrik 
tarzda tarqalishi mumkin bo‘lganda, alohida bozorlar, ya’ni turli mahsulotlarga 
nisbatan sifatli va sifatsiz tovar yoki hizmatlar bozorini tashkil etish mumkin 
bo‘lar edi. Bozorlarda esa tovar va hizmatlar bo‘yicha assimetriyali axborot 
mavjud. Assimetriyali axborot bozorlari “limon” bozori deb ataladi. Bunday 
bozorlarni 1970-yilda Nobel mukofoti laureati (2001-yil) Jorj Akerlof 
“Limonlar” bozori: sifat noaniqligi va bozor mexanizmi” deb nomlangan o‘z 
asarida yoritib bergan. 
Axborot– insonning yuqori faoliyati mahsulidir. Axborot shaxsga oid, u 
tug‘ilish vaqtida yaratuvchisining nomini ajralmas element sifatida saqlaydi. 
Axborot so‘zli, raqamli, vizual va harfli shaklga ega bo‘ladi. 
Axborot almashuvi– mahsulot almashinuvi o‘rniga keluvchi ijtimoiy 
o‘zaro harakat shakli. Axborot mahsulotlari bilan almashuv mahsulotlarning 
ikki xususiyati tufayli nobozor xususiyatiga egadir. Birinchidan, xaridorning 
xarid qilish vaqtida axborot mazmuni bilan tanishuvi uni bepul sotib olishni 
bildiradi. Ikkinchidan, sotuvchi ko‘p marta ko‘p karrali axborot mahsulotini 
o‘z ixtiyoriga qarab foydalanishi mumkin. 
Axborotning 
depersonifikatsiyasi–axborotlashgan 
mahsulotni 
yaratuvchining nomi va mahsulot mazmuni bu mahsulotning sabab va undan 
kelib chiqadigan aloqani yo‘qotish. Depersonifikatsiya kutilmagan va aniq 

---

520 
maqsadga qaratilgan bo‘lishi mumkin, oxirgisiga plagiat kiradi.