Ravish so’z turkumi


Taqlid so`zlarning barchasidan fe`l so`z turkumi yasaladi


Download 336.99 Kb.
bet4/5
Sana27.01.2023
Hajmi336.99 Kb.
#1130846
1   2   3   4   5
Bog'liq
alohida so`z turkumlari

Taqlid so`zlarning barchasidan fe`l so`z turkumi yasaladi: shovullamoq, gumburlamoq, dupirlamoq, qarsillamoq, yaltilamoq.
Undov so`zlar.
So`zlovchining his-hayajon,buyruq-xitobini,shuningdek hayvon parrandalarni biror harakatga undash (haydash,chaqirish)ni ifodalovchi so`zlarga undov so`zlar deyiladi. Yozuvda undov so`zlardan keyin vergul qo`yiladi.Masalan, Oh-ho,muncha muzdek?
UNUTMANG!
Undov so`zlar tortmoq, urmoq, solmoq, demoq kabi fe`llar bilan birikib,qo`shma fe`l hosil qiladi. Masalan,dod solmoq,uf tortmoq,oh urmoq, oh demoq.
Undovlar ma`nosiga ko`ra ikki turga bo`linadi:
Kishilarning quvonchi, erkalash, erkalanish, rohatlanish, hayron qolish, norozilik,g`azab, nafrat og`riq, singari hissiyotlarini ifodalaydi. Masalan, oh, eh, voy, uh ,o`h-o`h, ohho, ehhe, uff, hi, ho, ey, iya, iye, ura, iye-iye, esiz, vah-vah, ajabo, obbo.
Kishilar diqqatini tortish,jonivorlarni haydash,chaqirish va to`xtatish uchun qo`l laniladigan undovlar buyruq- xitob undovlari deyiladi.Buyruq-xitob undovlari anglatgan ma`nosig ko`ra ikki turga bo`linadi:
His-hayajon undovlari
Buyruq-xitob undovlari
His-hayajon undovlarining o`zi gap bo`lib kelishi yoki gap tarkibida kelib,uni gapga aylantirishi mumkin,Bunday gaplar oxirida doimo umdov belgisi qo`yiladi. Masalan,O,muazzam Enasoy daryosi(Ch. Aytmotov),Ur-re-e-e-e!-u boychechakni qo`lida hilpiratib toychoqdek, shataloq otib chopar edi
1.Shaxsga qaratilgan undovlar :hey,hoy, tiss, ey, allo, xo`sh, qani,jim
2.Jonivorlarga qaratilgan undovlar.Bular ham o`z ichida uch guruhga bo`lined:
a) chaqirish: pish-pish, beh-beh, tu-tu-tu, mah-mah,kuch-kuch, gah-gah, chip-chip,
b)haydash: pisht,taq,tur,kisht,chuh,xix,qurey-qurey,chu.
d)to`xtatish: dirr, xo`sh-xo`sh,ho`k,ishsh,chix.
Bulardan tashqari undovlarning yana ikki turi mavjud:

Download 336.99 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling