Referat bajardi: Tekshirdi: Reja adabiyotlar 622452 ta videodars 982 ta audiokitob 2205 ta

Kemiravchilar (Rodentia) turkumi vakiliari hozirgi zamonda yashab
turuvchi sutemizuvchilar orasida eng ko’p, ya'ni 2000 dan ortiq turlarni
o’z ichiga oladi. Ular juda keng tarqalgan, tuproq, yer ustida va
daraxtlarda yashaydi. Ularning kurak tishlari juda yirik, lekin ildizi
bo’lmaydi. Kurak tishlari o’sib turadi. Qoziq tishlari yo’q, shu sababli
kurak va oziq tishlari orasida tishsiz bo'shliq — diastoma bo’ladi.
Kemiruvchilar asosan simlik ildizi, Po’stlog'i, novdasi, bargi, doni va
maysasi bilan oziqlanadi.
Kemiruvchilar har yili bir necha marta va ko’p bola tug'adi. Bolalari
tez voyaga yetadi. Ko’pchilik kemiruvchilar qishloq xo’jaligi ekinlariga
(sichqon, dala sichqonlari, yumronqoziqlar) va g'amlab qo’yilgan oziq —
ovqat mahsulotlariga (sichqon, kalamushlar) jiddiy zarar yetkazadi. Ba'zi kemiruvchilar
(sug'urlar, qumsichqonlar, kalamushlar) yuqumli kasalliklarni (masalan, o’lat) tarqatadi.
Olmaxon, sug'ur, nutriya, ondatra ovlanadigan eng muhim mo’ynali hayvonlardan
hisoblanadi. Kemiruvchilai va tovushqonsimonlar turlari: 1 — dumsiz qizil sichqon
(pishchuxa), 2 — qum tovushqoni, 3 — olmaxon, 4 — jayra, 5 — yumronqoziq, 6 —
qo’shoyoq, 7 — kengurusimon kalamush, 8 — nutriya 9— shinshilla.
20-RASM. KEMIRUVCHILAR (Rodentia) TURKUMI VAKILLARI

 
Tovushqonsimonlar (Lagomorpha) turkumi vakillarining yuqori
jagldagi katta kurak tishlarining orqasida bir juft kichkina q shimcha
kurak tishlari b ladi. Tishlari tuzilishiga k ra kemiruvchilarga xshab
ketadi, ya'ni tishlari y q. Bu turkumga dumsiz sichqonlar yoki oxotonlar
va tovushqonlar kiradi. Dumsiz sichqonlar qishgaxashak g'amlab q yish
odati bilan mashhur, bular Markaziy Osiyoning togTi tumanlarida
tarqalgan. Tovushqonlarga oq tovushqon, malla tovushqon, qum

---

tovushqoni, Manchjuriya tovushqoni va yovvoyi quyon kiradi. Bular eng muhim ov
darrandalari hisoblanadi. Tovushqonsimonlar turkumiga 65 ga yaqin tur kiradi.
21-rasm. Tovushqonsimonlar( LAGOMORPHA) turkumi vakillari