Referat mavzu: Muammoni hal qilishning asosiy strategiyalari

Muayyan muammoni va uning ahamiyatini aniqlang.

Muayyan muammoni va uning ahamiyatini aniqlang
Kalitlarni yo'qotish va ishdan bo'shatish, tishni yo'qotish va ba'zida odamni muammo deb hisoblash mumkin. hayotiy vaziyat u hech qachon duch kelmagan va uni o'zi uchun g'ayrioddiy harakatlarga majbur qiladigan, uni psixologik qulaylik zonasidan chiqarib yuboradi. Shuning uchun, o'zingizni stressga duchor qilishdan oldin, muammo uzoqqa cho'zilganmi yoki yo'qligini ko'rib chiqishga arziydi.

Shu bilan birga, mavjud muammolarni aniq ko'rsatish muhimdir.

7
Siz hatto ularning ro'yxati bilan ro'yxat tuzishingiz kerak bo'lishi mumkin. Keyingi narsa har bir muammoni hal qilishning og'irligi va dolzarbligini aniqlashdir. Qaysi biri birinchi bo'lib ruxsat berilishi kerakligini va qaysi biri kutishi mumkinligini tushunish muhimdir. Siz hamma narsani bir zarbada hal qilishga shoshilmasligingiz kerak, chunki buning uchun sizda etarli kuch bo'lmasligi mumkin va bunday qarorning sifati sezilarli darajada kamayadi.
Muammoli ta’lim texnologiyasi.
Muammoli ta’lim – ta’lim jarayonini olib borishda o’quvchilar oldiga yechish uchun muammoni qo’yish orqali muammoli vaziyatni vujudga keltirish va mashg’ulot davomida uning yechimini topish. Muammo o’qituvchi tomonidan yoki o’quvchilar tomonidan qo’yilishi mumkin.
8 
Muammoli ta’lim texnologiyalari – 
o’quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirishga asoslangan.
Muammoli ta’lim texnologiyasining asosi – insonni fikrlashi muammoli vaziyatni hal etishdan boshlanishi hamda uning muammolarini aniqlash, tadqiq etish va yechish qobiliyatiga ega ekanligidan kelib chiqadi. Muammoli ta’lim o’quvchilarning ijodiy tafakkuri va ijodiy qobiliyatlarini oshirishda jiddiy ahamiyatga ega. 
Muammoli vaziyat yaratish usullari:
- O’qituvchi o’quvchilarga dars mavzusi bilan bog’liq ziddiyatli holatni tushuntirish va uni yechish yo’lini topishni taklif qilish;
- Bir masalaga doir turli nuqtai nazarlarni bayon qilish;
- Hal etish uchun yetarli bo’lmagan yoki ortiqcha ma’lumotlar bo’lgan yoki savolning qo’yilishi noto’g’ri bo’lgan masalalarni taklif etish.
Muammoli vaziyatni hal etish darajalari:
- O’qituvchi muammoni qo’yadi va o’zi yechadi;
- O’qituvchi muammoni qo’yadi va uning yechimini o’quvchilar bilan birgalikda topadi;
9

- O’quvchilarning o’zlari muammoni qo’yadilar va uning yechimini topadilar.

Muammoli vaziyatni yechishda qo’llaniladigan usullar:
- Muammoni turli nuqtai nazardan o’rganish, tahlil qilish;
- Solishtirish, umumlashtirish;
- Dalillarni aniqlash va qo’llash;
- Vaziyatga bog’liq xulosalar chiqarish;
- O’quvchilarning o’zlari aniq savollar qo’yishi va boshqalar.

Muammoli ta’lim bosqichlari: 1. Muammoli vaziyat hosil qilish. 2. Muammoni yechish taxminlarini shakllantirish. 3. Yechimning to’g’riligini tekshirish (olingan yechim bilan bog’liq axborotni tizimlashtirish orqali).

Muammoni hal etish bosqichlari:
1. Isbotlash – bu muammoning ilgari to’g’ri deb tan olingan sabablar bilan bog’liqlarini topish asosida amalga oshiriladi.
2. Tekshirish – buni tanlangan sababning oqibatida hal

10
etilayotgan muammo hosil bo’lishi to’g’riligini asoslash bilan amalga oshiriladi.

3. Tushuntirish – bu muammoning yechimi nima uchun to’g’riligini tasdiqlovchi sabablarni aniqlash asosida amalga oshiriladi
Muammoli ta’limni amerikalik psixolog, faylasuf va pedagog D.Dyui 1894 yilda Chikagoda tashkil etgan tajriba maktabida qo’llagan. XX asrning 60 yillarida bu yo’nalishda tadqiqotlar olib borildi. 70-80 yillarga kelib, amaliyotga keng joriy etildi.  Muammoli o’qitishni chuqur o’rganish XX asrning 60-yillarida boshlangan bo’lib, uning asosida “Tafakkur- muammoli vaziyatdan boshlanadi”-degan g’oya yotadi.
Fikrlash psixologiyasi nuqtai nazaridan muammoli o’qitish g’oyasi va tamoyillari S.L.Rubinshteyn, M.I.Maxmutov, V.Okon, I.Ya.Lerner tomonidan ishlab chiqilgan.
Muammoli ta’lim turi ilmiy-uslubiy jihatdan 3 xil ko’rinishga ega.
1. Muammoli vaziyatni vujudga keltirish.
2. Muammoning qo’yilishi.
3. Muammoning yechimini topish
11
Xulosa
Kreativ fikrlashni faollashtirishning evristik texnikasi va usullarini o’rganish muvaffaqiyatni yaqinlashtiradi, shuningdek, shaxsning ijodkorlik qobiliyatini rivojlantiradi. Kreativ boshqarish usullarini, ijodkorlik nazariyasini, yangi texnik yechimlarni izlash va usullarini o’zlashtirish ijodning ijtimoiy ahamiyatini, uning ijtimoiy zarurligini anglashga, ularning kreativ salohiyatini yanada to’liq ochib berishga yordam beradi. Shu sababli,jamoaning kollektiv ongini shakllantirish.Boshqaruvni rivojlantirishning zamonaviy tendentsiyalari boshqaruvchiga yangi talablarni tug’dirmoqda. Ilgari, rahbarlar aniq ijroga intilishlari odatiy hol edi, yaxshi rahbar

12
yuqori organlarning buyruqlarini yoki ko’rsatmalarini,standartlarini qanday bajarishni biladigan va qabul qilingan ish yuritish turlariga mos keladigan kishi deb hisoblanardi. Hozirgi kunda ta`lim muassasasi rahbari o’ziga ishontirish, strategik rejalarni amalga oshirish kabi qobiliyatlarga ega bo`lishi lozim. O’ziga ishonish- yaxshi fazilat, lekin u o’zini turli yo’llar bilan namoyon qilishi mumkin.Bugungi kunda jamiyatda kreativ menejer yoki tadqiqot va strategic turdagi menejer tushunchasi tug’ilmoqda.Uning o’ziga xos xususiyati nimada? Har bir menejer o’z ishida shaxsiyat

xususiyatlarini namoyish etadi. Ammo har doim umumiy bo’lgan narsa bor,bu faoliyatning o’ziga
xos xususiyati.

13