Referat mavzu: Uzunchoq miya va ko`prik. Ularning tuzilishi va yoshga qarab o`zgarishi. Miyachaning tuzilishi va yoshga qarab o`zgarishi. IV- qorincha, rombsimon chuqurcha. Rombsimon chuqurchada bosh miya nervlari o`zaklarining joylashishi

Uzunchoq miya

Uzunchoq miya (animatsiya)

Tashqi yuzalari

oldingi oʻrta tirqish yumshoq parda bukilmalarini saqlaydi va uzunchoq miya boʻylab kengayib boradi. U

miya koʻprigining pastki qirgʻogʻidagi koʻr teshik deb ataluvchi kichik uchburchak
sohada tugaydi. Bu tirqishning ikkala tomonidagi koʻtarilgan sohalar uzunchoq miya piramidalari deb ataladi. Piramidalar piramidal traktlarni saqlaydi – nerv sistemasining kortikospinal va kortikobulbar traktlari. Uzunchoq miyaning dum (pastki) qismida bu traktlar kesishadi, natijada bu nuqtada tirqish koʻrinmay qoladi va decussatio pyramidum deb ataladi. Ba’zi boshqa tolalar oldingi oʻrta tirqishning decussatio pyramidumdan yuqorisidagi qismlaridan chiqadi va miya koʻprigining yuzasi boʻylab lateral yoʻnaladi va oldingi tashqi arkasimon tolalar deb ataladi.
Uzunchoq miyaning yuqori qismida oldingi lateral va orqa lateral egatlari orasidagi sohada juft boʻrtmalar boʻlib Oliva tanalari (shuningdek olivalar) deb ataladi. Ular oliva tanalarining eng yirik yadrolari, pastki oliva yadrolaridan hosil boʻladi.

Uzunchoq miyaning orqa oʻrta egat va orqa lateral egati orasidagi orqa qismi orqa miyaning orqa tutamidan kiruvchi traktlarni saqlaydi. Bular oʻrta chiziqqa medial yotuvchi nozik tutam va lateral yotuvchi ponasimon tutamlar. Bu tutamlar nozik va ponasimon boʻrtmalar deb ataluvchi aylanasimon tepaliklarda tugaydi. Ular nozik yadro va ponasimon yadro deb ataluvchi kulrang modda massalaridan hosil boʻlgan. Bu yadrolarning somasi (hujayra tanalari) orqa ustun-medial lemnisk yoʻlining ikkinchi tartibli neyronlaridir va ularning ichki arkasimon tolalar yoki tutamlar deb ataluvchi aksonlari uzunchoq miyaning bir tomonidan ikkinchisiga oʻtadi va medial lemniskni hosil qiladi.

Boʻrtmalarning shundoqqina tepasida, uzunchoq miyaning tomoni uchburchak chuqurcha tomonidan egallangan va u toʻrtinchi qorinchaning polining pastki qismini hosil qiladi. Chuqurcha ikkala tomondan uzunchoq miyani miyacha bilan bogʻlovchi pastki miyacha oyoqchalari bilan oʻralgan.



Uzunchoq miya va qismlari (10-16) - (10) piramida; (11) oldingi oʻrta tirqish; (15) toʻrtinchi qorinchadagi xoroid chigal; (13) oliva va (7) miya koʻprigi

Uzunchoq miyaning pastki qismi, nozik tutamning shundoqqina lateral tomonida boshqa boʻylama boʻrtma bor va tuberculum cinereum deb atalado. U ostidagi orqa miya uch shoxli nerv yadrosi deb ataluvchi kulrang modda toʻplamidan hosil boʻlgan. Bu yadroning kulrang moddasi uch shoxli nervning spinal traktini hosil qiluvchi nerv tolalari qavati bilan oʻralgan.
Uzunchoq miyaning asosi orqa miyaning ipsilateral tomonidan miya ustunining kontralateral tomoniga kesishuvchi kommissural tolalar bilan belgilanadi; bundan pasti orqa miya.