Referati Jazdi : Jalg’ashev Shexroz Tekserdi: Allambergenova Gu’ljaha’n 2020

Metanimiyag’a misallar :Duris ayiriw ushin qarani ,aqti, ilgir zeyin kerek,sinshi kerek. Bir waqitlari esitken bir postin kirdi. Tabaqtag’i suwig’an bolsa , issinan a’keleyin. Qazan asin’ qonaq keldi. G’aripke bergeyler uzaq jil o’mir . Soqir tawiqqa ba’ri de tari. Bul ma’hali bir qansha u’yler jatsa Ulman menen Na’zi kempir jatpag’an . Biydin’ aldina da’sturxan, shay qoyin’. Tandirdi jag’ip jiberin’. Qaptalimnan o’tken qizil ko’ylekten ,jelpigen ep jeliktirdi jas jandi Aq saqal , qara saqal, qara jawiq, qizil jawiq ha’mmesi da’rya boyinda sarp tarrti.

Sinekdoxa. Sinekdoxa so`zdi awısqan ma`nide qollanıwdın` bir tu`ri. Tilimizde ko`pshilik orında bir na`rsenin` bir bo`legin aytıw arqalı-aq, sol na`rsenin` pu`tin o`zin tu`siniwge mu`mkinshilik bolatug`ın jag`daylar boladı. A`lbette, bul tilimizdin` kemshiligin ko`rsetpeydi. Qayta tilimizdegi so`zlerdin` o`tkirligin, ten`ewlerdi, astarlı tu`siniklerdi keltirip shıg`aradı. Mısalı, Jigitlik ha`seri urg`an murınnın`, keminde bir batpan samalı bolar (I.Yusupov). Bunda ga`p murın haqqında, yamasa murıng`a samaldın` ta`siri haqqında bolıp turg`an joq. Al erjetken, ka`malg`a kelgen jas jigit haqqında degen tu`sinik payda bolıp tur. Qanday bolmasın pu`tin na`rsenin` bir bo`legin (yamasa kerisinshe) aytıw arqalı sol pu`tin na`rseni (zattı, qubılıstı) tu`sindiretug`ın awısqan ma`nini payda etetug`ın so`z, ya so`z dizbegi sinekdoxa delinedi. Mısalı, Bir basın` ekew bolıptı, qutlı bolsın, inim, - dedi Ayjan (Erkin Qaraqalpaqstan). Sinekdoxanın` tiykarg`ı belgileri pu`tin na`rsenin` ornına bir bo`legin, ko`p na`rsenin` ornına jeke birewin, ulıwma na`rsenin` ornına jekeni almastırıp qollanılıwı boladı. (Bul jag`day skerisinshe de qollanılıwı mu`mkin). Mısalı: Qarayg`an qara ko`zler siltidey tındı.