Referati topshirdi: Erkinbayev Doniyor Qabul qildi: Nurmetova Manzura Urganch-2023

Genetik xaritalarning to’liq genomlari. Xromosomalarning genetik xaritasi deb, muayyan xromosomada biriish guruhidagi birikkan genlarning ma’lum tartibda va bir-biridan muayyan masofada joylashganligini hamda genlarning nomlarini ifodalovchi simvollar aks ettirgan sxemaga aytiladi. Xromosomalarning sitologik xaritalarini tuzish uchun dastavval biologic obyekt – tadqiq qilinadigan organism turi kariotipining mukammal tavsifi tuziladi. Gaploid holatdagi xromosomalar o’lchami, shakli tasvirlanadi. Bundan tashqari xromosomalarni maxsus differensial bo’yoqlar bilan bo’yab, ularning ichki tuzilishida namoyon o’ladigan kondalang turli qora chiziq shaklidagi tuzilishida namoyon bo’ladigan ko’ndalang turli qora chiziq shaklidagi qurilmalar aniqlanib tasvirlanadi. Shuni alohida ta’kilash zaruruki, bunday ichki tuzlish belgilari har xil nogomologik xromosomalarda har xil va faqat o’ziga xos ekanligi aniqlandi.
Xulosa. Nukleotidli ketma-ketliklar bo’yicha ma’lumotlar ba’zalari biologik faol molekula va moddalarni struktura va qiymatini tadqiqi qilish va olingan ma’lumotlarni kompyuter yordamida qayta ishlash, molekulyar biologiya va biotibbiyot va genetika bo’yicha axborotlarni saqlash va tahlil qilsh uchun avtomatlshtirilgan tizimlarni yaratish va shu kabi boshqa vazifalarni bajaradi.
Mutatsion jarayonni tadqiqi qilish tabiiy va industirlangan mutagenezning mexanizmini o’rganish va genetic materialni nishonlsh uchun mutant yoki foydali organism formalarini olishdek o’zaro bog’liq ikkita vazifani hal qilishni taqazo etadi. Shuningdek, mutatsion jarayonning chastotasi o’tab turgan atrof-muhitdagi genetic aktiv omillarning mavjudlik mezonini aniqlashga imkon beradi.
Xromosomalrning genetic va sitologik xaritalarini qiyosiy tahlil qilish natijasida quyidagi qonuniyatlar aniqlandi:
1. Xromosomaning sitologik va genetic xaritalarida genlarning joylashish taribi bir xilda namoyon bo’ladi.
2. Xromosomaning genetik va sitologik xaritalari orasidagi tafovut xromosomada joylashgan genlar orasidagi masofa ko’rsatlichining har xillikda namoyon bo’lishligidadir. Buning sababi xromosomaning turli qismlarida krosingoverning namoyon bo’lishi ehtimolining har xil ekanligidadir.