Regression va korrelyatsion tahlil ijtimoiy hodisalar orasidagi o‘zaro bog‘lanishlar va ularning turlari


Ko‘p omilli to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘lanish


Download 377.07 Kb.
bet8/8
Sana10.11.2023
Hajmi377.07 Kb.
#1765264
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
REGRESSION VA KORRELYATSION TAHLIL

Ko‘p omilli to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘lanish
uchun zarur bo‘lgan ko‘rsatkichlar hisobi



t/r

Urug‘ning unib chiqishi (%) u

Urug‘ning tuproqda joylashish chuqurligi sm x1

1000 dona urug‘ vazni, g x2



ux1



ux2



x1x2



u2



x12



x22



Ux1x2=

1

98

3,3

48

323,4

4704

158,4

9604

10,89

2304




2

98

3,2

47

313,6

4606

150,4

9604

10,24

2209




3

97

3,1

46,5

300,7

4510

144,1

9409

9,61

2162




4

96

2,9

44

278,4

4224

127,6

9216

8,41

1936




5

95

3,0

44

285,0

4180

132,0

9025

9,00

1936




6

90

2,7

38,6

243,0

3474

104,2

8100

7,29

1490




7

88

2,6

37,0

228,8

3256

96,2

7744

6,76

1369




8

87

2,6

36,5

226,2

3175

94,9

7569

6,76

1332




9

80

2,4

36

192,0

2880

86,4

6400

5,76

1296




10

78

2,1

34

163,8

2652

71,4

6084

4,41

1156




11

76

2,0

31

152,0

2356

62,0

5776

4,00

961




12

65

1,7

28,5

110,5

1852

48,4

4225

2,89

812




13

60

1,5

24,6

90,0

1476

36,9

3600

2,25

605




14

58

1,3

23,2

75,4

1345

30,1

3364

1,69

532




15

46

0,7

19,2

32,2

883

13,4

2116

0,49

369




SS

1212

35,10

537,4

3015,0

45573

1355,6

101836

90,45

20469




o‘rta
-chasi

80,8

2,34

35,83

201,0

3038

90,4

6789,0

6,03

1364




Ushbu hisob-kitoblardan keyin quyidagi ikki noma’lum had­li ikki tenglamaga ega bo‘lamiz:





Har ikkala tenglama qiymatlarini S parametri oldidagi son­larga bo‘lib, ikkinchi tenglamadan birinchisini ayirib tashlaymiz:
_


Bunda, b parametri teng bo‘ladi:

b parametr qiymatini birinchi tenglamaga qo‘yib, s para­met­rning qiymatini aniqlaymiz:





b va s parametrlarining qiymatlarini birinchi tenglamaga qo‘­yib, a parametrning qiymatini aniqlaymiz:



Shunday qilib, mo‘tadil tenglamalar tizimining yechimi reg­res­­siya tenglamasini tuzishga imkon beradi:





Ushbu to‘g‘ri chiziqli tenglama ma’lumotlari asosida quyida­gicha xulosani qilish mumkin.


Tenglamadagi b va s parametrlari regressiya koeffitsiyentlari hi­­soblanadi.
b koeffitsiyenti quyidagi xulosani chiqarishga imkon beradi. Urug‘­ning tuproqqa joylashish chuqurligi 1 sm ga oshishi urug‘­ning unib chiqish darajasini taxminan 8,3% ga oshishiga olib ke­ladi.
s koeffitsiyenti quyidagi xulosani chiqarishga imkon beradi. Se­­pilgan 1000 dona urug‘ vaznining 1 grammga oshishi urug‘ning unib chiqish darajasini 1,1% ga oshishiga sababchi bo‘ladi.
Ko‘p omilli to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘lanish zichligi (ku­chi) darajasiga baho berish va ta’riflash uchun quyidagi ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyentidan foydalaniladi:

Bunda: Chуx1, Chуx2, Chx1x2 – juft korrelatsiya koeffitsı­yent­laridir.
Ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyenti umumiy korrelatsiya­ning qancha qismi o‘rganiladigan omillar hisobiga sodir bo‘l­gan­ligini ko‘r­satadi.
Ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyentini kvadratga ko‘tarish or­qali determinatsiya koeffitsiyenti (R2) aniqlanadi.
Determinatsiya koeffitsiyenti natijaviy belgi (y) ning barcha omil belgilar (x1,x2,...xp) ta’siri ostida qancha miqdorga (foizga) o‘zgarganligini (oshganligini, kamayganligini) bildiradi.


Tayanch iboralar





  • funksional bog‘lanish

  • korrelatsion bog‘lanish

  • to‘g‘ri bog‘lanish

  • teskari bog‘lanish

  • to‘g‘ri chiziqli bog‘lanish

  • egri chiziqli bog‘lanish

  • regressiya tenglamasi

  • juft korrelatsiya

  • ozod had

  • regressiya tenglamasi koeffitsıyenti

  • Fexner koeffitsiyenti

  • Àssotsiatsiya koeffitsıyenti

  • Êonkordatsiya koeffitsıyenti

  • korrelatsion jadval

  • paraboola tenglamasi

  • giperbola tenglamasi

  • darajali tenglama

  • determinatsiya indeksi

  • korrelatsiya indeksi

  • korrelatsiya koeffitsıyenti

  • Styudent (t) mezoni

  • Fisher (F) mezoni

  • Êo‘p omilli korrelatsiya

  • Spirman koeffitsıyenti

  • Êontingensiya koeffitsıyenti

  • Pirson koeffitsıyenti



7. Mustaqil ishlash uchun savollar va topshiriqlar



  1. Ijtimoiy hodisalarning o‘zaro bog‘lanishi deganda nimani tu­­shunasiz?

  2. Ijtimoiy hodisalarning o‘zaro bog‘lanishini o‘rganishdan maq­sad nima?

  3. Hodisalar orasidagi bog‘lanishlar xarakteriga qarab bog‘la­nish­lar necha xil ko‘rinishda bo‘ladi?

  4. Funksional bog‘lanish deb nimaga aytiladi?

  5. Korrelatsion bog‘lanish deganda nimani tushunasiz?

  6. To‘g‘ri bog‘lanish deganda nimani tushunasiz?

  7. Teskari bog‘lanish deb nimaga aytiladi?

  8. To‘g‘ri chiziqli bog‘lanish deb nimani tushunasiz?

  9. Egri chiziqli bog‘lanish deganda hodisalar orasidagi qanday bog‘lanish tushuniladi?

  10. O‘zaro bog‘lanishlar funksional bo‘lganda ularni o‘rga­nish uchun qaysi usullardan foydalaniladi?

  11. O‘zaro bog‘lanishlar korrelatsion bo‘lganda ularni o‘rganish­da qaysi usullardan foydalaniladi?

  12. Balans usuli deb nimaga aytiladi?

  13. Tahliliy guruhlash usuli qay vaqtda qo‘llaniladi?

  14. Parallel qatorlar usuli qanday vaqtda qo‘llaniladi?

  15. Juft korrelatsiya deb nimaga aytiladi?

  16. Regressiya koeffitsiyenti nimani bildiradi?

  17. To‘g‘ri chiziqli regressiya tenglamasi parametrlarini aniq­lash tartibini tushuntiring.

  18. Ikki belgi orasidagi egri chiziqli bog‘lanish deb nimani tu­shu­nasiz?

  19. Hodisalar orasidagi bog‘lanish to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘­lanish bo‘lsa, korrelatsion bog‘lanish zichligi (kuchi) qanday aniqlanadi?

  20. Korrelatsiya koeffitsiyenti deb nimaga aytiladi?

  21. Determinatsiya koefitsiyenti qanday aniqlanadi? U nimani bil­diradi?

  22. Ko‘p omilli korrelatsiya deb nimaga aytiladi?

  23. Ko‘p omilli regressiya tenglamasi «Kichik kvadratlar» usu­li­da qanday yechiladi?

  24. Ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyenti nimani bildiradi?

  25. Ko‘p omilli korrelatsiyada determinatsiya koeffitsiyenti qan­day aniqlanadi va nimani ifodalaydi?

Download 377.07 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling