Режа: 1 Мехнатга хак тулаш шакллари, тизимлари, фонди ва унинг таркиби


Download 38.4 Kb.
bet2/3
Sana29.12.2022
Hajmi38.4 Kb.
#1071926
1   2   3
Bog'liq
Мехнат ва иш хакининг хисобга олиш тартиби

Иш хаки тулаш

Тариф

Иш хаки тулаш

Тариф

0

1,000

12

3,581

1

1,450

13

3,808

2

1,595

14

4,038

3

1,755

15

4,271

4

1,930

16

4,508

5

2,115

17

4,748

6

2,308

18

4,991

7

2,510

19

5,238

8

2,716

20

5,488

9

2,926

21

5,741

10

3,140

22

5,998

11

3,358







Бозор иктисодиети шароитида корхоналар мехнатга хак тулаш шакллари, тизимлари , микдорларини мустакил белгилайдилар. Айни вактда корхоналар мехнатга хак тулашнинг конунбилан кафолатланган энг кам микдорини тамъинлаш лозим.
Иш хаки уз таркибига кура иккига булинади:
· Асосий иш хаки;
· Кушимча иш хаки;
Хозирги шароитда ишчи ва ходимларга туланадиган иш хаки шакллари хам ранг-барангдир. Куйидаги жадвалда иш хаки тулашнинг шакллари келтирилган:

Иш хаки тулаш шакллари

Ишбай

Вактбай

Оддий ишбай
Ишбай-мукофот
Ишбай-прогрессив
Билвосита ишбай
Аккорд

Одий вактбай
Вактбай-мукофот

Мехнат хаки хисобини хужжатларда расмийлаштириш
Шахсий таркибни хисобга олиш учун Т-12 шаклидаги махсус тбелдан фойдаланилади. Табел-булим, бригда, цех ходимларининг номма-ном руйхати иулиб, ундан иш хаки вактини хисобга олиш учун фойдаланилади.
Мехнатга хак тулашнинг ишбай шаклида иш хаки хисоблаш учун табель маълумотлри етарли емас. Бунинг учун куйдаги бирламчи хужжатлардан фойдаланилади:
· Ишбай ишлаш учун нарядлар;
· Рапортлар;
· Маршрут иаракалари;
· Бичиш карталари ва хаказо.
Мехнатга хак тулашнинг синтетик ва аналитик хисоби
Иш хакини хисоблаш кайдномаси иш хаки иуйича ходимлар билан хисоб-китобни расмийлаштириш учун асосий хужжатдир. Бу хужжатда хар бир табель раками,ходимларнинг тоифаси хмда тулов ва ушлаб колиш турлари буйича тузилади.Иш хакини хисоблаш ведомостида куйдаги курсаткичлар булади:

  • Тулов турлари буйича хисобланди-6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар” хисобварагнинг кредит обороти;

  • Иш хакидан ажратма ва туловлар ушлаб колинди ва хисобланди-6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар” дебит обороти;

  • Кулга бериш ёки ойнинг охирида корхонада колди-6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар” дебит обороти.

Иш хакини хисоблаш ведомостининг охирги курсатгичи тулов ведомостини тулдириш учун хамда ходимга иш хаки бериш учу асос булиб хизмат килади.
Ишчи ва хизматчиларга иш хаки буйича хисоблашишларни олиб бериш бухглтерия хисобининг хисобвараклар режасида куйидаги хисобвараклардан фойдалниш кузда тутилган:
6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар” хисобвараги;
6720-“Депонеирташлирилган иш хаки” хисобвараги.
Ушбу хисобвараклар пассив булиб, колдик хисобваракларнинг кредит томонида колади.
“Харажатлар таркиби тугрисидаги Низом” га мувофик мехнат хаки харажатлари ишлаб чикариш хамда давр харажатларининг мухим харажат элементларидан бири хисобланади. Шу боисдан ишчи ва хизматчилрга иш хаки хисобланганда, уларни харажатлар таркибига киритиш лозим.
Корхонанинг ишлаб чикариш фаолияти билан банд булган ишчи ва хизматчиларга иш хаки хисобланганида куйдагича бухгалтерия проводгаси бурилади:
Д-т “Ишлаб чикариш харажатлари” хисобвараклари (2010, 2510);
К-т 6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар“ хисобвараги.
Корхонанинг маъмурий-бошкарув ишларида банд булган ходимлар иш хаки хисобланганида куйдагича бухгалтерия проводкаси берилади:
Д-т 9420-“Маъмурий-бошкарув харажатлари” хисобвараги;
К-т 6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар” хисобвараги.
Уч иш куни давомида олинмаган иш хаки депонентга утказилган, яъни саклаш учун колдирилгн хисобланади. Кассир уни банкка корхонанинг хисоб-китоб
Варагига утказиб, “депонентга куйилган сумма“ деб курсатади. Ходимлар уни корхона кассасидан чиким ордери буйича олади. Ходимларнинг иш хаки суммаси депонинтга утказилганида куйдагича бухгалтерия проводкаси берилади:
Д-т 6710-“ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар” хисобвараги;
К-т 6720-“Депонерлаштириш иш хаки” хисобвараги.
Депонентга куйилган суммалар депонентлар дафтарида ёки депонент варакчасида кайд этилади. У корхона томонидан 3 йил мобайнида сакланади. Курсатилган муддат тугагач, депонентга куйилган суммалар йиллик баланс тузиш пайтида корхона даромадларига кушилади ва куйдагича бухгалтерия проводкаси билан расмийлаштирилади:
Д-т 6720-“Депонерлаштирилган иш хаки” хисобвараги;
К-т 9360-“Кредиторлик ва депонентлик карзларини хисобдан чикаришдан олинган даромад” хисобвараги.
Ишчи ва хизматчиларга иш хаки туланганида куйдагича бухгалтерия проводкаси берилади:
Д-т 6710-“Ходимлар билан иш хаки буйича хисобланишлар“ хисобвараги;
К-т 5010-« Миллий валютадаги пул маблаглари».
Ишчи ва хизматчилар билан хисоб-китобнинг аналитикхисоби иш хақи хисоблаш – тулаш ведомостларида, синтетик хисоби эса 6710-«Ходимлар билан иш хаки буйича хисоблашишлар» хисобварагида юритилади.



Download 38.4 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling