Reja: Baholash, baholashning didaktik maqsadi va vazifalari

Mavzu. TA’LIM SIFATINI TA’MINLASHDA TALABALAR BILIMINI BAHOLASHNING ELEKTRON MONITORING TIZIMI.
REJA:
1. HEMIS axborot tizimi oliy ta’lim muassasalarida tashkil etiladigan ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini orttirish omili sifatida.
2. Talabalarning didaktik maqsadlarga erishish darajasini nazorat qilish va baholashning ahamiyati. ta’limiy (o‘quv modullari), tarbiyaviy (ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar) va rivojlantiruvchi (ilmiy-tadqiqot ishi, Start-up loyihalar) maqsadlarini baholash. Baholashning miqdor va sifat tahlili.
Respublikamizdagi oliy ta’lim muassasalarining faoliyatini maqsadga muvofiq boshqarish va raqamlashtirish maqsadida HEMIS -(HEMIS — Higher yeducation Management Systems) Oliy ta’lim jarayonlarini boshqarish axborot tizimi o‘z faoliyatini boshladi.
Ushbu axborot tizimi “Ma’muriy boshqaruv”, “O‘quv jarayonini boshqarish”, “Ilmiy faoliyat”, “Talabalar hayotini boshqarish” va “Moliyaviy boshqaruv” modullarini o‘z ichiga olgan.

“O‘quv jarayonini boshqarish” moduli quyidagi vazifalarni amalga oshiradi:
· Oliy ta’lim muassasalarining o‘quv rejasi va uni amalga oshirish yuzasidan ko‘rsatmalar;
· Talabalarning turli guruhlari uchun dars jadvali;
· Onlayn mashg‘ulot jarayoni;
· Talabalarning modullar bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va fanga doir kompetensiyalarini nazorat qilish va baholash (joriy, oraliq, yakuniy) topshiriqlari;
· O‘quv rejadan o‘rin olgan modullarning elektron resurslari, talaba va magistrlar uchun metodik materiallar;
· O‘qitilayotgan modullar yuzasidan avtomatik ravishda hisobot shakllari;
“Talabalar hayotini boshqarish” moduli quyidagi vazifalarni amalga oshiradi:
· Talabalarning shaxsi haqidagi ma’lumotlar va o‘zlashtirishi;
· Auditoriyadan tashqari vaqtda talabalar bilan o‘tkaziladigan tadbirlar;
· Modul bo‘yicha onlayn imtihon (joriy, oraliq, yakuniy nazorat) va o‘zlashtirishni hisobga olish tizimi;
“Ma’muriy boshqaruv”, “Ilmiy faoliyat”, va “Moliyaviy boshqaruv” modullari ham o‘z vazifalariga ega.
Tinglovchilar tomonidan o‘rganilayotgan “Ta’lim sifatini ta’minlashda talabalar bilimini baholash metodikasi” modulining asosiy vazifasidan kelib chiqqan holda talabalarning modullar bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va fanga doir kompetensiyalarini nazorat qilish va baholash (joriy, oraliq, yakuniy) topshiriqlarining murakkablik darajalari haqida tavsiyalar:
· Talabalarning modullar bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va fanga doir kompetensiyalarini nazorat qilish va baholash turi bo‘lgan joriy nazorat topshiriqlari B.Blum o‘quv maqsadlari taksonomiyasiga muvofiq shakllantirish lozim;
· Talaba joriy nazoratga ajratilgan ballarni to‘plashi uchun tayyorlangan topshiriqlar majmuasining 60% i bilish tushunish, amalda qo‘llashga doir murakkablik darajasi reproduktiv va produktiv bo‘lgan topshiriqlar;
· Talaba joriy nazoratga ajratilgan ballarni to‘plashi uchun tayyorlangan topshiriqlar majmuasining 20% i tahlil va sintez o‘quv maqsadlariga murakkablik darajasiga ko‘ra qisman-izlanishli topshiriqlar bo‘lishi lozim; 
·Talaba joriy nazoratga ajratilgan ballarni to‘plashi uchun 20% i xulosa o‘quv maqsadlariga murakkablik darajasiga ko‘ra ijodiy kreativga mos kelishi lozim.
Oraliq va yakuniy nazorat uchun topshiriqlar majmuasini shakllantirish-da ham murakkablik darajalari nisbati yuqoridagi tavsiyaga mos kelishi, ya’ni 60% i bilish tushunish, amalda qo‘llashga doir murakkablik darajasi reproduktiv va produktiv, 20%i tahlil va sintez o‘quv maqsadlariga murakkablik darajasiga ko‘ra qisman-izlanishli, 20%i xulosa o‘quv maqsadiga mos murakkablik darajasiga ko‘ra ijodiy kreativ bo‘lishi lozim.
HEMIS axborot tizimining afzalliklari:
· Oliy ta’lim muassasasi professor-o‘qituvchilarining vaqtini tejash, pedagogik faoliyat samaradorligini orttirish;
· Pedagogik jarayonda axborot tanqisligining oldini olish;
· Talabalarning modullar bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va fanga doir kompetensiyalarini nazorat qilish va baholash (joriy, oraliq, yakuniy) topshiriqlaridan egallagan darajasini bilish, kamchilik va xatolarini tuzatish va o‘z vaqtida korreksiyalash imkoniyatini berish;
· Ta’lim sifatini yaxshilash va talabalar tomonidan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va fanga doir kompetensiyalarini o‘zlashtirish ko‘rsatkichini orttirish;
· Pedagog va talabalar o‘rtasidagi pedagogik munosabatlarni insonparvarlashtirish, o‘qitish jarayoni va uning natijalarini shaffofli va ochiqligini ta’minlashsanaladi.
HEMIS axborot tizimining asosiy vazifasi oliy ta’lim muassasalarining asosiy (o‘quv jarayoni, ilmiy faoliyat, ma’muriy va moliyaviy) faoliyatlarini avtomatlashtirish hisobiga ma’muriy xodimlar, professor-o‘qituvchilar va talabalarga elektron ta’lim xizmatlarini taqdim etish sanaladi. Axborot tizimi oliy ta’lim muassasalari bilan Oliy ta’lim, fan va innovatsiya vazirligi o‘rtasida axborot ko‘prigi vazifasini o‘taydi hamda oliy ta’lim muassasalaridan olinadigan turli xil ma’lumotlar sonini keskin kamaytirish, ularning qog‘oz shaklidan voz kechish va boshqaruv tizimini raqamlashtirishga xizmat qiladi.
Mazkur axborot tizimi orqali talabalar:
· O‘zlashtirishi aks etgan reyting daftarcha;
· Himoya etilgan (mustaqil ta’lim, bitiruv-malaka ishi, magistrlik dissertatsiya) ish stenogrammasi;
· O‘zlashtirish ko‘rsatkichlari;
· Modullar bo‘yicha elektron resurslar;
· Oliy ta’lim muassasasini tamomlaganligi to‘g‘risida QR –kodli diplom haqida ma’lumotlarni olishi mumkin.
Yuqoridagi hujjatlarni talabalar quyidagi havolalar orqali olish mumkin:
AppStore: https://apps.apple.com/ru/app/hemis/id1626119615?platform=iphone
GooglePlay:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tmetjem.hemis&hl=ru&gl=US
HEMIS axborot tizimining boshlang‘ich bosqichi respublikadagi kredit-modul tizimiga o‘tgan 46 ta oliy ta’lim muassasasida “O‘quv jarayoni” va “Ma’muriy boshqaruv” moduli asosida 2020\ 2021 o‘quv yilidan boshlangan va tajriba-sinovdan muvaffaqiyatli o‘tkazilgan.
HEMIS axborot tizimida oliy ta’lim muassasasining professor-o‘qituvchilar tarkibi, bakalavr va magistraturada tahsil oladigan talabalar ro‘yxati haqida va ma’lumotlar (Student Record System) modulida mujassamlashtirilgan.
Bakalavr va magistratura yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar o‘z profili orqali o‘quv rejadan o‘rin olgan modullarning elektron resursi (ma’ruza matnlari, laboratoriya, amaliy va seminar mashg‘ulotlari yuzasidan metodik tavsiyalar), dars jadvali, joriy, oraliq va yakuniy nazorat jadvali, ularning sanasi va topshiriqlari, mashg‘ulotlarga qatnashish davomati va modullar bo‘yicha o‘zlashtirishi yuzasidan ma’lumotlar olish imkoniyati mavjud.
Quyida joriy, oraliq va yakuniy nazorat topshiriq haqidagi ma’lumotlarni olish ketma-ketligi berilmoqda.
Fan topshiriqlarini shakllantirish oynasida keltirilgan maydonlarni berilgan ketma-ketlikda quyidagicha to‘ldiring:

•