Reja Banklar faoliyatini tashkil qilish va uning iqtisodiy va huquqiy asoslari Tijorat banklari vazifalari va ularning mohiyati

Faktoring operatsiyalari
Faktoring operatsiyalarida banklar tovar sotib oluvchining qarz hujjatlarini sotib oladi. Unda asosan uchta tomon ishtirok etadi.
Birinchisi, faktor - vositachi, bankning faktoring operatsiyalarini bajaiuvchi bo'limi. Odatda, rivojlangan Mamlakatlar tajribasida faktoring operatsiyalarini amalga oshirishga ixtisoslashgan faktoring kompaniyalari tashkil etish amaliyoti ham mavjud.
Ikkinchisi, mijoz (tovar sotuvchi yoki xizmat kо'rsantuvchi) faktor - vositachi bilan kontrakt tuzuvchi sanoat yoki savdo birjasi.
Uchinchisi, tovar sotib oluvchi.
Mijoz sotilgan tovar yoki ko’rsatilgan xizrmatlar uchun olinishi Iozim bo'lgan pul mablag'ini talab qiluvchi hujjatlar asosida faktor - vositachi’ bilan faktoring operatsiyasi bo'yicha shartnoma tuzadi. Faktor - vositachi imzolangan faktoring shartnomasi asosida, ma’lum komission to’lov hisobiga Mijozga sotilgan tovar yoki ko'rsatilgan xizmatlarga to’lovni amalga oshiradi. Soddaroq qilib aytganda, faktor - vositachi mijozdan tovar sotib oluvchiga mablag'larni to'lash bilan bog'liq to’lov hujjatlarni komission to’lov asosida “sotib oladi”.
Kredit - ijara (lizing)
Iqtisodiy nuqtai nazardan, kredit - ijara (lizing) Murakkab savdo - moliya - kredit operatsiyalarining bir shakli hisoblanadi. Kredit - ijaraning asosiy xususiyatlari sifatida lizing muddati davomida ijaraga berilgan vositalarga nisbatan egalik huquqini saqlab qolishdir. Uning asosiy shakllaridan bin mashina va jihozlami ijaraga beiish, asosiy usullaridan biri investitsiyalami moliyalashtiiish va ta’minotni faollashtirish hisoblanadi.
Kredit - ijara (lizing) operatsiyasida odatda uch tomon ishtirok etadi:
ishlab chiqaruvchi (tovar sotuvchi), bo’lajak lizing bemvchiga tegishli mashina va jihozlami sotnvchi yuridik shaxs;
lizing beruvchi, tovar sotuvchidan mashina va jihozlami sotib oluvchi, mulkning egasi sifatida yozma shartnomasiga asosan ма’lum muddatga va to’lov evaziga mashina va jihozlami lizing oluvchiga beruvchi. Odatda, lizing beruvchi sifatida yetarli darajada moliyaviy mablag’ga ega bo’lgan banklar, ixtisoslashgan lizing kompaniyalari, korxonalar maydonga chiqadi;
lizing oluvchi, lizing shaitnomasiga ма’lum muddat va to’lovga asosan mashina va jihozlarni oluvchi shaxs.