Reja: Egovlar tasnifi 2

Egov turlari
Egovlar tasnifi. Qo’llanishiga ko’ra, egovlar quyidagi guruhlarga bo’linadi: umumiy,
maxsus, nozik va mashina egovlar. Umumiy egovlardan umumchilangarlik ishlarini bajarishda
oydalaniladi. 10 mm uzunlikdagi kertiklar soniga (n) qarab, egovlar oltida raqam bilan
belgilanadi. 0; 1; 2; 3; 4; 5. 0 va 1 raqamli egovni tishlari katta bo’lib (14 ta kertik) dag’al
egovlashda, 2 raqamli mayda tishli egovlar (13-26 ta) buyumlarni tozalab egovlashda, 3, 4 va 5
raqamli egovlar (80 tacha) uzil kesil ishlov berishda ishlatiladi.
Egovlar quyidagi turlarga bo’linadi: tekis (a), o’tkir uchli tekis egovlar (b), detallarning
tashqi va ichki sirtlari, shilitsa hamda ariqchalarni egovlashda ishlatiladi. Kvadrat egovdan (v)
kvadrat, to’g’ri burchakli, ko’p burchakli hamda tor tekis yuzalarni, uch yoqli egovdan (g)
o’tkir burchaklarni hamda ariqcha, teshiklarni egovlashda foydalaniladi. Yumoloq egovda (d)
tsilindrsimon teshiklarga, yarim yumoloq segmentli egovda (e) egri konturli detallarning
sirtlariga ishlov beriladi. Rombsimon egov (yo) tishli g’ildiriklarning tishlarini, katta
burchaklarni, tishli egov (j) ponasimon o’q, tor ariqcha, to’g’ri burchak va kvadrat shaklidagi
teshiklarni egovlashga mo’ljallangan. Maxsus egovlar bronza, jez va dur alyuminlarni
egovlash uchun ishlatiladi. Egovlarning quyruq qismiga TSM harflari tamg’alanadi.
Engil qotishmalar va nometal materiallarga ishlov beradigan egovlar. Yumshoq
metallarga ishlov berish uchun qo’laniladigan egovlarning tishi mayda bo’ladi. SHuning uchun
ulardan foydalanishda kertiklar qirindiga to’lib qolib egov material sirtiga sipanishi mumkin.
Olmosli egovlar qattiq qotishmalardan yasalgan asboblarga ishlov berish uchun ishlatiladi.
Nozik egovlar ko’pincha zargarlik buyumlari va andozalarga ishlov berishda hamda teshik,
burchak,
profillarni qo’l yetmadigan kichik qismlarini pardozlashda qo’llaniladigan kichik
o’lchamdagi egovlardir. Ular U13 va U13A rusumli po’latdan tayyorlanadi. Olmosli nozik
egovlar bilan qattiq qotishmalar, har xil sopol, oyna va kesuvchi qattiq qotishmalardan
yasalgan asboblar egovlanadi. Yirik tishli egovlar bilan yumshoq metallarga va nometall
materiallarga ishlov beriladi.