Reja Generator kuchlanishini sozlash

2.2-jadval. Avtomobil generator qurilmalarining texnik ko’rsatkichlari.

Tavsifi		Кuchlanish regulyatori markasi
		201.3702				22.3702			Ya112V
Sozlanadigan kuchlanish, V		13,8-14,5				13,9-14,8			13,7-14,5
Sozlanadigan kuchlanish tekshirilayotgandagi tok, A		14		20		14			40		18
Sozlanadigan kuchlanish tekshirilayotgandagi generator rotori aylanishlar chastotasi, ayl/min.		3000		3000		3000			2000		4000
Generator markasi		G250		32.3701		G250			Г286А, G286B		G222
Avtomobil markasi		UAZ-462M		ZIL-130		GAZ-53A			LiAZ,LAZ		VAZ-2105, -2107
Tavsifi	Кuchlanish regulyatori markasi
	13.3702		Я112А					Ya120M				17.3702
Sozlanadigan kuchlanish, V	13,8-14,5		13,7-14,5		13,7-14,4		13,5-14,7	27,2-27,8 29,0-30,0				13,5-14,6
Sozlanadigan kuchlanish tekshirilayotgandagi tok, A	20		14		16		30	20		40		18
Sozlanadigan kuchlanish tekshirilayotgandagi generator rotori aylanishlar chastotasi, ayl/min.	3000		3500		3500		3000	3500		3500		4000
Generator markasi	16.3701		17.3701		29.3701		G266A, G266B	G273, G273		G289		37.3701
Avtomobil markasi	Gaz-3102		ZIL-130К, -157 КD		«Moskvich-2140»		КaVZ-685, RAF-2203, PAZ-672	MAZ, КaMAZ		LAZ-4202		VAZ-2108, -2109

3702. 
      integral kuchlanish regulyatorli 37.3701 generatori (2.18-rasm). Generator qurilmasi nominal kuchlanishi 12 V bo’lgan iste’molchilarni ta’minlash uchun xizmat qiladi.
      

Bunday sxemali generator qurilmasining kuch to’g’rilagichiga qo’shimcha uchta VD_d diodlarning borligi uning boshqa sxemalardan farqlanishiga sabab bo’ladi. Dvigatel ishlab turganda bu qo’shimcha diodlar VD manfiy guruhidagi kuch diodlari bilan uyg’otish chulg’amini ta’minlovchi ko’prikli to’g’rilash sxemasini hosil qiladi.
Uyg’otish chulg’ami dvigatel ishlamay turganda, S ulagich kontaktlari qo’shilganda parallel ulangan ikkita R_d qo’shimcha qarshilik (har birining qarshiligi 100 Om) va generator qurilmasi sozligini ko’rsatuvchi N nazorat lampasi (quvvati 1,2 Vt) orqali ta’minlanadi. Bu zanjir orqali o’tadigan tok 0,4 A dan oshmaydi. Shunday qilib rotorning yetarli boshlang’ich aylanish chastotasi olishini ta’minlash imkonini beruvchi, generator uyg’otish chulg’amini oldindan ta’minlanishiga erishiladi.
Integral regulyatorning kirish va chiqarishi alohida qilib ishlangan. Uyg’otish chulg’ami V chiqarish orqali ta’minlanadi. Regulyatorning boshqarish sxemasi B chiqarish orqali generator qurilmasi va akkumulyator batareyasining musbat chiqarishiga doimiy ulangan bo’ladi.Shuning uchun S ulagich kontaktlari uzib qo’yilgan va dvigatel ishlamay turganda kuchlanish regulyatorining kiritish zanjiriga akkumulyator batareyasining uzluksiz razryadlanishi sodir bo’lib turadi. Bu sxemaning asosiy kamchiligi hisoblanadi. Кiritish zanjiriga sarflanadigan tok 10mA ni tashkil qilib, avtomobil uzoq vaqt ishlamay turganda (bir oydan ortiq) akkumulyator batareyasining sezilarli razryadlanishiga sabab bo’lishi mumkin. Кamchilikdan tashqari bunday sxemaning afzallik tomonlari ham bor.
Masalan, kuchlanishni sozlash bevosita «+» va «-» chiqarishlarda bo’lganligi uchun S ulagich kontaktlarida kuchlanish kamayishining oldi olinadi.
Akkumulyator batareyasi va qo’shimcha diodlar chiqarishi orasiga ulangan N nazorat lampasi S ulagich kontaktlari ulanganda dvigatel ishlamay turganda yonishi va dvigatel ishlaganda o’chishi kerak.
Agar dvigatel ishlamayotganda lampa yonmasa:
nazorat lampasi nosoz;
generator nosoz (uyg’otish zanjiri uzilgan);
kuchlanish regulyatori nosoz (kiritish zanjiri uzilgan);
generator va kuchlanish regulyatorini bog’lovchi zanjirda, hamda lampaning tashqi zanjirida uzilish bor.
Agar dvigatel ishlayotganda ham lampa yoniishda davom etsa:
ventilyatorni yurgizuvchi tasma uzilgan yoki u sirpanayapti;
generator qurilmasi nosoz.
Generator qurilmasi me’yoridan ortiq kuchlanish berganda lampa yonmagan va akkumulyatorni haddan ziyod zaryadlanganini ko’rsatmagan hollar bo’lishi hisobga olinib sxemaga V volmetr o’rnatilgan.