Reja: Investitsiya faoliyatida risklar va ularning tasniflanishi. Investitsiya faoliyatida risklarni boshqarishning mazmuni, mohiyati va bosqichlari. Risk va noaniqlik sharoitida investitsiya loyihalarini tahlil qilish va baholash usullari

3. Risk va noaniqlik sharoitida investitsiya loyihalarini tahlil qilish va 
baholash usullari. 
Investitsiya risklarini tahlil qilish va baholash usullariga quyidagilar kiradi: 
-Sezgirlik tahlili usuli; 
-“Zararsizlik nuqtasi”ni aniqlash usuli;. 
-Barqarorlikni tekshirish usuli; 
-Matematik usullar (o’rtacha kvadratik chetlanish, dispersiya va variatsiya); 
-“Qarorlar daraxti” barpo etilishi usuli; 
-Stsenariylar usuli; 
-Monte-Karlo usuli. 
Loyiha sezgirligi tahlili quyidagi tartibda olib boriladi: 
 
Investitsiya loyihasining asosiy parametrlarining ( ya’ni sotish hajmi, 
sotish bahosi, ishlab chiqarish harajatlari va h.k.) bazaviy qiymatlarini 
aniqlash; 
 
Shu qiymatlar asosida loyiha samaradorligini hisob-kitobini amalga 
oshirib, ularni NPVo yoki IRRo deb belgilash; 
 
Loyiha samaradorligiga eng ko’p ta’sir etuvchi, uning asosida loyiha 
sezgirligini tahlil qilinuvchi ko’rsatkichlardan birini tanlash (NPV yoki
IRR); 
 
Samaradorlik ko’rsatkichiga eng ko’p darajada ta’sir etuvchi omillarni 
aniqlash. Bunday o’zgaruvchan omillar ikki guruxga bo’linadi: 
- to’g’ridan-to’g’ri daromad va harajatlarga ta’sir etuvchi omillar: sotish 
hajmi, mahsulot sotish bahosi, ishlab chiqarish harajatlari, investitsiya xajmi, 
qarz mablag’lariga to’lovlar va boshqalar. 
- bilvosita ta’sir etuvchi omillar: qurilishning davomiyligi (muddati), ishlab 
chiqarish tsiklining davomiyligi, to’lovlarning kechikishi, tayyor maxsulotni 

---

sotish muddati, inflyatsiya darajasi, daromad solig’i stavkasi va boshqalar. 
 
 
O’zgaruvchan omillardan biri o’zgarganda asosiy ko’rsatkich qanchaga