Reja: Kalit iboralar

Yo„lovchi poyezdlar tarkiblariga ishlov berish shartlari bo„yicha barcha
yuqorida keltirilgan stansiyalar quyidagilarga bo’linadi:
1) oxirgi - (barcha yo’lovchi poyezdlari o’z harakatini boshlaydigan yoki
tugatadigan bosh yoki tarkiblarning aylanish punktlari);
2) oraliq - (bunday stansiyalarda yo’lovchi poyezdlari to’xtaydi);
3) oxirgi – oraliq- bunday stansiyalarda ba‘zi yo’lovchi poyezdlar o’z
harakatlarini yoki boshlaydilar yoki tugatadilar, ba‘zi yo’lovchi poyezdlar esa bu
stansiyada to’xtab o’tadilar.
10.1 rasm. O‘tib ketuvchi turidagi yo‘lovchi stansiyasining sxemasi:
I yo’lovchilar platformasi; 2 — bagaj yoki pochtalar uchun qurilmalar;
3 — texnik stansiya
10.2. rasm. Berk turdagi yo‘lovchi stansiyasi sxemasi:
1— Uzoq va shahar atrof poyezdlari uchun yo’llar; 2— ayrim yo’lovchi
vagonlarining turishi uchun yo’llar; 3— texnik stansiya; 4— bagaj va pochta
qurilmalari
10.3. rasm. Aralash turdagi yo‘lovchi stansiyasi sxemasi:
1—oxirgi motor vagon poyezdlar uchun yo’llar; 2 — pochta va bagaj uchun
qurilmalar; 3-texnik stansiya
10.4. rasm. Yo‘lovchi – texnik stansiyasi sxemasi:
1 — jo’natish parki; 2 — mahalliy, Shahar atrof va zaxira tarkiblari parki; 3 —
vagon deposi; 4 — ta‘mirlash-ekipirovka deposi; 5 — vagonlarni qabul qilish
parki; 6 — vagonlarni yuvish sexi
114
10.1.1. Shaxsiy yo’lovchi stansiyalar ishini poyezdlar harakat grafiklari bilan
bog’lash.
Yo’lovchi stansiyalar ishini poyezdlar harakat grafigi bilan kelishtirib olish uchun
quyidagi shartlar bajarilishi lozim:
Tig‗iz paytda poyezdlarni stansiyaga xech qanday to’siqlarsiz qabul qilish
uchun quyidagi shartlari bajarilishi lozim:

bunda 𝐼 𝑝𝑟 –	qabul qilinayotgan poyezdlar orasidagi interval, daqiqa;
𝑃𝑧 𝑎𝑛 –	stansiyadagi qabul qilib-jo’natish yo’llarining miqdori;
tzan –	poyezd tomonidan yo’lni band qilinish vaqti,daqiqa

bunda 𝑡 𝑝𝑟 –	marshrutni tayyorlash uchun zarur bo’lgan vaqt va poyezd tomonidan kirish masofasini bosib o’tish vaqti, daqiqa;
𝑡 𝑠𝑡 –	poyezdning turish vaqti, daqiqa;
tot –	poyezdning jo’natilishidan uni yo’lni to’liq bo’shatgunga qadar bo’lgan vaqt, daqiqa.

Ro’yxatda turish yoki aylanish punkti hisoblangan stansiyalardan
poyezdlarni o’z vaqtida jo’natishni ta‘minlash, quyidagi shartlarning
bajarilishini talab etadi:

bunda 𝐼 𝑝𝑜 –	poyezdlar harakat grafigi bo’yicha stansiyaga poyezdning kelishidan ketishigacha bo’lgan interval, daqiqa;
𝑇𝑚 𝑖𝑛 –	texnologik jarayon bo’yicha poyezdni stansiyaga kelishidan uni yana reysga ketishigacha bo’lgan davrda tarkib bilan bajariladigan barcha amallarga ketadigan vaqt, daqiqa.

115
Ushbu shart bajarilishi uchun yo’lovchi poyezdlarning oxirgi stansiyalarga

kelish va ketish vaqtlari ularning ishining ratsional texnologik jarayonlari bilan
to’liq bog‗liq xolda tuzilishi lozim. Agar harakat sharoitlari bo’yicha u yoki bu
tarkibning aylanishini tezlashtirish lozim bo’lsa, u xolda texnologik jarayonlarrni
ishlab chiqishda buni amalga oshirish uchun kerak bo’ladigan choralar ko’zda
tutilgan bo’lishi lozim. Texnik park yo’llaridan tarkiblarni yo’lovchilar chiqishlari
uchun to’xtovsiz berilishi va poyezdlarni poyezdlar harakat grafigi bo’yicha o’z
vaqtida jo’natilishi quyidagi shart bajarilgandagina ta‘minlanadi

bunda 𝐼𝑂𝑡–	stansiyadan jo’natiladigan poyezdlar orasidagi interval, daqiqa;
𝑡 𝑧𝑎𝑛 𝑜𝑡 –	poyezdlaprning jo’natilishida yo’lning band bo’lish vaqti bo’lib poyezdlar tuzish yoki aylanish stansiyalarida quyidagicha aniqlanadi:

bunda t pod –

tarkiblarni texnik stansiyadan jo’natish yo’liga berish vaqti, daqiqa.

Shu kabi stansiya ishi texnologiyasini poyezdlarni kelish jadvali bilan
bog‗lashda, xar bir stansiyada mazkur shart bajarilganligini tekshirib olish lozim.
Mazkur shart poyezdlar harakat miqdori maksimal bo’lgan soat uchun tekshiriladi
va kerak bo’lsa poyezdlar tomonidan yo’llarni band qilish vaqtini qisqartirish
bo’yicha choralar ishlab chiqiladi.
116