Reja
Kirish
Asosiy risk turlari
Xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
Kirish
Biz rus lug’atida qabul qilingan «Risk»-so’zini «tavakkalchilik» deb tarjima qildik. Bu terminga yana ekvivalent o’zbek tilida «qaltislik» va «risk»ning o’zini ishlatish kerak degan fikrlar bor. Chunki «Tavakkalchilik» so’zi «Risk»ni to’la mazmunini o’zbek tilida ifodalay olmaydi. Kelajak o’zbek tilida qaysi so’zni tanlashni ko’rsatib berar. «Vaziyat» tushunchasi u yoki bu faoliyat uchun imkoniyat yaratuvchi turli holat va shart-sharoitlar jamlamasining birikuvi deb tarif berish mumkin. Bunday holda vaziyat mazkur faoliyatini amalga oshirish uchun imkoniyat yaratish yoki unga to’sqinlik qilishi mumkin.
Risk haqida umumiy tushuncha
(Tavakkalchilik-bu muqarrar tanlov vaziyatidagi noaniqliklarni bartaraf etish bilan bog’liq jarayonda ko’zlangan natijalarga erishish omadsizlik va maqsaddan chekinish ehtimolini miqdor va sifat jihatdan baholash imkoniyati mavjud holdagi faoliyatidir.
Ko’rsatib o’tilgan elementlar, ularning o’zaro bog’liqligi va o’zaro ta’sirchangligi tavakkalchilikning mazmun mohiyatida namoyon bo’ladi.
Shu bilan bir qatorda tavakkalchilikka uning mohiyatini anglash imkonini beruvchi bir qancha xislatlar xosdir
Tavakkalchilikni bir necha turlarga bo’lish mumkin:
Alternativlarni amalga oshirish va tanlash jarayonida ob’ektiv va sub’ektiv ehtimolliklarga ega.
Qarorlar qabul qilishda biz 2 turdagi tavakkalchilikga yo’l qo’yamiz:
Tavakkalchilikni hisobga olgan holda umumdavlat qarorlarini qabul qilish;
Mahalliy ahamiyatga molik qarorlar qabul qilish.
Iqtisodiyotning bozor munosabatlariga o’tishida talab va va taklif munosabatlari orasida ham ma’lum bir tavakkalchilikka tayaniladi.
Noaniq qarshiliklar natijasida yuzaga keluvchi tavakkalchilik «Vis major» deyiladi. Ko’p hollarda noaniqliklar tavakkalchilikni sinash tushunchalari deyiladi. Lekin (tavakkalchilik uchun) noaniqliklar ba’zi hollarda tavakkalchilik sifatida ko’rinadi yoki ba’zi bir noma’lum hodisalarni paydo bo’lishida yoki paydo bo’lishi bizga noaniq vaziyat ehtimoli ko’rinishida paydo bo’ladi. Amalda uzoq muddatli va qisqa muddatli tavakkalchilik mavjud
- Xo’jalik tavakkalchiligi muvaqqat va ob’ektiv tavakkalchilikdan tashkil topadi
- Muvaqqat tavakkalchilik - bu ishlab chiqarish jarayonida yo’naltirilgan mahsulot keraksiz bo’lib qolishidir. Ob’ektiv tavakkalchilik-bu mazkur mahsulot mazkur hududda sotilmay qolishidir.
Xo’jalik tavakkalchiligi;
- boshqaruv, taqsimot, texnologiya, texnika ob-havo bilan bog’liq tavakkalchilikni.
Ishlab chiqarish sohasidagi tavakkalchilik
Tavakkalchilik turlari quyidagi sinflarga bo’linadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |