Reja Kirish tadbirkorlik kapitalining iqtisodiy mohiyati
miqyosida asosiy kapitaldan olinadigan samara darajasi ishlab turgan
Download 0.84 Mb. Pdf ko'rish
|
kurs ishi Mohinisoga
- Bu sahifa navigatsiya:
- 4.1-rasm. Iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha asosiy kapitalga investisiyalar hajmi 12
- Markazlashtirilmagan investitsiyalar 26934,5 109,8 32255,1 108,8 26404,0 105,3 37146,5
- 4.3-rasm. Asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalarning o’sish surati 15
- 4.4-rasm. Hududlar kesimida moliyalashtirish manbalari bo’yicha asosiy kapitalga investisiyalar 16
- 5. Mamlakatimizda tadbirkorlik kapitalini oshirish chora-tadbirlari
|
miqyosida asosiy kapitaldan olinadigan samara darajasi ishlab turgan asosiy kapitalning har bir so‘miga to‘g‘ri keladigan yalpi ichki mahsulot yoki milliy daromadni, kapital sig‘imi darajasi esa ishlab chiqarilgan milliy 31
daromad yoki yalpi ichki mahsulotning bir so‘mi hisobiga asosiy kapital qiymatining to‘g‘ri kelishini tavsiflaydi:
yoki
Korxona miqyosida kapitaldan olinadigan samara darajasi asosiy kapitalning bir so‗mi evaziga korxona ishlab chiqaradigan mahsulot miqdori (M) bilan, kapital sig‗imi esa korxonada ishlab chiqarilgan mahsulotning (M) bir so‗m hisobiga qancha asosiy kapital qiymati to‗g‗ri kelishi bilan tavsiflanadi:
Korxonadagi mehnat vositalarining ayrim turlaridan foydalanish samaradorligi natural ko‗rsatkichlar yordami bilan aniqlanadi. Masalan, bir to‗quv dastgohida metr hisobida bir kunda to‗qilgan mato, bir avtomobilda bir kunda tonna hisobida tashilgan yuk va hokazo. Asosiy kapital (fondlar) harakati aylanma kapital va muomala mablag‗lari harakati bilan uzviy bog‗liq. Shu sababli aylanma kapital va aylanma mablag‗lardan foydalanish samaradorligini aniqlash va uni oshirish omillarini ko‗rsatib berish muhim ahamiyatga ega. Aylanma kapitaldan foydalanishning umumlashuvchi ko‗rsatkichi hisoblangan iqtisodiyot miqyosida mahsulotning material sig‗imi (M sig‗
) mahsulot yaratishda iste‘mol qilingan aylanma kapital qiymatining yalpi ichki mahsulot (YaIM) yoki milliy daromadga (M d ) nisbati orqali aniqlanadi:
32
Korxona miqyosidagi material sig‗imi (M sig‗.kor. ) unda iste‘mol qilingan aylanma kapital qiymatining ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatiga nisbati orqali aniqlanadi:
Sarflangan aylanma kapital birligi hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori material sig‗imi ko‗rsatkichiga teskari miqdordir. Aylanma mablag‗lardan foydalanish samaradorligi u bilan aylanma kapital o‗rtasidagi nisbatga bog‗liqdir. Bevosita ishlab chiqarish jarayonida band bo‗lgan aylanma kapitalning salmog‗i qanchalik ko‗p bo‗lsa, aylanma mablag‗lardan shunchalik samarali foydalaniladi. Amaliyotda aylanma mablag‗lardan foydalanish samaradorligi ularning aylanish koeffitsienti bilan o‗lchanadi. Bu koeffitsient bir yil ichida sotilgan mahsulot qiymatining aylanma mablag‗larning o‗rtacha yillik summasiga nisbati sifatida aniqlanadi. Aylanish davri (a) yildagi kunlar sonining aylanishlar soniga (n) nisbati bilan aniqlanadi:
Aylanma mablag‗lar aylanishini tezlashtiradigan asosiy omil ishlab chiqarish vaqtini avvalo ish davrini, shuningdek, muomala vaqtini qisqartirishdir.
33
4. O’zbekistonda tadbirkorlik faoliyatini qo’llab – quvvatlashning asosiy yo’nalishlari. O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamdagi bozor islohotlari, iqtisodiyotni erkinlashtirish va modernizatsiyalash jarayonlari korxonalardagi mavjud asosiy va aylanma kapitallar qiymatining o‘sishiga hamda tarkibining o‘zgarib, sifat jihatidan takomillashib borishiga ijobiy ta‘sir ko‘rsatmoqda. Asosiy kapitalning tarmoq tarkibi ularning ayrim tarmoqlar bo‘yicha taqsimlanishi va har bir tarmoqning kapitalning umumiy qiymatidagi hissasi bilan tavsiflanadi. Agar asosiy kapital tarkibida ko‘proq texnika taraqqiyoti va ishlab chiqarish samaradorligini belgilaydigan tarmoqlarning ulushi oshsa, ularning tarmoq tarkibining yaxshilanganligini bildiradi. Asosiy kapitalning mulk shakllari bo‘yicha tarkibi kapitalning umumiy qiymatida har bir mulk shaklining hissasi bilan tavsiflanadi. Asosiy kapitalni shakllantirishda chet el investitsiyalarining ishtirokini barqarorlashtirish tashqi iqtisodiy faoliyatini erkinlashtirish, investitsiya muhitini rivojlantirish va investitsiya faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishda quydagi o‘zgarishlarni taqozo etadi: - Ishlab chiqarish texnalogiyalarini sotib olish, global ilmlarni egallash, soliqlarni tartiblovchi rolini takomillashtirish, ularning rag‘batlantiruvchanlik rolini kuchaytirish; - Importga cheklovlarni iqtisodiyotda import o‘rnini bosuvchi ishlab chiqarish tarmoqlarini rivojlantirish bilan bilan mutanosib ravishda kiritib borish, mazkur
tarmoqlarni asosan
xorijiy investitsiyalar hisobidan moliyalashtirish.Mamlakatga xorijiy ka pitalni keng miqyosda jalb qilishda kreditlar hissasini kamaytirish va bevosita xorijiy investitsiyalar hissasini o‘stirishga erishish lozim. 10
bozor islohotlari, iqtisodiyotni erkinlashtirish va modernizatsiyalash jarayonlari
10 Основы предпринимательской деятельности: экономическая теория. Учебное пособие. / Под ред. В.М.Власовой. – М.: ―Финансы и статистика‖,2004 й. 34
korxonalardagi mavjud asosiy va aylanma kapitallar qiymatining o‘sishiga hamda tarkibining o‘zgarib, sifat jihatdan takomillashib borishiga ijobiy ta‘sir ko‘rsatmoqda. Respublika bo‘yicha asosiy kapitalni ko‘paytirish manbalari tuzilmasining tahlili hamon davlat byudjeti mablag‘lari hissasining yuqoriligini, bank kreditlari, chet el investitsiyalari va kreditlari, byujetdan tashqari fondlarning hissasi esa pastligini ko‘rsatib kelgan edi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga Murojaatnomasida ta‘kidlaganidek: ―Biz 2018-yilga ―Faol tadbirkorlik innavatsion g‘oyalar va texnologiyalarni qo‘llab – quvvatlash yili‖ deb nom berib, Davlat dasturi doirasida 21 trillion so‘m va 1 milliard dollarga teng 76 mingta loyihani amalga oshirganimiz o‘tgan yili yaxshi niyat bilan boshlagan ishlarimizning natijasini ko‘rsatib turibdi.‖ 11
shakllari samarali amal qilib kelmoqda: xususiy tadbirkorlik, ma‘sulyati cheklangan va ma‘sulyatli cheklanmagan jamiyatlar, hissadorlik jamiyatlari. Hissadorlik jamiyatlarining rivojlanishi milliy iqtisodiyot uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Hissadorlik jamiyatining paydo bo‘lishi qimmatli qog‘ozlar bozorini rivojlantiradi, iqtisodiyotga to‘g‘ridan to‘g‘ri investitsiyalar oqimini ko‘paytiradi, aholining keng qatlamini tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘illanishga undaydi. Asosiy kapitalning mulk shakllari bo‘yicha tarkibi kapitalning umumiy qiymatida har bir mulk shaklining hissasi bilan tavsiflanadi.
11 Sh.Mirziyoyevning Oliy Majlisga murojaatnomasi. https//m.kun.uz/news/president-murojaatnomasi-to‘liq matn2018/12/28/ 35
4.1-rasm. Iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha asosiy kapitalga investisiyalar hajmi 12
Joriy davrda asosiy kapitalga investitsiyalar 107 333,0 mlrd so`m tashkil etib, bu o‘tgan 2017 yilning mos davriga nisbatan 118,1% oshganligini ko‘rsatadi. Asosiy kapitalga investitsiyalarning 60,7%i yoki 65142,4 mlrd. so`m jalb etilgan mablag`lar hisobidan moliyalashtirilgan bo`lsa, korhona, tashkilot va aholining o`z mablag`lari hisobidan 39,3 %i yoki 42190,6 mlrd. so`m moliyalashtirildi. Joriy davrda markazlashgan moliyalashtirish manbalari hisobidan asosiy kapitalga investitsiyalarning ulushi o`tgan yilning mos davridagi ulushiga nibatan 8,6 % punktga ko`payib, 32,1% ni yoki 34448,4 mlrd.so‘mni tashkil etdi.
12
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo‘mitasi ma‘lumoti. 36
Asosiy kapitalga investitsiyalar o`sish suratlarini moliyalastirish mabalari bo`yicha eng yuqori ko`rsatkich O`zbekiston Respublikasi kafolati ostidagi xorijiy kreditlar hisobidan o`zlastirilgan investitsiyalarda kuzatildi – o`tgan yilning mos davriga nisbatan 2,8 martta o`sish. Bu MChJ shaklidagi ―O`zbekiston GTL‖ qo`shma korxonasi tomonidan Sho`rtan gaz-kimyo majmuasida tozalangan metan asosida sintetik suyultirilgan yoqilg`i ishlab chiqarishni tashkil etish, To`raqo`rg`on IESda umumiy quvvati 900 MVt bo'lgan ikki 450 MVt quvvatli bug`gaz qurilmali blokdan iborat yangi issiqlik elektr stansiyasi qurilishi, Taxiatosh IESda 230-280 MVT quvvatli ikki bug`gaz qurilmasi qurilishi, Navoiy IESda 450 MVt quvvatli ikkinchi bug`gaz qurilmasini qurish orqali kengaytirish, ―O`zelektrtarmoq‖ UK tomonidan energotizim podstansiyalarida eskirgan asbob-uskunalarni almashtirish va modernizatsiya qilish, ―Navoiyazot‖ AJda polivinilxlorid (PVX), kaustik soda va methanol ishlab chiqarish majmuasi qurilishi kabi yirik investitsiya loyihalarining jadal olib borilayotgani bilan bog`liq. Zamonaviy texnalogiyalarni texnalogiyalarni tadbiq qilish qilish zaruryati, tadbirkorlik bo‘yicha ilg‘or xorijiy tajribalarni o‘zlashtirish va investitsiya muhitini yaxshilanishi borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlar natijasida mamlakatga bevosita chet el investitsiyalarini olib kirish faollashib, capital qo‘yilmalarning umumiy hajmida chet el investitsiyasi tarkibi sezilarli darajada o‘zgardi.
37
4.1-jadval. 2018 yilning yanvar-dekabrida asosiy kapitalga investitsiyalarning moliyalashtirish manbalari bo’yicha taqsimlanishi 13 Ko’rsatkichlar 2014 2015 2016 2017 2018 № M lrd.so ’m O ’s is h sur’ at i % M lrd.so ’m O ’s is h sur’ at i % M lrd.so ’m O ’s is h sur’ at i % M lrd.so ’m O ’s is h sur’ at i % M lrd.so ’m O ’s is h s ura ti % 1 Jami 33715,3 109,6 40737,3 109,6 49770,6 107,7 68423,9 100 107333 118,1 2 Markazlashtirilgan investitsiyalar: 6780,8 110,6 8482,2 114,6 2221,2 104,5 3348,2 106,8
72884,6 131,2
3 Budjet mablag‘lari 1577,2
93,6 1974,4
112,0 1997,2 104,0 3474,5 105,1 4124,1 108,8
4 Sug‘oliradigan yerlarda melerotiv holatini yaxshilash jamg‘armasining mablag‘laridan 120,7
100,1 - - - - - - - - 5 Budjetdan tashqari jamg‘arma mablag‘laridan 2000,8 109,9 2483,7 108,2 2986,0 111,5 3157,1 101,9
5467,8 112,8
6 Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasining mablag‘laridan 1403,1 145,4 1871,5 134,6 2362,6 143,3 8245,1 113,8
7894,8 109,6
7 Chet el investitsiyalari ostida olingan kreditlar 1479,0 108,9 1909,6 117,1 2387,5 119,3 1714,5 107,1
16689,6 125,4
8 Markazlashtirilmagan investitsiyalar 26934,5 109,8 32255,1 108,8 26404,0 105,3 37146,5 139,0 72884,6 167,9 9 Korxonaning mablag‘lari 10401,2 107,1 12607,6 108,5 26404,0 153,0 28906,0
105,6 30062,9
106,8 10
Aholi mablag‘lari 7350,5 110,1 8614,4 109,9 26404,0 111,0 10465,2 115,0
12127,8 118.2
11 To‘g‘ridan to‘g‘ri chet el investitsiyalari va kreditlari 5339,1 109,3 6273,1
106,5 10611,4 121,3 12768,6
144,9 14660,4
146,7 12
Tijorat banklarining kreditlari va boshqa qarz mablag‘lari 3843,7 113,8 4760,0 110,8 5523,9 110,1 5643,9 111,1
16033,5 125,4
Iqtisodiyotda asosiy kapitalga kiritilayogan investitsiyalar hajmining barqaror o‘sib borishi mamlakat YaImning o‘sishini ta‘minlab beradi va buning natijasida yangi ish o‘rinlarini yaratish va shu orqali aholini ish bilan bandlik
13
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo‘mitasi ma‘lumotlari asosida tuzilgan. 38
muammosini bosqichma-bosqich hal etish hamda ular daromadlarini muntazam oshirib borishga imkoniyat yaratadi. 4.2-rasm. Asosiy kapitalga investitsiyalarning takror ishlab chiqarish tarkibi 14 Joriy davrda ham asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalarning katta qismi yangi qurilishga yo`naltirildi. Yangi qurilishga yo`naltirilgan investitsiyalar hajmi 61093,8 mlrd.so`mni tashkil etib, jami o`zlashtirilgan investitsiyalarning 57,0 %ini tashkil etdi. Biz yuqoridagi rasmdan ko‘rib o‘tishimiz mumkunki, kengaytirish, rekonstruksiya, modernijatsiya, texnik qayta qurollantirish tarkibi uchun27,3 % da va boshqalar uchun 27,3 % da investitsiyalar jalb etilgan.
14 Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo‘mitasi ma‘lumoti. 39
4.3-rasm. Asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalarning o’sish surati 15 Hudular kesimida asosiy kapitalga investitsiyalar o`zlashtirilishi bo`yicha o`tgan yilning mos davriga nisbatan eng yuqori o`sish surati 84.6 %ga ko`payish Navoiy viloyatida kuzatildi. Bu asosan qimmatli metal konlarini o`zlashtirish bo`yicha investitsiyalar bilan bog`liq. Namangan viloyatinig o`tgan yilning mos davriga nisbatan 171,2 % o`sishi To`raqo`rg`on tumanida issiqlik elektr stansiyasi qurilish bilan bog`liq. Jizzax viloyatida ham o`tgan davrlarga nisbatan investitsion Jizzax viloyatida ham o`tgan davrlarga nisbatan investitsion faollik yuqori darajada oshib, dehqonchilik va chorvachilik, ovchilik va bu sohalarga xizmat ko`rsatish, sport, dam olish va ko`ngil ochishni tashkil etish sohasidagi faoliyat kabilarda
15 Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo‘mitasi ma‘lumoti. 40
o`zlashtirilayotgan investitsiyalar ushbu hududda o`zlashtirilgan investitsiyalar hajmini o`tgan yilning mos davriga nisbatan 155,9 % bo‘lishini ta‘minladi.
Joriy yilda asosiy kapitlaga investitsiyalarning yuqori o‘sish sur‘atlariga erishilishilishiga katta hissa qo‘shgan Davlat rivojlanish dasturiga kiritilgan yirik investitsiya loyihalari quydagilar: Tozalangan metan asosida sintetik suyuq yoqilg‘i ishlab chiqarishga mo‘ljallangan Sho‘rtan gaz-kimyo kompleksi qurilishi; Buxoro viloyatida: Kandim konlar guruhini ishlab chiqarishga tayyorlash va gazni qayta ishlovchi zavodning qurilishi, Xauzak va Shadi konlarini ishlab chiqarishga tayyorlash, shuningdek Quvachi-Olat konlarini kengaytirish; Qashqadaryo viloyatida: Xisor investitsiya bloki va Ustyurt hududida mahsulotni taqsimlash bo‘yicha bitm asosida konlar bilan ishlash va uglevodorod qazib qazib chiqarishini tashkil etish;
16 Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo‘mitasi ma‘lumoti. 41
Namangan viloyatida: To‘raqo‘rg‘on tumanida quvvati 450 MVt dan bo‘lgan ikki bug‘-gaz qurilmasidan tarkib topgan jami quvvati 900 MVt dan bo‘lgan yangi issiqlik elektr stantsiyasi qurilishi; Taxiatosh issiqlik elektr stantsiyasida 230-280 MVt quvvatli ikkita bug‘- gaz qurilmasi qurilishi; Navoiy issiqlik elektr stantsiyacida 450 MVt quvvatli 2 bug‘-gaz qurilmalarini kengaytirish bo‘yicha qurilish ishlari; Polivinixrod (PVX), kaustik soda va methanol ishlab chiqarish kompleksining qurilishi
42
5. Mamlakatimizda tadbirkorlik kapitalini oshirish chora-tadbirlari Mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojini yuqori darajaga ko‘tarish, fan- texnika taraqqiyotini jadallashtirish yanada izchil, yanada qat‘iyat bilan talab qiladi. Ayni chog‘da ilmiy-texnika rivojining yutuqlarini ishlab chiqarishda ro‘yobga chiqarish mexanizmini takomillashtirish hozirgi bosqichda fan-texnika taraqqiyotini jadallashtirishning hal qiluvchi omili ekanligi davlat siyosatining eng muhim qoidasi hisoblanadi. Bu borada bugungi kunda mamlakatimizda ko‘plab samarali ishlar amalga oshirilmoqda. Bunga yaqqol misol qilib aytadigan bo‘lsak mamlakatimiz prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan tadbirkorlik faoliyatining jadal rivojlanishini ta‘minlashga, xususiy mulkni sifat jihatdan yaxshilashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida farmon tasdiqlandi. Unga ko‘ra, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik ning jadal rivojlanishini taminlash xususiy mulkni himoya qilish va uning daxlsizligini kafolatlarini mustahkamlash, tadbirkorlikni rivojlantirishda byurokratik to‘siqlarni bartaraf etish, respublikada investitsiya va ishbilarmonlik muhitini rivojlantirish ko‘zda tutilgan. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikka keng erkinlik berish, ularning faoliyatiga davlat aralashuvini tubdan qisqartirish, huquqbuzarlikni oldini olishni ta‘minlash, huquqbuzarlikka yo‘l qo‘ymaslik tadbirkorlik faoliyatini yanada rivojlantirish sohasida davlat siyosatining muhim ustuvor yo‘nalishi va davlat organlarining birinchi darajali vazifasi etib belgilansin, deyiladi hujjatda. Bugungi kunga kelib, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub‘ektlari mamlakatimiz iqtisodiyotining barcha jabhalarida, mashinasozlik mahsulotlari ishlab chiqarishda, xalq iste‘moli mollarini, qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda hamda boshqa
sohalarda faoliyat ko‘rsatmoqda. Tadbirkorlik faoliyatida ilmiy-texnika rivojiini jadallashtirish, sanoatning ilg‘op tarmoqlarida yangi texnologiyalarga o‘tish sharoitida o‘z o‘rnini topib
43
bormoqda. Bunday tadbirkorlik yangi axborot texnologiyalarini, yangi g‘oyalar va ishlab chiqarishni modernizatsiyalash bilan ishlashni ta‘minlovchi butun tizimning ajralmas qismini tashkil etadi. Bundan tashqari, kichik korxonalar tavakkalchilik xavfi yuqori bo‘lgan sharoitlarda ishlab chiqarishning ma‘qul shakllaridan hisoblanadi. Ushbu farmonga binoan tadbirkorlik kapitali davlat tomonidan qo‘llab- quvatlash va rivojlantirish quydagi tamoyillarga asoslangan: - biznes uchun qulay huquqiy sharoitlarni takomillashtirish (soliqlarni kamaytirish, xususiylashtirish) - fuqorolarning shaxsiy jamg‘armalarini mamlakatning muhim investitsiya resursiga aylantirishni rag‘batlantirish ishlarini davom ettirish (tijorat banklarining omonotlariga jalb etish, reklamani kuchaytirish, yakka tartibdagi yashirin biznes ustidan nazorat va cheklash tadbirlari); oilaviy tadbirkorlikni qo‘llab quvvatlash, imkoniyatlarni kengaytirish orqali rasmiy ro‘yxatga olingan tadbirkorlikni rivojlantirish; - tadbirkorlikning xususiy mulklarini davlat tomonidan muhofaza qilishning samarali tizimini takomillashtirishga qaratilgan tadbirlar orqali davlat organlariga bo‘lgan ishonchni mustahkamlash; - xo‘jalik yurutuvchi subyektlar faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini o‘rnatish. - Tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish maqsadida mamlakatimiz prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan ―Tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlash davlat jamg‘armasini tashkil etish to‘g‘risida‖ gi qaror qabul qilingan. Jamg‘arma Vazirlar Mahkamasi huzuridagi davlat muassasasi shaklida tashkil etilgan. - Hujjat xususiy tadbirkorlik faoliyatini himoya qilishning huquqiy mexanizmlari va kafolatlarini yanada mustahkamlash, ularni davlat tomonidan qo‘llab-quvatlashning yangi vositalarini yaratish, tadbirkorlik subyeklarini kredit resurslaridan foydalanishini kengaytirish, shu asosida yangi ish o‘rinlarini tashkil etishni rag‘batlantirish va respublika bank-moliya tizmi faoliyatini yanada takomillashtirishga qaratilgan.
44
Mamlakatimizda tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish va rivojlantirish bo‘yicha ham kelgusida bir qator ishlarni amalga oshirish rejalashtirilgan bo‘lib, bu ishla 2019-2021-yillarda Oʻzbekiston Respublikasini innovatsion rivojlantirish strategiyasini amalga oshirish boʻyicha ―yoʻl xaritasi‖ da belgilab qo‘yilgan. Bu borada Prezident qaroriga muvofiq O‘zbekistonda tadbirkorlikni qo‘llab- quvvatlash ra rivojlantirish komissiyasi va hududiy guruhlar tashkil etildi. Hududiy guruhlarning asosiy vazifalari quyidagilari: Hududlarning ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanish holatini, shu jumladan, muhandislik-komunikatsiya, ishlab chiqarish va boshqa infrtuzilmani o‘rganish; Hududlarning ehtiyoji va salohiyatidan (resurs, tabiiy-iqlim, mehnat va boshqalar) kelib chiqib, investitsiya kiritishni talab etadigan istiqbolli loyihalarni, shuningdek, bo‘sh turgan davlat mulki ob‘ektlari va yer uchastkalari o‘rganish va aniqlash; Salohiyatli investorlar bilan muzokaral bilan muzokaralar va uchrashuvlar o‘tkazish; Tadbirkorlik tashabuslari va loyihalarini, shu jumladan xalqaro moliya institutlari va xorijiy tijorat banklarining kredit liniyalari hisobidan amalga oshirishda tijorat banklarining ishtirokini ta‘minlash; Bo‘sh turgan davlat mulki ob‘ektlari va yer uchastkalarini auksion savdolarga qo‘yish bilan bog‘liq masalalarning tezkorlik bilan hal etilishini ta‘minlash; Joylarda davlat organlari va tashkilotlari darajasida hal qilinmagan tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq muammoli masalalarni komissiyaga kiritish; Vazirliklar va idoralar, mahalliy davlat hokimyati organlari, shuningdek, erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalari direksiyalarining tadbirkorlik tashabuslari va loyihalarini jadal amalga oshirish bo‘yicha faoliyatini muvofiqlashtirishdan iboratdir. Shu bilan bir qatorda, bugungi kunda respublikamiz iqtisodiyotini innovatsion taraqqiyot tadbirkorlik faoliyatida jadal rivojlanish yo`liga olib chiqishdagi ahamiyatidan kelib chiqib, sanoat sohasidagi innovatsion tadbirkorlikni rivojlantirish lozim. Davlat buni soliq va kredit siyosati, huquqiy ta`minot hamda boshqa bir qator choralar bilan rag`batlantirishi mimkin. Bu sohadagi tadbirkorlikka narxlardan imtiyozlar berish lozim. Ayniqsa, gaz, elektr
45
energiyasi, yuk tashish harajatlari bo`yicha imtiyozli narxlarni yo`lga qo`yish lozim. Davlat iqtisodiyotni isloh qila borib, tadbirkorlik faoliyatini alohida e`tibor qaratishi, iqtisodiyotni zamonaviy boshqaruvchi kadrlar bilan ta`minlash orqali korxonalarning barqaror ishlashlarini ta`minlash mumkin bo`ladi.
Download 0.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|