Reja: Korxonada ish yuritish siyosati Ish yuritish jarayonlari Budjetlar Boshqaruv samaradorligi Korxonada ish yuritish siyosati

4.Boshqaruv samaradorligi

1. Bosh rahbariyat firmaning umumiy maqsadlarini e’lon qilish. Bu bosqichda ko‘pincha oldindan bilish mumkin bo‘lgan ko‘rsatkich – bu sotish xajmi.

2. Bo‘limlar operativ smeta yoki budjetlarni tuzadi. Ular ma’lum vaqtga mo‘ljallangan bo‘lishi kerak (6 oy, 1 yil).
3. Bosh raxbariyat taklif qilingan budjet yoki smetalarni taxlil qiladi, tekshiradi. Bo‘limlar esa ularni qayta ishlab chiqadi. Bu bosqichda bosh raxbariyat resurslarni firma ichida qayta taqsimlash bilan shug‘ullanadi.
4.Pirovard budjetlar tayyorlanadi, unda resurs va mablag‘lar statyalar bo‘yicha xisob-kitob qilinadi. Bu hisob-kitoblar aniq ishi yoki bo‘lim unumdorligi bilan taqqoslanadi, nazorat ko‘rsatkichlariga erishish mumkinligi aniqlanadi.

BUDJETLARNING STRATEGIYAGA MOSLASHTIRISH

Strtageiyani amalga oshiruvchilar nafaqat kim qancha foyda olishini, balki har bir pul birligida maksimum foyda olishni, bilishi va budjetni to‘ldirish kerak. Ma’lumki tashkilot bo‘linmalari strategik rejalarni o‘ziga tegishli qismini bajarish uchun muayan resurslarga ega bo‘lishi lozim. Aniqrog‘i ularda ishni samarali bajarish uchun yetarli darajada joriy mablag‘lar va malakali hodimlar bo‘lishi shart. Bo‘linmalar detallashgan bosqichma – bosqishlab chiqarish harajat dasturlarini tayyorlashi, ma’lum topshiriqlarni bajarishning muddatlarini belgilashi va kim nima uchun javob berishi kerakligini aniqlashi lozim.

Strategiya rejasini amalga oshiruvchilar strategik mablag‘larga mos budjetlarni taqsimlasa, unda reja muvaffaqiyatli amalga oshadi. Bo‘linmalar resurslarga yetarli darajada ega bo‘lmasa, strategik rejalarni o‘zlariga tegishli qismini bajara olmaydi. Agarda resusrlar reyoridan oshib ketsa, kompaniya resurslardan foydalanishda isrofgarchilikka yo‘l qo‘yishi mumkin.
Yangi strategiya ko‘pincha budjetlarni qayta taqsimlashni talab qiladi. Strategik ijro etuvchilar yangi stratgeik tashabbuskorlarni va ustivor yo‘nalishlarni qo‘llab-quvvatlash uchun resurslarni bir bo‘limdan boshqa bo‘limga o‘tkazishga tayyor bo‘lishi kerak. Eski strategiyadagi muhim bo‘limlar yangi strategiyada haddan tashqari katta bo‘lib ketishi va katta mablag‘ ajratishni talab qilishi mumkin ayrim bo‘limlar yangi strtagiyada muhimroq rol o‘ynaydi va ularda hodimlarga yangi texnikaga boshqa resusrlarga muhtojlik ko‘proq bo‘lishi mumkin. Smetelarda ularning haradjatlari o‘rtacha darajadan yuqolriroq bo‘lishi kerak. Strategik ijro etuvchilar ayrim bo‘limlarning ulushni kamaytirish uchun resurslarni qayta taqsimlashi kerak.
Malakali rahbarlar resurslarni qayta taqsimlash muammolarini yechadilar. Masalan: korporatsiya rahbariyati injener Karris guruxlarni davlat loyihalardan olib firmaning venchur bo‘limlarga yo‘naltiradi. Huddi shunday g‘oyalarni «Boying» kompaniyasi ham ishlatadi.
Firma mavjud budjetlardan foydalanib yangi tovarlarni ishlab chiqish strategiyasini tanlab olsa resurslarni taqsimlash zaruriyati uncha sezilmaydi. Bu holda biznes reja pastdan kelayotgan g‘oyalarga asoslanib tuziladi.