Reja: Multimediyali elektron qo’llanmalarning turlari va tarkibiy qismlari

Kadrma-kadr animatsiya
Ketma-ket kalitli kadrlarni amalga oshirish evaziga kadrma-kadr animatsiya amalga 
oshiriladi, har bir kadr qo’lda yaratiladi (Rasm 3).
va

---

Ris. 3
Harakat animatsiyasi (Motion Tween)
Bunday animatsiyada ob’ekt bir joydan ikkinchi joyga ko’chadi. Uning yratilishi 
uchun faqat oldingi va ohirgi kalitli kadrlarni aniqlash kerak holos, o’raliq kadrlarni 
esa dastur yordamida avtomatik tarzda amalga oshiriladi. Bunday animatsiyaning 
bajarilish tehnikasini ko’ramiz. Ishchi stolda aylana chizamiz.
Vaqtinchalik shkalada birinchi kadr kalitli bo’lib qoladi. Ishchi stolda aylana 
chizamiz. Kalitli kadr ustidan chertamiz, kontekst menyu tanlanadi va undan Create 
Motion Tween (Sozdat animatsiyu dvijeniya-Harakat animatsiyasini yaratamiz). 30- 
chi 
kadr, 
film 
uzunligini 
ko’rsatamiz, 
sichqonchaning 
o‘ng 
tugmasi(klavishasini)sini bosilganda bosilganda, qo’yidagi buyruqni Insert — 
KeyFrame tanlaymiz (Vstavit klyuchevoy kadr-Kalitli kadrni tanlash) — 
vaqtinchalik shkalada uchida strelka mavjud gorizontal chiziq paydo bo’ladi va bu 
harakat amalga oshganini bildiradi. O’rtadagi kadrlar och ko’k ranga 
bo’yaladi.Keyin aylanani boshqa joyga kuchiriladi, va filmni testdan o’tkazish zarur,
+ tugmalarini boib, amalga oshiriladi yoki Control — Test Movie 
buyrug’I amalga oshiriladi(Upravlenie — Testirovanie filma, Boshqaruv-Filmni 
testdan o’tkazish).
Properties paneli yordamida (Svoystva-Hossalar ) animatsiyaning qushimcha 
parametrlarini hosil qilish mumkin:
— Rotate (Vrashenie-Aylanish) aylanish yo’nalishini aniqlaydi — soat strelkasi 
buyicha (CW) yoki unga teskaei (CWW), aylanish umuman bo’lmasa
(None). Auto Qiymat hammumkin (burilish yo’nalishida ob’ekt bir marta kichik 
burchakka aylanadi);

---

— Easy (Zamedlenie xoda-harakatni sekinlashtirish);agar parameter qiymati musbat 
bo’lsa, animatsiya vaqtida harakat sekinlashgan bo’ladi, manfiy bo’lsatezlashgan 
bo’ladi;
— Orient to Path (Orientatsiya otnositelno puti-Harakatga nisbatan orientasiya) 
berilgan traektoriyaga nisbatan ob’ekt harakatini orientlashtirishga yordam beradi.
Shahkl animatsiyasi (Shape Tween)
Shakl animatsiyasi bitta ob’ektni ikkinchi ob’ektga asta o’tkazishga imkon 
yaratadi.Uni gruppalashmagan ob’ektlarga qo’llaniladi. Bir necha ob’ektlarning 
shaklini o’zgartirish uchun ularni bitta sloyda joylashtirish kerak. Bir necha 
ob’ektlarni shaklini o’zgartirish uchun ularni bitta qatlamda joylashtirish kerak.
Barcha narsani misolda ko’ramiz.
Ishchi stolda aylana chizamiz, film uzunligini 30 kadrdan iborat qilib tanlaymiz, 
buning uchun 30-chi kadrga chertamiz, birinchi kalitli kadrga qaytamiz, va 
Properties panelida (Svoystva) Tween ro’yhatida Shape (Forma) shaklni tanlaymiz, 
uchida strelkasi bor gorizontal chiziq paydo bo’ladi, o’rtadagi kadrlar zangor ranga 
bo’yaladi, bu animatsiya shakl animatsiyasi ekanligini bildiradi, ohirgi kalit kadrida 
aylana o’rniga kvadrat chizamiz. Filmni testlashtiramiz — aylana kvadratga asta 
aylanganini ko’ramiz.Shakl o’zgarishini konktret harakterini korsatish uchun bir 
ob’ekt nuqtalarini ikkinchi ob’ekt nuqtalariga oqib o’tishi uchun “metki podskazki”-
aytib turish metkalaridan foydalanishimiz zarur.
Vaqtinchalik shkala effektlarini qo’llash animatsiyasi  
Macromedia Flash MX 2004 dasturi versiyasida ichma-ich joylashgan 
effektlar yordamida animatsiyani yaratish ikoniyati paydo bo’ladi.Effektlarni 
guruhlarga, figuralarga, grafik simvollarga, rastrli tasvirlar va knopkalarga 
qo’llaymiz.Ularni kliplarga qo’llash mumkin, lekin bu holda effect klipga quriladi.
Effektni bajarish uchun ob’ektni ajratish kerak va Insert — Timeline Effects 
(Vstavka — Effekti vremennoy shkali; Quyish-Vaqtinchalik shkala effektlari); 
keyin effect tipini tanlang: Assistants (Pomoshniki-Yordamchilar),
Effects (Effektы), Transition — Transform (Perexod — Transformatsiya; 
O’tishTransformatsiya). Guruh effectlari Assistants animatsion hisoblanmaydi. Ular 
berilgan ob’ektning dublikatlarini hosil qiladi va ularni bir biridananiq masofada 
joylashtiradi,yoki ob’ektni uning dublikatiga tekis oqishni yartishadi. Effektni 

---

tanlashdan so’ng dialogli oyna paydo bo’ladi,uning amalga oshish parametrlarini 
o’rnatish mumkin. Effektni yaratishda avtomatik usulda ob’ekt kuchiriladigan 
qatlam yaratiladi,(qatlam nomi effect nomi bilan mos tushadi).Ob’ekt asosida grafik 
simvol yaratiladi, u esa o’z navbatida kutubhonaga Effects papkasiga 
(EffektыEffektlar)ga yoziladi.