Режа: нафосат фалсафасининг ва мақсади ва вазифалари. Нафосат фалсафасининг фанлараро боғЛИҚлиги

ИММАНУЭЛ КАНТ (1724-1804) эстетик ҳиссиёт манфаатсиз, беғараз, нарса-ҳодисага бевосита мафтунликка бориб тақалади, мафтунлик ва муҳаббатнинг объекти шакл.

• ИММАНУЭЛ КАНТ (1724-1804) эстетик ҳиссиёт манфаатсиз, беғараз, нарса-ҳодисага бевосита мафтунликка бориб тақалади, мафтунлик ва муҳаббатнинг объекти шакл.
• Гўзаллик манфаатсиз мафтунликнинг, муҳаббатнинг объекти. У қуйидаги белгиларга эга:
• бизга умумий мафтунликнинг ҳодисаси сифатида намоён бўлади.
• эстетик муҳокама ҳеч қачон мантиқий асосланмайди;
• қандайдир аниқ мақсад ҳақида тасаввур ҳосил қилмай туриб, нарса-ҳодисадаги мақсадга мувофиқликни идрок этиш мумкинлиги билан ажралиб туради.
• зарурий мафтунлик объектини нарса-ҳодисаси сифатида ёқимли.
• Гўзалликдан олинадиган лаззат - сифатнинг, улуғворликдан олинадиган лаззат - миқдорнинг намоён бўлиши билан боғлиқ.
• Математик улуғворлик экстенсив миқдорни, макон ва замондаги кўламли миқдор (юлдузли осмон, океан)
• Динамик улуғворлик куч ва қудрат миқдорини ўз ичига олади (ёнғин, сув тошқини, довул, зилзила, момақалдироқ).

ФРИДРИХ ШИЛЛЕР (1759-1805)

• ФРИДРИХ ШИЛЛЕР (1759-1805)
• жамиятни ўзгартиришда инқилобий ўзгаришларга қарши. Инқилоб:
• ахлоқсизлик, у асрлар мобайнида қарор топган аҳлоқий тамойилларни ағдар-тўнтар қилиб ташлайди;
• у нафосатга қарши: инсон табиатидаги уйғунликни бузади, нарсанинг мавжудлиги, табиий тартибининг муқаддаслиги ва гўзаллигини парчалаб юборади.
• Шахснинг уйғун ривожланиши гўзаллик воситасидаги тарбия орқали амалга ошади.
• Гўзаллик - ҳодисага айланган эркинлик.
• Хиссий гўзаллик - маънавийликка, маънавийлик - моддийликка олиб боради.
• Гўзаллик - зўриққан инсонда уйғунликни тиклайди, бўшашган одамда фаоллик уйғотади. Гўзаллик - инсоннинг оқиллашуви йўлидаги зарурий шартдир.
• Санъатнинг ўзига хослигини «ўйин»ва «нафосатли кўриниш» тушунчалари орқали ифодалайди.