Reja: Ontologiya borliq haqidagi ta‟limot. Falsafa tarixida borliq haqidagi qarashlar evolyusiyasi

HARAKAT TIPLARI. Fanda ob‟ektiv borliq narsalari va hodisalari harakatining ikki 
asosiy tipi: progress va regress farqlanadi.
Orqaga qaytmaslik va muayyan yo„nalishga egalik xos bo„lgan mazkur harakat tipi 
rivojlanish deb ataladi. Bunda narsa yoki hodisa strukturasining murakkablashuvi, ular tashkil 
2
Aristotel Organon. –M.: 1990. –S. 159 
3
Qarang: Forobiy G‟G‟ Falsafa qomusiy lug„at. –T.: Sharq, 2005. -B.431 
4
Qarang Ibn Sino G‟G‟ Falsafa qomusiy lug„at. –T.: Sharq. 2005. -B.140 

---

topish darajasining yuksalishi yuz berishi mumkin bo„lib, bu odatda taraqqiyot (progress) 
sifatida tavsiflanadi. 
Agar harakat teskari yo„nalishda – barkamolroq va rivojlanganroq shakllardan uncha 
rivojlanmagan shakllarga, murakkabdan oddiyga qarab yuz berayotgan bo„lsa, bu holda regress 
to„g„risida so„z yuritish odat tusini olgan. Ammo progress va regressning ko„rsatilgan 
xususiyatlarini mutlaqlashtirish yaramasligini e‟tiborga olish lozim. Masalan, boshqaruv apparati 
tuzilmasining murakkablashuvi va byurokratiyaning o„sishi doim ham progressni 
anglatavermaydi, nisbatan soddaroq va ayni vaqtda samaraliroq va ishonchliroq mashinalar, 
asboblar va mexanizmlar yaratilishining regressga hech qanday aloqasi bo„lmaydi va ko„proq 
buning aksidan dalolat beradi.
Xulosa. Borliq bizning mavjudligimiz asosi, notirik, tirik tabiatning yashash usulidir. 
Borliq yo'qdan bor bo'lmaydi bordan yo'q bo'lmaydi. Dunyodagi barcha narsalar biri 
ikkinchisining mavjudligini taqozo qiladi.