Reja: Qutqaruv va birlamchi tiklov ishlarining tashkiliy asoslari va muammolari

Dezinfektsiya omili - bakterial qurollarni yo‘q qilish maqsadida amalga oshiriladi. Dezinfektsiya omillari turli xil ko‘rinishda amalga oshirilib, ulardan tozalash: maqsadli, doimiy va tugallanadigan xillari qo‘llaniladi.
Tozalash dezinfektsiya usuli kasallik tarqalmasdan oldin qilinadigan dezinfektsiya hisoblanadi. Bunda bakteriyalarni o‘ldiruvchi vositalar qo‘llaniladi. Doimiy dezinfektsiyada epidemiyaga qarshi omillar o‘tkaziladi (sanitar-gigienik va zararsizlantirish ishlari). Tugallanadigan dezinfektsiya - oxirgi kasal kasalxonaga yotqizilgandan keyin o‘tkaziladi. Buni sanitar epidemologik stantsiya (SES) xodimlari amalga oshiradi. Dezinfektsiya - kimyoviy, fizik, mexanik va kombinatsiyalashgan usullar bilan amalga oshiriladi. Kimyoviy usulda - kasal tarqatuvchi mikroblar degazatsiyalovchi moddalar bilan yo‘q qilinadi. Fizik usulda - kiyim-kechaklar, idish-tovoqlar va boshqa vositalarni, materiallarni qaynatish yo‘li bilan dezinfektsiya qilish tushuniladi. Bu usul asosan oshqozon-ichak infektsiyasi tarqalganda qo‘llaniladi.
Mexanik usul esa deganda degazatsiya qilishda qo‘llaniladigan uslublar, qoidalar (er ustidagi zararlangan qismlarni yo‘qotish) tushuniladi. Bunda zararlangan joylar, inshoatlar, boshpana, RSB, transportlar, yo‘llar zarrasizlantiriladi.
Dezaktivizatsiya va degazatsiya omillarining tozaligi dozimetrik va kimyoviy asboblar bilan, dezinfektsiya omillar esa bakteriologik tekshirish orqali tekshiriladi.
Sanitar qayta ishlash. Bu omil maxsus qayta ishlov berish usulining asosini tashkil etib, u fuqarolarni radioaktiv, zaharlovchi moddalar va bakterial tumanlar bilan zararlanishning oldini olishda qo‘llaniladigan har tomonlamali omillaridan tashkil topgan.
Sanitar qayta ishlash, qisman va to‘liq turlarga bo‘linadi. Qisman sanitar qayta ishlash - barcha kiyim-kechak, yakka tartibdagi himoya vositalari, ochiq qolgan terilarni mexanik usulda tozalash hisoblanadi.
To‘liq sanitar qayta ishlash - tana a’zolarni zararsizlantiruvchi usullarni qo‘llash (yuvish, dezinfektsiya qilish) tushuniladi. Bu barcha tana-a’zolarimizni, kiyim-kechak, himoya vositalar va boshqalarni zararsizlantirish maqsadida qo‘llaniladi. Bu usul bo‘yicha shikastlangan hududdan chiqqan fuqarolar, ishchixizmatchilar, tuzilmalar jalb qilinadi.
To‘liq sanitar qayta ishlash omili maxsus qurilgan yuvinish shaxobchalarida amalga oshiriladi. Bunda fuqarolar bir tomondan kirib, kiyim-kechak, himoya vositalarini echib, yuvinib, og‘iz, ko‘z ichlarini zarasizlantirib, ikkinchi tomondan dozimetrik, kimyoviy tekshiruvdan o‘tib, so‘ngra toza kiyim-kechak kiyishadi hamda ikkincha dozimetrik ko‘rikdan o‘tiladi.
Zararlangan kiyimlar, himoya vositalari, maxsus usullar yordamida zararsizlantiriladi.
Shikastlangan hududdan chiqishda yuqorida aytilgan muolajalar yuqori saviyada o‘tkazilsa zararlanish miqyosi shuncha kichik va talofatlarga uchrashning oldi olingan bo‘ladi.