3 Funksiya xatoligi
Faraz qilaylik, uzluksiz differensiallanuvchi
funksiya argumentlarining
taqribiy qiymatlari
va ularaing absolut
xatoliklari
ma’lum bo’lsin. Berilgan funksiyaning limit absolyut
va limit nisbiy
xatoligini topishni ko‘raylik.
Bu masalani hal etish uchun quyidagi shartlar o‘rinli bo’lishligini
talab
etamiz:
1. Qaralayotgan sohada
uzluksiz differensiallanuvchi bo’lib,
xususiy
hosilalari sekin o‘zgaruvchi bo’lsin.
2. Argumentlaming absolut xatoliklari aytarli katta emas,
nisbiy xatoliklari
yetarlicha kichik bo’lsin.
U holda Lagranj formulasiga ko‘ra
bu yerda
nuqtalarni birlashtiruvchi kesmaga tegishli qandaydir nuqta.
Funksiyaga qo‘yilgan birinchi shartlarga asosan,
ni
ga
almashtirish mumkin:
Bundan
Endi nisbiy xatoligini chiqaramiz:
Bu formulaning quyidagicha ko‘rinishi ham ishlatishadi:
Tayanch iboralar: yo‘qotilmas xato, metod xatoligi, hisoblash xatoligi, to‘liq
xatolik.
Taqribiy son, absolut xatolik,
nisbiy xatolik, limit absolut xatolik,
limit
nisbiy xatolik, ma’noli raqamlar, ishonchli raqamlar, funksiya xatoligi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. .L. Ridgway Scott. Numerical Analysis. Princeton University Press, 2011. -
342p. Ismatullayev, Kosbergenova “Hisoblash usullari”. O`quv
uslubiy
qo`llanma. Toshkent-2014.
2. Isroilov M.I. “Hisoblash metodlari”: I qism - Т:O’qituvchi, 1988 y. 299-311-
bet.
3. T. X. Xolmatov ― Informatika. Darslik. Toshkent-2016.
4. Л. И. Турчак ― Основны численных методов ‖. Москва “Наука” 1987
год.
5. Abduxamidov A., Xudoynazarov S. “Hisoblash metodlari”: -Т: O’zbekiston,
1995 й.
6. E. Mirzakarimov “ Sonli usullar va dasturlash”. O`quv uslubiy qo`llanma.
Farg`ona-2009.