Reptiliyalar (suduralib yuruvchilar sinfi)

---

REPTILIYALAR 
(suduralib yuruvchilar sinfi) 

---

Umumiy xususiyatlari 
• Tanasi muguz qobiqqa ega bo’lib nafas olishda ishtrok etmaydi 
• Faqat o’pka orqali nafas oladi 
• Tuxumi po’choq po’stga ega, uni quruqlikka qo’yadi. 
• Urug’lanishi ichki, rivojlanishi tashqi. 
• Yuragi 3 kamerali (timsoxlarda 4 kamerali) 
• Ko’krak qafasi rivojlangan, sovuqqonli hayvonlar. 
• Barcha vakillari tullab o’sadi 
• Sovuqqonli hayvonlar 

---

 Turkumlari 
Tangachalilar
Toshbaqalar 
Timsoxlar 

Kaltakesaklar oilasi 

Ilonlar oilasi

O’rta Osiyo toshbaqasi 

Dengiz toshbaqasi 

Botqoq toshbaqasi 

Terili toshbaqa

Alligatorlar 

Gaviallar 

Nil timsoxi 

Missisipi timsoxi 

---

Suduralib yuruvchilarga xos bo’lgan ba’zi 
xususiyatlarni 
ildam kaltakesagi 
misolida 
o’rganamiz 

---

Ildam kaltakesak morfologiyasi 
• Terisi kulrang yoki yashil-kulrang tusda. Bu himoya rangi 
• uzunligi dumi bilan birga 15–20 sm ga yetadi. 
• Ko‘zida yuqori va pastki qovoqlari bilan birga yupqa pardaga o‘xshash 
pirpiraydigan uchinchi qovog‘i ham bo‘ladi, u ko’zlarni namlab turadi. 
• Tili - tuyg’u va ta’m bilish a’zosi hisoblanadi. 
• Oyoqlari tanasining ikki yon tomonidan birikkan, so qorni yerda suduraladi 
• Orqa va oldingi oyoqlari besh barmoqli. 
• Kaltakesak yozda 4-5 martta tullaydi. 

---