Research Proposal

Тадқиқотнинг 
диссертация 
бажарилган 
олий 
таълим 
муассасасининг илмий-тадқиқот ишлари режалари билан боғлиқлиги. 
Диссертация Жиззах давлат педагогика институти илмий-тадқиқот ишлари 
режасининг 1-сон «Филология фанларининг долзарб муаммолари ва уларни 
амалиѐтга жорий этишнинг янги педагогик технологиялари» (2018-2020 йй) 
мавзуси доирасида бажарилган. 
Тадқиқотнинг мақсади «Ҳибатул ҳақойиқ» достонининг ўзбек адабий 
тили шаклланиши ва ривожланишида тутган ўрнини аниқлаш ҳамда асарда 
қўлланилган сўзларнинг мавзуий, тарихий-этимологик ва лексик-семантик 
жиҳатдан ўзига хос хусусиятларини очиб беришдан иборат. 
Тадқиқотнинг вазифалари: 
«Ҳибатул ҳақойиқ» асарининг ўзбек адабий тили луғат таркиби 
ривожланишида тутган ўрнини аниқлаш; 
лексик бирликларни турли мавзуий гуруҳларга ажратган ҳолда тадқиқ 
этиш орқали лексемаларнинг тарихий тараққиѐтини очиб бериш; 
асар лексикасини генеалогик жиҳатдан ўрганиш натижасида давр учун 
характерли бўлган сўзларни аниқлаш ҳамда ўз ва ўзлашма қатламга доир 
лексемаларнинг ўзига хос хусусиятларини тадқиқ этиш; 
достонда қайд этилган лексик бирликлар билан турли даврларда 
яратилган туркий манбалардаги сўзларни қиѐсий тадқиқ қилиш; 
асар луғат фондида содир бўлган лексик-семантик жараѐнларни ўша 
даврдаги мавжуд ижтимоий-сиѐсий, иқтисодий, диний, маданий омиллар 
1
Камаллиддин С. К. Биографии Ахмада Йугнаки // Ўзбекистонда ижтимоий фанлар, 2005.-№1. – Б. 93-104; 
Тоҳиров Қ. «Ҳибатул ҳақойиқ» достонидаги сарлавҳалар масаласи // Тил ва адабиѐт муаммолари. – 
Самарқанд: СамДУ нашри, 2008. – Б.35-41; «Ҳибатул ҳақойиқ» достонидаги боблар ҳақида // Тил ва адабиѐт 
муаммолари. – Самарқанд: СамДУ нашри, 2008. – Б.43-48; «Ҳибатул ҳақойиқ» достонидаги арабча матнлар 
ва уларнинг таржимаси // Зиѐкор, 2008. – № 1. – Б.55-63; «Ҳибатул ҳақойиқ» достонининг матни ва 
шарҳлари хусусида // СамДУ Илмий тадқиқотлар ахборотномаси, 2008. – №6. – Б.22-25; Адиб Аҳмад 
Югнакийнинг «Ҳибатул ҳақойиқ» достон: матн, тадқиқ ва таҳлил. – Самарқанд: СамДУ, 2009. – 96 б.; 
Шукурова А. «Ҳибатул ҳақойиқ» достонининг композициясига доир мулоҳазалар // Сўз санъати (Илмий 
мақолалар тўплами). 3-китоб. – Самарқанд: СамДЧТИ нашри, 2015. – Б. 5-11; Аҳмедов А., Ахматова Л. 
«Ҳибатул ҳақойиқ» асари тил хусусиятларини ўрганиш бўйича бир тажриба // Республика ўзбек тили 
доимий анжумани 12-йиғини материаллари. – Тошкент, 2011 йил. 14-15 апрель. –Б. 246-247. 

---

8 
билан боғлиқ ҳолда очиб бериш.