Respublika ilmiy-amaliy anjumani

Jadval 1. Hayotiy ko‘nikmalar ta’rifi
Sifatli hayotni saqlab qolish qobiliyati 
1. Sifatli hayotni saqlab qolish qobiliyati 
2. Ijtimoiylashtirish 
3. Maqsadlarni ishlab chiqish 
4. Qiyinchiliklarni yengish 
5. Xabardor qilingan harakatlar 
6. Ongli harakatlar 
7. Kuzatuvlar 
8. Izlanishlar 
1-jadvalda ko‘rinib turibdiki, ishtirokchilar hayotiy ko‘nikmalarni sifatni saqlash 
qobiliyati sifatida belgilab oldilar. Hayot qiyinchiliklarni yengish va o‘qishni kundalik 
hayotda qo‘llaniladigan harakatlarga aylantirish qobiliyati sifatida quyidagi belgilangan 
hayotiy ko‘nikmalar muhim hisoblanadi. 
Samarali muloqot, o‘zigaishonish, o‘z fikrlarini ifoda etish, ijtimoiylashuv, vaqtni 
samarali o‘tkazish, boshqaruv, qadriyatlarning mavjudligi, rejalashtirilgan tarzda 
yashash, maqsadlar qo‘yish va empatiya bilan bog‘liq ko‘nikmalar. Sinov 
qatnashuvchilaridan birining bu boradagi qarashlari quyidagicha: “Menimcha, odamlar 
o‘z hayotlarini yaxshilash uchun ma’lum ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak. 
Ijtimoiylashtirish – bu shaxslarga bo‘lgan yana bir ehtiyoj. Ijtimoiy bo‘lmagan odamlarda 
ma’lum ko‘nikmalar bo‘lmaydi. Insonlarda sifatli hayot tarsi bo‘lishi uchun tanqidiy 
fikrlash, kundalik hayotimizda iste’mol qilish bilan bog‘liq masalalarda yangi g‘oyalarni 
ishlab chiqish, tadbirkorlik kabi ko‘nikmalar zarurdir. Qatnashchilarning ba’zilari 
hayotiy ko‘nikmalar muammolarni hal qilish qobiliyatiga ega deb ta’riflaydilar. 
Ishtirokchilardan biri Mesutning fikricha "Hayotiy ko‘nikmalarni o‘quvchilar kundalik 
hayotdagi muammolarni hal qilishlari kerak bo‘lgan omil sifatida qabul qilishadi". 
Yana bir ishtirokchi shuni ta’kidlaydiki, “bu ko‘nikmalar mavjud bo‘lgan 
yechimlarni ishlab chiqarishni anglatadi” 
“Hayotiy ko‘nikmalarni o‘rganishni kundalik hayotdan boshlash kerak deb 
ta’kidlaydi psixolog Kenan. “Ular olgan bilimlarini kundalik hayotda qo‘llashlari kerak, 
boshqacha qilib aytganda, ular o‘rganishni kundalik hayot bilan bog‘lashlari kerak”. Yana 
boshqa psixolog Reyyanning so‘zlariga ko‘ra “Hayotiy ko‘nikmalarga ega bo‘lgan 
o‘quvchilar ongli, xabardor, izlanish va kuzatishni amalga oshirib, o‘z oldiga maqsadlarni 
qo‘yishlari mumkin”. 
Psixologlar tomonidan shaxslarning hayotiy ko‘nikmalariga oid mavzular shu tarzda 
muhokama qilinadi.Orttirilgan shaxsiy xususiyatlar orqali hayotiy ko‘nikmalarga 

---

2
4
.6.
2
02
3
 “Informatika va axborot texnologiyalarining dolzarb muammolari”
 
RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY
ANJUMANI 
“Informatika va axborot texnologiyalarining dolzarb muammolari”
126 
erishishdauchtamuhim jihat farqlanadi. Bular: "Qaror qabul qilish va tanqidiy fikrlash 
qobiliyati", "aloqa va shaxslararoko‘nikmalar ”, “ o‘zini o‘zi boshqarish ko‘nikmalari ”. 
Ushbu jihatlarga tegishli toifalar 2-jadvalda berilgan