Respublikamizda oqava suvlarni tozalash inshootlaridagi jarayonlarni

2
.8
-r
a
sm.E
le
k
tr
 m
a
tr
o
rn
i b
o
shq
a
ri
shn
ing
 p
ri
n
si
p
ia
l ele
k
tr
 s
x
ema
si
 
Bo
shqa
ri
sh v
a
 s
ig
na
lla
sh p
ri
n
si
pi
a
l s
x
em
a
si
ni
n
g
 b
a
y
o
n
i 
Bo
sh
q
ar
is
h
v
a s
ig
n
al
las
h
ch
izma
lar
i b
itt
a 
p
ri
n
si
p
ia
l ch
izm
ad
a 
b
eri
lg
an
. 
Baj
ar
ay
o
tg
an
v
az
ifa
lar
ig
a 
q
ara
b
b
o
sh
q
ari
sh
ch
izma
lar
i 
mex
an
izm
lar,
tra
n
sp
o
rt
tiz
iml
ari
n
in
g
el
ek
tr 
y
u
ri
tma
lar
in
i
b
o
sh
q
ar
is
h
k
o„ri
nis
hid
a 
b
aj
ar
ili
sh
i 
mu
m
k
in
. 
Si
g
n
al
la
sh
ch
iz
mal
ari
e
sa, 
te
x
n
o
lo
g
ik
s
ig
n
al
las
h
ch
izma
lar
i, 
ish
lab

---

Reaksiya kamerasi va aralashtirgichlar kamida yil davomida 1 marta 
tozalanadi va 5 % temir kuporosi bilan yuviladi. Sungra 25 % xlor eritmasi bilan 
dizenfeksiyalanadi. 
Tindirgichlar. Vertikal va gorizontal tindirgichlarni ishlatishda cho„kindini 
to„planishi ustida nazorat qilib turish va kamida uch oyda bir marta suvni 
tindirgichda teng tarqatilishini hamda tarnovlar va lotoklar holatini tekshirib turish 
zarur. 
Yig„ilgan loyqalarni tindirgichdan chiqarish kamida yiliga bir marta, odatda 
ko„p suvli davri oldida amalga oshiriladi. 
Filtrlar. Ishlatiladigan koidalar va reja bo„yicha filtr ishlatiladi Filtrni 
kuzatish,tozalash va kamaygan qumni to„ldirib borish ishlari bajariladi. Remontdan 
keyin filtr kuyidagicha ishga tushiriladi: filtr asta-sekin drenaj sistemasi orqali tiniq 
suv bilan to„ldirilib qum bo„shliqlari orasidan havo o„tkaziladi. 
Shu bilan birga qumni gorizontal holati saqlanishi kerak. 
Filtrdagi suvning sathi qumdan 200 – 300 mm ko„tarilgandan so„ng, pastdan 
suv berish to„xtatilib, yuqoridan yemboshdagi chuntak orqali filtr to„lguncha suv 
beriladi. 
Suv hisobiy sathga yetgandan keyin 20 – 30 min. saqlab so„ngra yuvib 
kanalizatsiyaga yuboriladi. So„ngra filtr xlorli suv yordamida (aktiv xlor miqdori 
20 – 50 mg) zararsizlantiriladi. 
Xlor bilan suvni bo„lish vaqti 24 soat. Yuvindi suvdagi koldiq xlor mikdori 
0,3 – 0,5 mg/l dan kam bo„lmasligi kerak. 
Filtrlarni ishga solish 2 – 3 m/soat filtrlash tezligida boshlanib asta-sekin 
hisobiy tezligigacha ko„tariladi. 
Ikki qatlamli, ustki qatlamlari antratsit donali bo„lgan filtrlarda ish ikki 
bosqichda bajariladi. 
Avval faqat shag„al va qum bilan to„ldirilib bir oy zarrachalar gidravlik 
qonuniyat bo„yicha joylashguncha qadar ishlatiladi. 
Bu vaqt davomida mayin qum (0,5 – 0,6 mm dan kichik donali) chiqarib 
yuboriladi. Sungra tekshirish mayin qum qolmaganing kursatsa antratsit donali 

---

katlami yetkiziladi. Filtr 0,5 ( 0,6 m balandlikdagi suv bilan tuldirilib 3 – 4 soat 
davomida antratsit bushliklaridagi xavo chikib ketishi kutiladi. Keyin katlam suv 
sarfini asta – sekin oshirib ( 7 – 8 l/sm
2
dan boshlab) kumir changidan tozalanadi. 
Ikki qatlamli filtrni qullash loyqaligi 50 mg/l gacha bo„lgan suvni 
tindirmasdan tozalash imkonini beradi. 
Koagulyatsiyalash bevosita filtrdan oldin bajariladi. 
Sekin filtrlar ish jarayonida biologik pardaning va qumni yuqori qismi holati 
kuzatib turiladi. 
Ustki ifloslangan qismi o„z vaqtida olib tashlanishi kerak. 
Tozalanayotgan suvda maxsus mikroorganizmlar soni 1000 – 1500 dona/ml 
bo„lsa fitoplanktonlar hosil bo„lmasligi uchun filtrlar joylashgan binolarga 
yorug„lik tushishini oldini olish maqsadga muvofikdir.