Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
Iqtisodiyot bo‘yicha o‘rtacha ish haqi, pensiya va real daromadlar 
miqdorining o‘zgarishi dinamikasi (o‘tgan yilga nisbatan, foizda) 
11.9-jadval 
Yillar
2008 2009 2010 2011 2012 
Iqtisodiyot bo‘yicha o‘rtacha ish 
haqining o‘sishi 
44.0 
40.0 
32,5 
26,5 
Belgilangan oylik o‘rtacha pen-
siya miqdori 
151,7 133,7 125,8 127,0 125,4 
Aholining real daromadlari 
23.0 
26.5 
23.5 
22,4 
15,1 

---

296 
Jadvalni keyingi yil ma’lumotlarini qo‘shib chizing. Raqamlarni 
o‘zgarishi nimalardan dalolat beradi? Izohlang. 
 
Jamiyatda o‘rtacha sinfning ulushi, foizda 
11.3-gistogramma 
Gistogramma ma’lumotlariga diqqat qarating, o‘zini o‘rta sinf 
vakili deb hisoblovchilar ulushining ortishiga sabab nima? O’rta sinf 
deganda qanday sinfni tushunamiz? Uni belgilovchi mezonlari bormi? 
O’rta sinfning jamiyatdagi rolini ko‘rsating. 
 
Javoblar: 
Asosiy tayanch tushunchalar: 
1е); 2а); 3v); 4b) 5i); 6d); 7r); 8yo) 9z); 10y); 1y); 12k); 13l). 
 
Masala va mashqlar: 
1. Ish haqi 32%, tadbirkorlik faoliyati va boshqa daromadlar 49,8%, 
ijtimoiy transfertlar 18,4%, aholi jon boshiga o‘rtacha yillik daromad 
258,6 ming so‘m. 
2. Aholi jon boshiga o‘rtacha yillik jami daromad bazis yili 204,9 
ming so‘m, joriy yili 252,8 ming so‘m, 123,3%. Bazis yilgi narxlarda 
254,9 ming so‘m, joriy yil 229,8 ming so‘m, 111,8 % ga o‘sgan. 
3. Aholi jon boshiga tovar-xizmatlar o‘tgan yili 173 ming so‘m, 
joriy yili 199 ming so‘m bo‘lgan. Joriy yil 115% o‘sgan; O’tgan yil 35,2 
O’zini o‘rta sinfga mansub deb hisoblovchilar 

---

297 
ming, joriy yili 43 ming so‘m jamg‘arilgan. Joriy yil jamg‘arma o‘tgan 
yilga nisbatan 12,2%ga o‘sgan. 
4. Odiljonlar oilasidagi har bir ishlovchiga umumiy daromad ham 
pul daromadi ham 412,5 ming so‘m, oila jon boshiga 206,25 ming 
so‘mni tashkil etsa, Olimjonlar oilasi umumiy daromadi ishlovchilarga 
637,5 ming so‘m, jon boshiga 212,5 ming so‘m, pul daromadi 
ishlovchilarga 512 ming so‘m, jon boshiga 170,8 so‘m to‘g‘ri keladi.
5. Shaxsiy daromad turlari: 
1) kishining mehnati va uning natijalariga mos bo‘lgan shaxsiy 
daromadlar; 
2) moddiy resurslarga egalik qilish natijasi bo‘lgan shaxsiy 
daromadlar; 
3) muhtojlikni hisobga olgan holda ijtimoiy fondlardan tushadigan 
shaxsiy daromadlar. 
4) qayta taqsimlash jarayoni natijasida tushadigan shaxsiy 
daromadlar; 
5) moliya-kredit tashkilotlari va boshqa mustaqil tarkibiy 
bo‘linmalardan tushadigan shaxsiy daromadlar; 
6) merosga qoladigan, bepul beriladigan, hadya qilinadigan, omad 
kelishidan va boshqa turdagi shaxsiy daromadlar.
6. Ular asosida aholining turmush farovonligi darajasini 
ko‘rsatuvchi «Turmush sifati indeksi» hisoblanadi. Turmush sifati 
indeksi eng yuqori mamlakatlar Yaponiya, Кanada, Norvegiya, 
Shveysariya, AQSH bo‘lib, respublikamiz hozircha dunyo mamlakatlari 
ichida 80 - o‘rinda turadi. Mustaqillikka erishganimizning uncha ko‘p 
bo‘lmaganini nazarda tutsak, 210 dan ortiq mamlakatlar orasida bu 
natija yomon emas.