Respublikasi To'rtko'l tuman maktabgacha ta'lim bo'limi

---

1

---

205
Respublikasi To'rtko'l tuman maktabgacha ta'lim bo'limi
tasa
- sonli maktabgacha ta'lim tashkiloti metodisti
Xajiyeva Madinaxan Ravshanbekovna Qoraqalpoq davlat universiteti
Talabasi
53 The role of Phone call etiquette in business conversations
Alautdinova Kamola, doctoral student at National University of
Uzbekistan, Faculty of Foreign philology
147
54
150
55 Silindr va konusga havoning qarshilik kuchini virtual sinov
dasturida tahlili Qayumov B., Ergashev D., Biloldinov X. Andijon
magistranti
153
56
atishda 
sharq
mutafakkirlarining 
merosidan 
foydalanish.
Bekmurodov
Muhiddin Primovich
Qashqadaryo viloyati Qarshi tumani 11-
maktab
155
57
munosabatini takomillashtirish
 QVXTXQTMOHM
157
58
159
59 O`sib kelayotgan yosh avlodlarni axborot texnologiyalaridan
to`g`ri 
foydalanishining 
aptimal 
yechimi
Mamirxo`jayev
Muhammadamin Mavlonbek o`g`li (Muhammad Al-Xorazmiy
nomidagi TATU Farg`ona filiali talabasi) Orifjonova Durdona
Voxidjon qizi (Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg`ona
filiali talabasi)
163
60
xalqaro baholash dasturi topshiriqlaridan foydalanish
165
61
167

---

153
Silindr va konusga havoning qarshilik kuchini virtual sinov dasturida
tahlili
Qayumov B., Ergashev D., Biloldinov X.
fedrasi assistenti,
Annotatsiya. Silindr va konus shakllariga ta`sir qiladigan havoning
qarshilik kuchini virtual sinov dasturi (Flow design) yordamida aniqlandi.
Suyrilik havo qarshiligini yengishi bo`yicha hulosalar olindi.
Kalit so`zlar. Aerodinamika, aerodinamik truba, truba, flow design,
havoning qarshilik koeffitsenti, havoning qarshilik kuchi,
Aerodinamika - Gidroaerodinamikainig havoning harakat qonunlarini va
jismlar sirtida vujudga keladigan kuch qonuniyatlarini hamda jismlarning
Avtomobillar
aerodinamikasini o`rganish harkatlari o`tgan asr boshlaridan o`rganila boshlandi.
Dastlabki aerodinamik truba 1871-yilda Frank Venham tomonidan loyihalangan,
lekin bu truba yordamida samalyotlar va uchish apparatlari aerodinamikasi
o`rganilgan, ularga ta`sir etuvchi havoning qarshilik kuchi va qarshilik
koeffitsentlari belgilangan. Ushbu usulni avtomobillar aerodinamikasini
o`rganishda ham qo`llanilib kelinmoqda.
Aerodinamik trubalarda tadqiqotlar natijalarini olishda bir qancha
parametrlarni inobatga olish zarur. Bunday parametrlardan biri tajriba
davomidagi havoning harorati. Chunki harorat o`zgarganda havoning zichligi
ham o`zgaradi (1-jadval). Havoning qarshilik kuchini hisoblash formulasi
quyidagicha:
P
w
=K
2
Bu yerda K havoning qarshilik koeffitsenti bo`lib u kuzov shakliga, havoning
zichligiga bog`liq.
K=0,5
w
1-jadval
Harorat C
o
Havoning zichligi kg/m
3
35
1,1455
30
1,1644
25
1,1839
20
1,2041
15
1,2250
10
1,2466
5
1,2690
0
1,2922
1-grafik

---

154
Bugungi kunda natijalarni ishonchliligini ta`minlash maqsadida virtual sinovlar
olib borilmoqda. Muhandislik dasturlari tarkibida va alohida tarzda virtual sinov
dasturlari ishlab chiqilmoqda. Bunday dasturlardan biri Autodesk
uchun mo`ljallangan.
Shar, silindr, konus va boshqa shakllar uchun virtual sinovlar o`tkazildi. Silindr
uchun o`tkazilgan tajribada quyidagicha natija olindi:
2-grafik
Qarshilik koeffitsentining o`rtacha qiymati 2,45
Qarshilik kuchining o`rtacha qiymati 10,01 N
1-rasm. Silindr va konus shaklidagi jismlarda olib borilgan virtual sinov
3-grafik
Qarshilik koeffitsentining o`rtacha qiymati 1,71
Qarshilik kuchining o`rtacha qiymati 8,99 N

---

155
Tadqiqot paytida silindr diametri va konus asosi diametri bir hil qilib tanlab
olindi. Bu orqali ularning old yuzalari (F) bir hil chiqishi taminlandi. Lekin
natijalar har hil chiqdi. Bunga asosiy sabab havoning qarshilik koeffitsenti
turlichaligida edi.