Resurs materiallar Yer resurslari qoidaga muvofiq, tiklanadigan

⁴⁸Pachauri R.K. Meyer L.A. Iqlim 0‘zgarishi, 2014 yil. Iqlim o‘zgarishi
bo'yicha Hukumatlararo ekspertlar guruhining umumlashtirilgan ma’ruzasi Jeneva,
Shveytsariya, 2015 yil, 163 bet.


232








f 14.4. Qurilish materiallarida energiya
i» > , . > > .


sarfining bosqichlari





45-rasm. Yog‘och va uning tuzilmasi.


Qurilish materiallarida energiya

• 
  Jyj sarfining bosqichlari. Oddiy bino uchun
  rnmgÉ 50 yil davr ichida materiallami tay-
  yorlash, xizmat qilishi va tiklanishiga
  2000-6000 MJ/m² o‘rtasida energiya
  ^va talab etiladi (Gielen, 1997-yil; Thormark,
  2007-yil).
  

Energetik resurslar. Butun jahon resurslar institutining manbalariga ko‘ra gaz va neft resurslari 40-60 yilga yetarlicha zahiralariga ega. Ko‘mir zaxirlari yana 1000 yil mobaynida davom etadi, lekin kislotali yomg‘irlar va karbonad angidrid gazi tashlamalari bilan bog‘liq muammolar yuzaga keladi. Ekologik- laming oldindan aytishiga qaraganda, agar ko‘mir muqobil energiya manbasining resursi sifatida ishlatiladigan bo‘lsa, u holda tez va shiddatli ekologik inqiroz boTishi ta’kidlangan. Bu esa neytron reaktorlarda⁴⁹ viran va toriydan foydalanib atom energiyasiga yoki tiklanadigan energiya manbalariga, ya’ni quyosh, shamol, issiqlik va gidroenergiyaga o‘tishni bildiradi. Xulosa qiladigan bo‘lsak, yadro energetikasi juda ko‘p xavfga va chiqindilar muammosiga ega, tiklanadigan tabiiy resurslar esa xavfsiz va ishlatish qiyin hisoblanadi. Oxirgi yillarda “Issiqxona samarasi”ning oshishi xavfli vaziyatga ega bo‘lmoqda. Bu muammo bevosita energiya bilan bog‘liqdir, u o‘z navbatida asosan qazib olinadigan yoqilg‘i yordami bilan ishlab chiqariladi. Qurilish tarmog‘i energiya iste’molchilari orasida juda katta hisoblanadi. Qurilish. tarmog‘ida energiyadan foydalanish qurilish materiallarini ishlab chiqarish, taqsimlash va ishlatish o‘rtasida bo‘linadi.
Buning asosiy sababi bino uchun jiída ko‘p turdagi qurilish materiallarining mavjudligidir. Masalan, yog‘ochning tuzilmasi belgilanganiga ko‘ra odatda 30% past energiyani talab etadi (45- rasm). Ushbu ishlatiladigan energiyaning bir qismi bevosita ish­latiladigan materiallarga bog‘liq. Odatda ular qurilayotgan binoning