Rivojlantirish instituti

Subyektiv tekshirish usullari o‘tkazilgach, obyektiv usullarga o‘tib,
bemorning umumiy ahvoli, ko‘zlar, yuz terilari, quloqlar va xokazolarni
ko‘zdan kechirish, ya’ni tashqi obyektiv tekshiruvlar, kuzatuvlar o‘tkazish
ham ancha qo‘shimcha ma’lumotlar to‘plash imkonini yaratadi. Tashqi
obyektiv tekshiruvlar o‘tkazib, aytilganlardan tashqari, organizmda
kechayotgan yoki kechib o‘tgan yuqumli, yallig‘lanish, tish kasalliklari,
limfa bezlari o‘zgarishlari, jag‘-yuz soxasidagi o‘zgarishlar va boshqalarni
aniqlash talabga javob beradi.
Tashqi obyektiv tekshirishda, yuz va uning atrofidagi to‘qimalar,
bemorning umumiy holati, yuz shakli, bosh holati, teri rangi, ko‘z
pardalarining rangi, gapirish va so‘z talaffuzi va shunga o‘xshash
holatlarni aniqlash bilan to‘plangan ma’lumotlar tashxis qo‘yishga muxim
axamiyatga ega bo‘ladi.
Yuzning tekisligi (simmetriya) ning o‘zgarishi, yallig‘lanish, shish,
jarohatlar, prikus o‘zgarishi kabilarda bo‘ladi.
Akromegaliya, miksedema, Kushing kasalligi, Kvinke, Meytshish-
burtma va boshqa shunga o‘xshash hollarda yuz tuzilishi o‘zgaradi.
Jag‘ va yuzning ba’zi kasalliklarida (pulpit, periodontit) ko‘z
pardasining rangi o‘zgaradi. Yuzda xar xil toshmalar bulganda, eritema
va boshqa kasalliklarda yuz terisining rangi o‘zgaradi. Terida qon quyu-
lishi (gematoma) turli jarohatlarda bo‘lsa, stomatitlarda, limfaode-
nitlarda, zaxm (sifils)da, moxov (lepra)da, turli teri kasalliklar (seborreya,
teri sili va boshqa kasallik)larda gapirish, so‘z talaffuzlari bilan bir qatorda
rang o‘zgarishlar ham bo‘lishi mumkin.
Og‘iz shilliq qavati kasalliklarida bemorni yechib, butun tanasini
ko‘rish katta axamiyatga egadir.
Qo‘shimcha usullardan sitologik, gistologik (biopsiya), biokimyoviy
va boshqa usullar qo‘llanadi.
Tishlarni ko‘rish. Shilliq parda kasalliklarini tekshirish paytida albatta
tishlarning holatini ham ko‘rib chiqish kerak. Chunki, tish kasallik-
larining kariyes kasalligidan boshlab surunkali periodontitlarigacha
bo‘lgan odontogen infeksiya-stomatogen o‘choqlar shilliq qavatini turli
kasalliklariga sabab bo‘lishi mumkin. Tishlarni ko‘rganda ularning sonlari
va holatlari, tish qatorlarida qanday joylashganligi, prikus-tishlamning
holati, ranglari, shakllari, periodont to‘qimasi, milklarning holati,
gipoplaziya, flyuorozning bor-yo‘qligi, tish anomaliyalari (Getchinson,
Furne tishlari) kabilarni aniqlash, tanishish zarur.