Ro’yxatga olindi “tasdiqlayman” № Tarix fakultet dekani

Yakuniy nazorat savollari 
 
1. «Geosiyosat asoslari» tushunchasi va predmeti,
2. Geosiyosat asoslarining ob‟ekti va manbalari. 
3. « Geosiyosat asoslari » fan va siyosiy amaliyot sifatida.
4. « Geosiyosat asoslari » ning fan sifatida shakllanishi.
5. « Geosiyosat asoslari » tushunchasi va uning asosiy aspektlari.
6. «Geosiyosat asoslari» ning asosiy manbalari.
7. Geosiyosat asoslari ning shakllanishidagi ilmiy yondashuvlar 
8. Geosiyosat asoslari ning asosiy tushunchalari 
9. Geosiyosat asoslari ning asosiy qonuniyatlari.
10. Geosiyosat asoslari ning asosiy metodlari 
11. Geosiyosatning asosiy funktsiyalari: gnoseologik funktsiya; prognoz qilish 
funktsiyasi;
12. Geosiyosatning asosiy funktsiyalari: boshqaruv funktsiyasi; mafkuraviy 
funktsiya. 
13. . F.Ratselning «Siyosiy geografiya» asarida davlat va borliq masalalari.
14. R.Chellen ta‟limotida davlatning asosiy fizik-geografik belgilari.
15. Xartlend nazariyasi va «Katta o‟yin» kontseptsiyasining ishlab chiqilishi. 
16. K.Xausxofer va F.Naumann kontseptsiyalari.
17. A.Mexen tomonidan dengiz kuchlarining qudrati (ishlab chiqarish, savdo, 
mustamlakalar bosib olish) maxsus ta‟limot sifatida ishlab chiqilishi.
18. Spikmen ta‟limoti va unda davlat qudratini aniqlab beruvchi omillar
19. Rossiyadagi geopolitik maktablar va oqimlar. 
20. Evrosiyo harakatining tarixiy ildizlari.
21. Rus provaslav va Vizantiya madaniyatining himochisi sifatida-Uchinchi 
Rim.
22. N. Danilevskiy ta‟limotida evrotsentrizm va politsentrizm g‟oyalari.
23. Geopolitik nazariyada «rivojlanish joyi» tushunchasi-Rossiya Evropa ham, 
Osiyo ham emas naqli sifatida.
24. P.Savitskiy qarashlarida geografik makon tushunchasi.
25. Evrosiyo o‟ziga xos geografik dunyo sifatida.
26. Rus davlatchiligi tarixshunosligining asosiy kontseptsiyalari: Kiev Rusi va 
Oltin O‟rda. Petr I islohotlari va uning evrosiyo an‟analariga zidligi.
27. Ikkinchi jahon urushi yakunlari va undan keyingi geosiyosif vaziyat 
28. Evropani birlashtirish g‟oyasining ob‟ektiv zaruriyatga aylanishi. Sh. de 
Gol va Gollizm.
29. Atlantizm. Rimland va Xartlend nazariyasidan regional geopolitikaga 
o‟tishda I.Lakostom ta‟limoti.
30. Evropada geopolitik nazariyalar rivojining asosiy yo‟nalishlari: atlantizm, 
mondializm, amaliy geopolitika, «yangi o‟nglar» oqimi.
31. Atdantizm va mondializm g‟oyalari.
32. G‟arb va Sharq munosabatlarida Markiziy Osiyo mintaqasi
33. Buyuk ipak yo‟li. Kushon. Qang‟-Shimoliy savdo yo‟li.
34. Beruniyning «Hindiston» asarida geografik omillar.

---

7 
35. Yangi ming yillik arafasida o‟z echimini topmayotgan muammolar. 
Muammoga yondashuv uslublari: tarixiylik va mantiqiylik, izchillik, makon va 
zamon va boshqalar. 
36. Insoniyatga xavf solayotgan tahdidlar.
37. Mintaqaviy mojaro mohiyati va O‟zbekistonning geosiy manfaatiga zidligi.
38. Geosiy va etnik asosdagi tahdidlar va ularning echimi bilan bilan bog‟liq 
taklif va xulosalar.
39. Barqarorlik shartlari: ma‟naviy qadriyatlar va milliy o‟zlikni anglashni 
tiklanishi, davlatning mudofaa qobiliyatining mustahkamlanishi, institutsional 
o‟zgarishlar. 
40. Taraqqiyot kafolatlari: mamlakatning geografik imkoniyatlari, inson 
salohiyati, jahon hamjamiyati bilan xamkorlikning yo‟lga quyilishi.
41. Dunyoning siyosiy xaritasidagi o‟zgarishlar. 
42. O‟IYoK va Varshava sharnomasi tashkilotlarining tugatilishi 
43. SSSR parchalanishining dunyoning siyosiy xaritasiga va kuchlar balansiga 
keskin ta‟siri.
44. Ko‟p qutbli dunyoning tashkil topish jarayonlari 
45. Rossiya-AQSh munosabatlari. Strategik manfaat va geosiyosiy 
yondashuvlar zidligi.
46. O‟zaro munosabatlarni belgilab beruvchi omillar.
47. Sharqiy Evropa, Kavkaz, Yaqin Sharq masalasidagi kelishmovchiliklar.
48. Rossiya va NATO munosabatlari.
49. G‟arbning manfaatlari tizimida AKSh va Sharq Evropa masalasi.
50. Rossiya tashqi munosabatlari tizimida Osiyo tomon burilish.
51. Rossiya-Xitoy munosabatlari ob‟ektiv zaruriyat sifatida.
52. G‟arbiy Evropa, Markaziy Evropa va Sharqiy Evropa geosiyosiy 
munosabatlarining rivojlanish tarixi.
53. O‟rtadagi munosabatlar rivojiga talassokratik yondashuv va unga putur 
erkazgan omillar.
54. Germaniya va Rossiyaning geografik joylashuvidagi, uzoq tarixidagi 
mutanosibliklar.
55. Bolqon –Jahonning yirik mamlakatlarining geosiyosiy manfaatlari 
tutashgan hudud.
56. Yugoslaviya inqirozi. G‟arbiy va Sharqiy Evropaning geosiyosiy 
manfaatlardagi ziddiyatlar: siyosiy, milliy, iqtisodiy va sh.k.
57. Boltiqbo‟yi mamlakatlaridagi geosiyosiy barqarorlik masalalari.
58. Hududda NATO va Rossiya manfaatlarining to‟qnashuvi.
59. Jahon siyosatida etakchilik uchun kurash: Monro doktrinasi, Xey doktrinasi, 
Vilsonning tinchilik dasturi,
60. Jahon siyosatida etakchilik uchun kurash: Daues va Yung rejaliri, Lend-Liz 
haqidagi hujjat.
61. Malshal rejasi, Trumen doktrinasi, NATO, SEATO. Kuch ishlatish siyosati 
va uning barbod bo‟lishi. «N500-75» dasturining mohiyati.
62. Evrosiyo geostrategiyasi. AQSh geosiyosatida Rossiya.
63. Yaqin Sharq masalasi. Kemp-Devid bitimi.

---

8 
64. AQSh ning O‟rta Osiyo, Kavkaz va Hinddagi manfaatlari.
65. AQSh ning Xitoydagi geosiyosiy manfaatlari.
66. Xitoy-Rossiya, Xitoy-G‟arbiy Evropa, Xitoy-AQSh munosabatlarining 
rivojlanish tarixi.
67. Xitoy iqtisodiy taraqqiyotining spetsifik xususiyatlari.
68. Mamlakatning tashqi iqtisodiy aloqalari.
69. «Katta Xitoy» integratsiyasi - Xitoy, Tayvanь, Syangan, Aomen (Makao), 
Singapur).
70. Xitoy geosiyosatining mohiyati. Mamlakatdagi milliy muammolar.
71. Yaponiyaning jahon iqtisodiyoti va siyosiy maydonidagi tutgan mavqeidagi 
nomutanosibliklar.
72. Tashqi siyosatda AQSh mavqeining ortishi.
73. Rossiya-Yaponiya munosabatlarining rivojlanish tarixidan-Kuril 
muammosi.
74. Rossiya-Yaponiya munosabatlarida «Uchinchi kuch» omili-Portsmut, 
Potsdam, Yalta bitimlari.
75. Yaponiya-Rossiya munosabatlarining yangi bosqichda rivojlanishi: 1) 
Shimoliy hudud masalasi; 2) iqtisodiy masalalar; 3) siyosiy, harbiy-geosiyosiy.
76. Yaponiya- MDH mamlakatlari o‟rtasida iqtisodiy munosabatlar.
77. Mustaqillikdan keyingi davrdagi iqtisodiy, ijtimoiy, demografik, transport-
kommunikatsiyaviy, etnik, mavkuraviy muammolar.
78. MO hududining tabiiy-geografik, ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli va imkoniyatlari.
79. MDH, EIH, GUAM faoliyatiagi ziddiyatlar.
80. Atlantizm g‟oyalarini amalga oshishida Kollingz dasturi.
81. Markaziy Osiyo davlatlariga xavf solayotgan asosiy tahdidlar. 
82. Markaziy Osiyoda ekologik vaziyatning namoyon bo‟lish xususiyatlari.
83. Suvning tanqisligi va sho‟rlanganligi. Suv muammosining siyosiy tus olishi.
84. Ittifoqdan qolgan og‟ir meros: Milliy-hududiy chegaralash va uning 
okibatlari.
85. O‟zbekistonda milliy siyosatning asosiy tamoyillari.
86. Afg‟oniston - MO xavfsizligiga asosiy tahdid.
87. MO xavfsizlikning ta‟minlashda ODKB ning tutgan o‟rni.
88. Integratsiya –muammolarning echimining asosiy omili sifatida.
89. Markaziy Osiyo joylashgan o‟rni, tabiati, geografik va demografik 
imkoniyatlari.
90. Tabiiy resurslari va transprot kommunikatsiya tizimidagi tutgan o‟rni. 
Rangli metalllar. Qishloq ho‟jaligi tizimi, imkoniyatlari.
91. Markaziy Osiyo davlatlari o‟rtasidagi savdo va iqtisodiy aloqalarning 
rivojlanishi.
92. ShHT ning tashkil etilishi ob‟ektiv zaruriyat sifatida.
93. Tashkilotning mintaqa va jahon siyosatini belgilashdagi ahamiyati.
94. ShHT ning iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirishdagi ahamiyati.
95. ShHT ning mintaqa xavfsizligini ta‟minlashdagi ahamiyati.
96. ShHT va Osiyo integratsiyasi masalalari.

---

9