S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a
3-rasm . U y pashsh asi (M u sca do
Download 6.91 Mb. Pdf ko'rish
|
Parazitologiya.Дадаев С
- Bu sahifa navigatsiya:
- Se-se pashshalari
|
7 3-rasm . U y pashsh asi (M u sca do
m estica): A -voyaga yetgan p ashsh a, B -tu xu m i, D -lich in k asi, E -g ‘um bagi. 190 qo'zg'atuvchilarini. har xil yiringli kasalliklar mikroblarini, bir hujayrali parazit- larning sistalarini va parazit chuvalchanglaming tuxumlarini odamlarga yuqtirishi mumkinligi aniqlangan. Akademik Ye.N. Pavlovskiyning m a ’lumotiga ko'ra pashshalar 63 turdan ortiq zararli mikroorganizmlarni tarqata oladi. Asl pashshalar orasida bir qancha turlari o'sim lik to'qimalari bilan ham oziqla- nadi. Se-se pashshalari £Glossidaei_oilasiga 20 ga yaqin tur kiradi. Ular tropik Afri- kada tarqalgan bo'lib, afrika uyqu kasalligining qo'zg'atuvchilari - tripanosomalar- ni tarqatadi. Ularning kattaligi 6,5-14 mm bo'ladi. Urg'ochilari tirik tug'adi. Bor- y o 'g 'i 1 ta lichinka tug'adi. Hayoti davomida (3 -6 oyda) urg'ochisi 6 -1 2 tagacha lichinka tug'adi. Se-se pashshalarinmg lichinkalari tashqariga chiqishi bilan tuproq- qa tushadi va tezda tuproq ichiga kirib, g'um baklik davriga o'tadi. 3 - 4 haftadan keyin jinsiy voyaga yetgan pashshaga aylanadi. Ular asosan yovvoyi va uy hayvonlarining, shuningdek, odamlarning qoni bi lan oziqlanadi. Keng tarqalgan turlariga Glossina palpalis va Glossina morsitans kiradi. Glossina palpalis asosan Afrika qit’asining g'arbiy mamlakatlarida tarqalgan. Uzunligi I sm dan katta (74-rasm). Odamlarning uylariga yaqin bo'lgan daryo va ko'llar qirg'oqlarida yashaydi. Asosan, odam qoni bilan oziqlanadi. Shuning uchun ham odam tripanosomoz kasalligini tarqatuvchi manbasi bo'lib xizmat qiladi. Se-se pashshalari tanasida tri- panosomalar 2-3 oy tirik holda saqianishi mumkin Glossina morsitans turining hajmi 1 sm dan kichik. Asosan, Afrika o'rm onlarida yashaydi. K o 'p ro q yirik yovvoyi hayvonlarning (antilopalar, buyvollar, karkidon- lar va boshq.) qoni bilan oziqlanadi. O damga kamdan-kam hujum qiladi. Tripanosomoz kasalligidan Afrikada har yili minglab odamlar o'ladi. Afrikada se-se pashsha- lariga qarshi k o 'p yillardan beri turli pestitsidlar qo'llanib kelinadi. Lekin bu ishlar ijobiy natija ber- mayapti. Aksincha, pestitsidlar bu yerdagi flora va faunaga salbiy ta ’sir qilmoqda. Download 6.91 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|