S. S. Ismailova lizing asoslari

Download 0.56 Mb.

bet	7/89
Sana	02.04.2023
Hajmi	0.56 Mb.
	#1320130

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 89

Bog'liq
2 5192996437348065472-20230303-102212

Bozorda lizing beruvchi	Bozorda mulkni yetkazib
Bozorda lizing oluvchi
sifatida ishtirok			beruvchi sifatida ishtirok		sifatida ishtirok
etuvchilar		etuvchilar		etuvchilar

Moliya kredit muassasalari			Mulk egalari		Mahsulot		ishlab
				chiqaruvchi		huquqiy
				shaxslar

Moliya lizing kompaniyasi			Mulkni ishlab chiqaruvchilar		Tadbirkorlar

Ixtisoslashgan	lizing	Savdo firmalari
kompaniyasi

Korxonaning	shu’ba	Savdo-ta’minot tashkilotlari
bo‘limlari va bo‘linmalari

Tijorat banklari

Davlat organlari va

mahalliy organlar

3-chizma. Lizing subyektlari.¹

Bir qator hollarda yirik bitimlar imzolashda ishtirokchilar soni 6-7 taga yetishi mumkin, chunki bitimda turli xil vositachilar ham ishtirok etadi. Lizing bitimlarida bitimni moliyalashtiruvchi brokerlik lizing firmalari, trast kompaniyalari, moliya kompaniyalari, sug‘urta kompaniyalari hamda xizmat ko‘rsatuvchi boshqa shaxslar (diler, makler, broker, distribyuter va agentlar)

Горемыкин В.А. Основы технологии лизинговых операций -М.: ИНФРА-М, 2000, 27 c.

11
vositachi sifatida ishtirok etishi mumkin. Xalqaro lizingda milliy lizing bozori subyektlari sifatida chet ellik huquqiy shaxslar ishtirok etib, ular lizing oluvchi, lizing beruvchi va ta’minlovchi vazifasini bajarishi mumkin.

1.3. Iqtisodiyotda lizingning asosiy funksiyalari va afzalliklari
Iqtisodiy nuqtai nazardan lizingning uchta muhim funksiyasini ajratib ko‘rsatish mumkin (4-chizma).

Funksiyalar

Moliyaviy:

-lizing oluvchini zarur ishlab chiqarish vositalari narxini to’laligicha bir vaqtning o’zida to’lashdan ozod qilish;

-lizing oluvchiga uzoq muddatli kredit berish

Ishlab chiqarish:

-ishlab chiqarish vazifalarini mulkdan vaqtinchalik foydalanish hisobiga tezlik bilan hal qilish;

-moddiy-taxnik ta’minotning samarali usuli;

-FTT va eng yangi texnikalarga ega bo’lish;
-to’liq to’plamli lizing turli xil xizmatlar majmuasi bilan amalgam oshiriladi:
texnik xizmat ko’rsatish, sug’urtalash, xom-ashyo bilan ta’minlash.
Sotish:
-iste’molchilar doirasini kengaytirish;
-yangi sotuv bozorlarini egallash;

lizing sohasiga u yoki bu mulkni sotib olishga qodir bo’lmaganlarni jalb

qilish;

yangi tovar yaratish, modifikatsiya.

4-chizma. Lizingning asosiy funksiyalari.

Moliyaviy funksiya tovar ishlab chiqaruvchini zarur bo‘lgan ishlab chiqarish vositalarining to‘liq qiymatini bir vaqtning o‘zida to‘lashdan ozod qilish va unga uzoq muddatli kredit berishda namoyon bo‘ladi.

Ishlab chiqarish funksiyasi ishlab chiqarishdagi muammolarni mulkdan vaqtinchalik foydalanish hisobiga hal qilishdan iborat bo‘lib, u yangi texnika ishlab chiqarish va moddiy-texnika ta’minotining samarali usuli hisoblanadi

12
hamda texnik xizmat ko‘rsatish, xom-ashyo va ishchi kuchi bilan ta’minlash kabi turli xil servis xizmatlari bilan birgalikda amalga oshiriladi.

Sotish funksiyasi o‘z ichiga iste’molchilar doirasi, ya’ni sotuv bozorlarini egallash, shuningdek, lizing sohasiga u yoki bu mulkni sotib olish imkoniyatiga ega bo‘lmaganlarni jalb qilishni kiritadi.

Xorijiy mamlakatlar tajribasi va milliy amaliyoti lizingning yana bir funksiyasini ko‘rsatadi. Bu amortizatsiya va soliq imtiyozlaridan foydalanish bo‘lib, quyidagi xususiyatlarga ega hisoblanadi:

Lizing mulki tomonlarning kelishuvi bo‘yicha lizing beruvchi yoki lizing oluvchining balansida hisobga olinadi;

Lizing to‘lovi lizing oluvchi ishlab chiqarayotgan mahsulot tannarxiga kiritiladi, bu esa soliqqa tortiluvchi foyda miqdorini kamaytiradi;

Jadal amortizatsiya soliqqa tortiluvchi foyda miqdorini kamaytiradi va moddiy-texnika bazasini yangilashni tezlashtiradi.

Shu tariqa, ushbu funksiya eng muhim ahamiyatga ega bo‘ladi, chunki u lizing beruvchiga ham, lizing oluvchiga ham imtiyozlar beradi. Xar bir ishtirokchi uchun lizing quyidagi afzalliklarni beradi:

Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 89