S. Y. Is kamov

Povidlo.
Olma, nok, olxo‘ri, o‘rik yoki ulaming aralashmasidan 
pishiriladi. Pavidloga lat yegan,, uringan mayda mevalarni ham 
ishlatish mumkin. Tayyorlangan meva suvli idishga solinib, qopqogl 
berk holda 10-20 daqiqa qaynatiladi va uning 125 qismiga 100 qism 
shakar qo‘shiladi. Shu usulda bo‘tqa tayyorlanadi:. Bo‘tqa ochiq 
qozonda yoki vakuum qurilmada 1-1,5 soat qaynatiladi. Povidlo 
pishguncha kovlab turiladi. Undagi quruq modda miqdori 
68 
foizgacha bo lib, tayyor povidlo 50 °S gacha sovutiladi va bochkalarda 
yoki shisha idishlarda saqlanadi. Uni salqin va quruq joyda 8-9 oy 
saqlash mumkin.
2-vazifa. Pyure, povidlo yozgi amaliyot vaqtida olkaziladi. Har 
bir talaba ikki topshiriq bajaradi va texnologik ishlami o‘zi bajaradi. 
Hamma qilinadigan ishlar nazorat ostida o‘tkaziladi (harorat, quruq 
modda, qaynash). Qishki mavsumda povidlo yoki pyure degustatsiya 
usulda baholanadi. Ulaming tarkibidagi qand va organik kislotalar 
miqdori aniqlanib, texnik shartlarda berilgan me’yorlar bilan 
qiyoslanadi.
Jsboziar 
va 
materiallar: 
shisha idishlar, xomashyo, qayta 
ishlangan namunalar, qopqoqlar, kalkulyator, avtoklav, pichoq.
()‘/.lashtirish uchun savollar
1. Qanday pishgan darajadagi mevalardan sifatli mah sul ot ta' 
tayyorlanadi?
2. Meva konservalari mahsulotlarining sifati nimalarga bogliq?
3. Murabbo va jemning farqi nimada?

---

31-ish. Meva sharbatlari tayyorlash
Darsning maqsadi: 
meva sharbatlari tayyorlash texnologiyasi 
bilan tanishish. Talabalarga turli mevalardan asl sharbat tayyorlashni 
o ‘rgatish.
Ishlash tartibi: 
meva sharbatlari yangi uzilgan, yetilgan meva va 
rezavor rpcvalarni siqib yoki shibbalab olinadi. Konserva qilingan 
meva sharbatlarida hamma ozuqa moddalar yaxshi saqlanadi.
Meva va rezavor mevalardan sharbat chiqishi turli xom ashyo- 
larda har xil bo'ladi va mahsulotning sifatiga, maydalash, 
shibbalashga bogTiq. Olmadan 55-80, gilosdan 60-70, olxo‘ridan 70- 
80, qizil qorag‘atdan 70-80, qora qorag‘atdan 55-70 va uzumdan 70- 
80 foizgacha sharbat chiqadi.
Sharbat olish uchun mevalar aw al maxsus
1
mashinalarda yoki 
dush ostida yuviladi. So‘ngra shnekli isitgichlarda sterillangan 
tozalash mashinasiga tushadi. Dastlabki mashinada danagi, urug‘i va 
po‘stlog‘idan tozalanib bo4qaga aylantiriladi. Ikkinchi mashinada 
bo‘tqa diametri 0,5 mm li teshikli elakdan o'tkaziladi. Ba’zan shar- 
batlarga maxsus idishlarda qiyom qo'shiladi. Sentrofuga yordamida 
sharbat oxirgi qoldiq, yirik quyqalardan tozalanib tiniq sof sharbatga 
aylantiriladi. Nihoyat sharbat qizdirilib (50-60 °S) deaeratsiyalanadi 
(tarkibidagi 
kislorod 
kefikaziladi) 
va 
idishlarga 
solinib 
pasterizatsiyalanadi.
Tiniq va quyuq (laxmli) sharbatlar olish uchun meva va rezavor 
mevalar tozalab yuvilgandan so‘ng presslanadi, eziladi va shibbalanib 
olinadi (24rasm).
[Я**?
24-rasm.