S. Y. Is kamov

2-vazifa. Quyidagi miqdordagi sabzavotlami saqlashga joy- 
lashtirish uchun uyumlar miqdorini aniqlang:
a)500 torrna kartoshka uchun, agar uyum balandligi 0,9 m, eni 1,2 
m, uzunligi 20 m ;
b)200 tonna karam uchun, agar uyum balandligi 1,0 m, eni 1,6 m, 
uzunligi 1 m ;
v)300 tonna sabzi uchun, agar uyum balandligi 0,8 m, eni 1,2 m, 
uzunligi 10 m bo‘Isa.
g)yuqoridagi a, b, v vazifalarga javob topilgandan so‘ng, ular 
jamlanadi, uning yig‘indisi sof uyumlar maydonini ko‘rsatadi, ya’ni 
75% ni tashkil etadi.
Uyumlaming umumiy maydonini aniqlashda ular orasida oraliqlar 
(2m) va asosiy y o ‘llar (5m) inobatga olinadi, ular umumiy 
maydonning 25 foizni tashkil etadi.
Hiseblash: uyum hajmi quyidagi formulalar yordamida yechiladi:
a)chuqursiz uyum uchun: х ^ЭхДо,- ‘)
2
b)chuqurli uyum uchun: л- _ Эх^й’.-1) +UiEiChi
2

---

bu yerda: 
u - uyum uzunligi, m 
E - uyum eni, m 
В - uyum balandligi, m 
Ch - uyum chuqurligi, m
UiEjChi - mos liolda uyum chuqurchasining uzunligi, eni va 
chuqurligi, m
Sabzavotlami uyum va xandaqlarga joylashtirish. Uyum va xan- 
daqlar juft qatorlab joylashtiriladi, ular orasida 6-8 m kengli-gida va 
ikki uyum yoki xandaq orasida 4-6 m y o ‘l qoldiriladi. Vaq-tinehalik 
ombor kvartallari orasida yo‘l kengligi 8-10 m (2-rasm).
2-rasm. Uyumlarning vaqtinchalik ombor maydomda 
joylashtirilishi
Uyumlar eni 1,5-2 m, uzunligi kartoshka uchun 10-20 m, sabzi 
uchun 3-7 m b o ‘ladi. Uyum balandligi uning kengligi yoki burchagi- 
ning tabiiy qiyaligiga bogiiqdir. Kartoshkada u 40-45° ga teng .
Chidamli ildizmevalilar uchun janubiy va g ‘arbiy tumanlarda 
uyum kengligi 1 dan 2 metrgacha, balandligi esa 0,5- 0,8 m; markaziy 
va shimoliy tumanlarda uyum kengligi 1,5-20 m, balandligi esa 1 m 
boiadi.
Karamni oziq-ovqat maqsadida janubiy va g ‘arbiy tumanlarda 
kengligi 1 m va 0,5-0,7 m balandlikda, markaziy mintaqada kengligi 
■
1,5-2 m, balandligi 1 m uyum larda saqlanadi.
Uyum va xandaqlarni yopish. Kartoshka va sabzavotlar 
joylangan uyum va xandaqlarni yopish uchun somon miqdorini 
hisobga olish zarur. Har bir tonna kartoshka mahsulotiga 100 kg 
somon talab qilinadi. Uyum va xandaqlarni yopish qatlami (somon, 
tuproq) usbbu sharoitda tuproqning muzlash qalinligidan kam

---

bo‘lmasligi shart. Shun da somonni 10 sm qatlamiga 20 srn tuproq 
qaiinligi to ‘g ‘ri kelmog‘i kerak. Unutmaslik kerakki, o ‘ra va 
uyumlardagi mahsulotlaming sifatli saqlanishi ko'p jihatdan uni 
to‘g‘ri tashkil etilishiga bog‘liq. Sifatsiz tashkil etilgan vaqtinchalik 
omborlarda mahsulot buzilishi ham mumkin.