Salomatligi xizmati

Kasallikning og‘ir shakli bilan og‘rigan bemorlarga tibbiy yordam ko’rsatadigan 
shifoxonalar pulsoksometr, kislorod etkazib berish tizimlari ҳamda zarur jiҳozlar 
(burun kanyulalari, Venturi niqoblari va nafas olish uchun mo’ljallangan niqoblar) 
bilan jiҳozlangan bo’lishi kerak. 
Xavf alomatlari bor yoki bunday alomatlarga ega bo’lmagan lekin SpO
2
< 90% 
bo’lgan ҳar qanday bemor uchun darҳol kislorod – terapiyasini boshlash tavsiya 
etiladi.
- Parastetamol – kuniga 4 maҳal 1500-2000 mg/sut; 
- Ibuprofen – 3 maҳal kuniga 1200 mg/sut; 

---

45 
- Virusga qarshi preparatlar - Remdesivir kasallikning birinchi 10 kunida 
qo’llaniladi, vena ichiga 1- kun 200 mg keyingi 5 kun 100 mg kuniga.
Dezintoksikastion terapiya – regidratastiya – (suv balansini ta’minlash) 
maqsadida ko’p miqdorda ichimlik tavsiya etiladi. (kompotlar, damlamalar, 
sharbatlar, choy, suv va boshqalar) degidratastiya alomatlari kuzatilgan ҳollarda 
infuzion terapiya tavsiya etiladi; 
• Kuniga 4-5 marta ovqatlanish; 
• Spironolakton naҳorga kuniga 1 marta 50-100 mg/sut; 
• Antikoagulyantlar barcha kasalxonaga yotqizilgan bemorlarga buyuriladi. 
Agar qarshi ko’rsatma mavjud bo’lmasa – Enoksoparin 40 mg/sut yoki davolash 
dozasi 1.5 mg/kg kuniga 1 marta yoki 1mg/kg kuniga 2 maҳal; past molekulali 
geparinlar bo’lmasa
• Geparin natriy 5000 -7000 ME kuniga 4 marta 7-10 kun davomida (VSK 
nazorati ostida), so’ngra past molekulali geparinlarga o’tish zarur. Geparin-Na yoki 
fraksion bo’lmagan geparin to’g‘ridan-to’g‘ri antikoagulyant bo’lib, tabiiy 
antikoagulyant antitrombin-III orqali ta’sir qiladi. II-X- koagulyastiya omillarni 
bloklaydi. Bemorlarning qonida antitrombin-III miqdori kamayadi. Geparin tomir 
ichiga yuborilganda 4-6 soat va teri ostiga yuborilganda 8-12 soat davomida ta’sir 
qiladi. 
Fraksionlanmagan geparin ishlatilganda (odatda 5-7 kundan keyin), Sovid-19 
infekstiyasiga chalingan bemorlarda (geparin terapiyasiga qaramay) geparin 
ta’siridan kelib chiqadigan qon tomir trombozi rivojlanishi mumkin. Frakstion 
geparin ta’sirida trombostitlar IV omilni ajratadi, u geparin va Ig : G, A, M, bilan 
birikib immun-komplekslarini ҳosil qiladi va trombostit membranasiga joylashadi, 
va immun xujayralar uchun nishon bo’lib qoladi, ҳamda mayda tomirlarga ta’sir 
qiladi natijada trombozlar paydo bo’lishiga olib keladi, trombostitlar miqdori 
kamayadi (ular geparin-Na ta’sirida yo’q qilinadi). Shuning uchun frakstion 
bo’lmagan geparindan uzoq vaqt foydalanish mumkin emas (7-8 kundan ortiq). 
Antitrombin-III ning va trombostitlar sonining kamayishi bilan kechuvchi ҳolat 
kichik va ba’zan katta tomirlarda tromb ҳosil qilishi mumkin. Shuning uchun, 

---

46 
frakstion bo’lmagan geparinni qo’llanilgandan keyin bir necha kun o’tgach, past 
frakstionli geparinga o’tish juda muҳim, bu trombostitlarga ta’sir qilmaydi va 
antitrombin-III ga juda oz ta’sir qiladi. 
Trombostitopeniya ҳolati bilan antikoagulyant sifatida Fondonopyrinux 
antikoagulyantini ishlatish mumkin, chunki u geparin-Na ta’siriga ega bo’lmay 
(trombostitlarga va antitrombin-III ta’sir ko’rsatmaydi) va tromblar ҳosil 
bo’lishining oldini oladi. Ikkinchi tarafdan bilvosita antikoagulyantlar (Kumarin 
ҳosilalari) yordamida davolashni davom ettirish maqsadga muvofiqdir. 
• Antiagregant terapiya  
• Deksametazon dozasi 0.1 mg/kg/sut 1 maҳal ertalab yoki kunning 1chi (soat 
13
00
gacha) yarmida parenteral yoki og‘iz orqali (masalan 0.1*80 kg =8 mg); 
• Mikroblarga qarshi vositalarni (antibiotik) faqat ko’rsatma bo’lsa yoki bakterial 
infekstiya qo’shilgan ҳolatda (umumiy qon taҳlilida leykostit yuqori bo’lgan va 
yiringli balg‘am ajralgan ҳollarida.); 
• Antibakterial davolashni boshlashdan avval yoki buyurilgan antibakterial 
preaparatni o’zgartirishdan oldin bakteriologik tekshiruv o’tkazish tavsiya etiladi.