Salomatligi xizmati

RS – infekstiyasining klinikasi. Inkubastion davr 3 kundan 7 kungacha davom 
etadi, o’rtacha 5 kun.Kasallik sekin-asta boshlanadi. RS – infekstiyasida bir vaqtning 
o’zida yuqori nafas yo’llari va quyi nafas yo’llari jaroҳatlanadi. Bemor bolalarda 
tumov alomati kuzatiladi, burundan avval seroz suyuqlik, keyinchalik seroz-
shilimshiq suyuqlik chiqa boshlaydi. Bemorlarda yo’tal, tovush bo’g‘ilishi, nafas 
olishning biroz qiyinlashishi kuzatiladi. Krupp ҳolati kuzatilmaydi. Bemorlarda 
ҳolsizlik, darmonsizlik, ishtaҳaning pasayishi kuzatiladi.
Bemorlarda isitma normal yoki subfebril bo’ladi. Ayrim bemorlarda asoratlar 
kuzatilsa, isitma 38
0
S gacha ko’tarilishi mumkin. 
Bir yoshgacha bo’lgan bolalarda quyi nafas yo’llarining yallig‘lanishi 30% - 
70% ҳolatda shakllanadi. Ushbu bolalarda ikki taraflama bronxit, bronxeolit, 
pnevmoniya qayd etiladi. Bir yoshdan katta bolalarda esa quyi nafas yo’lining 
yallig‘lanishi kamroq bo’ladi. 
Chaqaloqlarda va 1 yoshgacha bo’lgan bolalarda bronxiolit og‘ir o’tadi. Bolalar 
nafas olishi qiyinlashadi. Ayniqsa, nafas chiqarishda bola bezovta bo’ladi. Bemor 
bolalarda, ayniqsa kechasi astma belgisi kuzatiladi. 
Bemor bolalarning yuzi qizargan, burun kataklarida shish (otek), burun va lab 
soҳalari ko’kargan. Og‘iz bo’shlig‘ida qizarish, shish alomatlari kuzatiladi. Og‘ir 
bemor bolalar terisi marmar ko’rinishida bo’ladi. Jag‘ osti, bo’yin limfa tugunlari 

---

139 
biroz shishgan. Bola pulsi tezlashgan, yurak tonlari bo’g‘iq, og‘ir bemor bolalarda 
sistolik shovqin eshitiladi. O’pkada auskultativ tekshiruvda ҳo’l xirillash, 
abstrukstiya alomatlari kuzatiladi. Bolalarda emfizema ҳolati qayd etiladi. 
Oshqozon ichak traktida aytarlik o’zgarishlar kuzatilmaydi. Bemor bolalarda ishtaҳa 
pasayishi, yo’talganda qusish qayd etiladi. Jigar va qora taloq kattalashmaydi.
Xazm qilishning pasayishi natijasida ichaklarda ҳavo ko’payadi. 
Bemor bolalarda buyrak faoliyati buzilmaydi, RS – infekstiyasi og‘ir va asoratli 
kechganda siydik kamayishi mumkin. 
RS – infekstiyasining davomiyligi 3-6 kun. Shundan so’ng klinik belgilar 
yo’qoladi yoki kamayadi. Rentgenologik tekshiruvda bronxit, bronxeolit, 
pnevmoniya ҳolati aniqlanadi. Pnevmoniya kichik o’choqli, segmentar, bronx-o’pka 
yallig‘lanishi ҳolatida kechadi. Pnevmoniya RS – infekstiyasida 25% - 30% 
bolalarda kuzatiladi. 
Markaziy asab tizimida kuchsiz intoksikastiya: ҳolsizlik, darmonsizlik. 
Ishtaҳaning pasayishi, kattalarda bosh og‘riq, bosh aylanish kuzatiladi. Meningeal 
belgilar kuzatilmaydi.