Samarqand davlat chet tillar instituti tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi

I TYPE CONDITIONAL SENTENCES (Birinchi tur shart ergash gap) 
S + shall/will + V
1
+ SPS + if + S + V
1 
 
1. Birinchi tur shart ergash gaplar kelasi yoki hozirgi zamonga tegishli bo’ladi. Birinchi tur shart 
ergash gapning bosh gapida Future Simple (kelasi oddiy) zamoni ishlatiladi, ergash gapda esa, ya’ni 
gapning IF va boshqa bog’lovchilar qatnashgan qismida Present Simple (hozirgi oddiy) zamoni 
ishlatiladi. Lekin Present Simple ishlatilsa ham gapning ma’nosi kelasi zamonda bo’ladi. Qisqa qilib 
aytganda IF va boshqa shart bog’lovchilaridan keyin will/shall ishlatilmaydi: I shall study history, if I 
go home. Agar uyga borsam tarix o’qiyman. We shall go out if the rain stops. Yomg’ir to’xtasa 
tashqariga chiqamiz.
2. Shart ergash gaplarda If bog’lovchisidan tashqari yana quyidagi bo’glovchilar ham ishlatiladi: 
unless – agar masa, in case – holda, deb, as long as – agar faqatgina, provided that – agarda, providing 
that – agarda, on condirion that – agarda, supposing that – deb, agarda, suppose – deb agar: He 
can’t hear unless you shout. Agar baqirmasangiz u eshitmaydi. I shall live with you as soon as you 
love me. Men sen bilan yashayman agar faqatgina meni sevsang.
3. Birinchi tur shart ergash gaplar “Real” shart ergash gaplar ham deb ataladi.
 
II TYPE CONDITIONAL SENTENCES
(Ikkinchi tur shart ergash gaplar ) 
1. Ikkinchi tur shart ergash gaplar hozirgi yoki kelasi zamonda bajarilishi faraz qilinadigan ish-
harakatlarni ifodalaydi. Ingliz tilida kelajakda amalga oshmaydigan, lekin faqatgina faraz qilinadigan 
ish-harakatlarni yoki holatlarni ifodalash uchun o’tgan zamon ishlatiladi. Ikkinchi turda gapning if 
qatnashgan qismida o’tgan zamon (V