Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

ERGASHTIRUVCHI BOG„LOVCHILI ERGASHGAN 
QO„SHMA GAPLAR 
Bosh gapda ifodalangan mazmunning sababi,maqsadi, sharti kabilarni 
bildirgan ergash gaplar bosh gapga sabab (chunki, negaki), maqsad (toki), shart 
(agar, agarda, basharti, mabodo) ergashtiruvchi bog‗lovchilari yordamida 
bog‗lanadi. 
Sabab, maqsad bog‗lovchilari ergash gap boshida qo‗llanadi va ergash gap 
bosh gapdan so‗ng keladi. Bunday vaqtda yozuvda ergash gap bosh gapdan vergul 
bilan ajratiladi. Shart bog‗lovchilari gap boshida keladi. Ergash gap kesimi shart 
maylidagi fe‘llar bilan ifodalanadi. Bunday ergash gaplar bosh gapdan oldin keladi. 
Ko‗pincha shart bog‗lovchilari qo‗llanmasa ham, shart mayli shakli qo‗shma gap 
qismlarini bog‗layveradi. 
Ergashtiruvchi bogʻlovchili ergashgan qoʻshma gaplar 
Ergashtiruvchi 
bogʻlovchi 
Mazmuni 
Misollar 
Ergash gap turi 
1 
Sabab 
bogʻlovchilari: 
chunki, negaki 
Bosh 
gapda 
ifodalangan 
mazmunning roʻy berishiga nima 
sabab boʻlganini bildiradi. 
1) Bu yil daromadimiz 
ikki 
barobar 
ortdi, 
chunki 
soliqlardan 
imtiyoz oldik. 
Sabab ergash gaplar yoki hol ergash 
gaplar 

---

268 
2 
Maqsad 
bogʻlovchisi: 
toki 
Bosh 
gapda 
ifodalangan 
mazmunning maqsadini bildiradi. 
1) Uni oʻsha kungi ishi 
uchun qattiq jazoladim, 
toki 
buni 
boshqa 
qaytarmasin. 
Maqsad ergash gaplar yoki hol 
ergash gaplar 
3 
Shart 
bogʻlovchilari: 
agar, agarda, 
mabodo, basharti 
Bosh 
gapda 
ifodalangan 
mazmunning roʻy berishi uchun 
undan oldin roʻy berishi shart 
boʻlgan voqea-hodisani bildiradi. 
1)