Samarqand davlat universiteti german m. V., Yuldashev sh. Q., Usmanova d. Q.,Xalikova L. N

2.2 Raqamli infratuzilma elektron biznesni rivojlantirish sharti sifatida 
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasini rivojlantirish va ularni 
etkazib beruvchilar va tovar va xizmatlarni iste'molchilar o'rtasidagi iqtisodiy 
munosabatlarga kiritish bilan bog'liq bo'lgan raqamli iqtisodiyot ulushining o'sishi 
bevosita mamlakatda tegishli darajadagi infratuzilmaning mavjudligiga va iqtisodiy 
jarayonlarga Internet asosidagi ilg'or texnologiyalarni joriy etish bilan bog’liq. 
Infratuzilmaning rivojlanishini baholashda Internet tezligi va iste'molchilar uchun 
narx, shu jumladan uning mavjudligi ko'rsatkichi muhim rol o'ynaydi. Axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari sohasiga yuqorida aytib o'tilgan etarlicha
sarmoyalarga qaramay, so'nggi yillarda ushbu sohani rivojlantirish uchun juda muhim 
bo'lgan bir qator ko'rsatkichlarning ijobiy tendentsiyasi kuzatilmoqda. 
Internet tezligiga ko'plab omillar, jumladan ishlatilgan tarmoqlarning soni va 
turi, zamonaviy yuqori mahsuldor uskunalarning mavjudligi, optik tolali aloqa 
liniyalarining qamrovi, tarmoqdagi axborot o'tkazuvchanligi kengligi va boshqalar 
ta'sir qiladi, tarmoqni etkazib beruvchilarning malakasi va kasbiy mahoratiga ega 

---

15 
bo'lib, ular foydalaniladigan uskunalarni doimiy ravishda yangilab turishlari kerak, 
tarmoqli kengligini oshirish va infratuzilmani rivojlantirish uchun. 
"Elektron hukumat" tizimini rivojlantirish konsepsiyasi loyihasiga muvofiq, 
2021 yil ikkinchi choragida paketlarni almashtirish markazlarining o'tkazuvchanligini 
(provayderlar uchun Internet tezligi) hozirgi 1200 Gbit / s dan 4000 Gbit / s gacha 
oshirish rejalashtirilgan, shuningdek 2025 yilga kelib har 100 nafar aholiga 40,7 
(BMT reytingida - 46,79) 78,3 ga to'g'ri keladigan Internet foydalanuvchilari soni. 
2.3. O'zbekistondagi elektron biznes va tijoratning holati 
Elektron tijoratni rivojlantirish hukumat siyosatida ham katta ahamiyatga 
ega. Prezidentning 2018 yil 14 maydagi "Elektron tijoratni jadal rivojlantirish chora-
tadbirlari to'g'risida" gi farmoniga muvofiq, elektron tijorat sohasida tadbirkorlik 
sub'ektlarini rag'batlantirish maqsadida elektron tijorat sub'ektlarining milliy reestri 
tijorat.uz yaratildi, hozirda 32 ta tashkilot ro'yxatdan o'tgan. 
Yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar Milliy reyestrga ixtiyoriy va bepul 
asosda kiritilgan bo'lib, elektron savdo orqali tovar va xizmatlarni sotishdan 
tushadigan daromad ular tomonidan sotilgan tovarlar va xizmatlar umumiy hajmining 
kamida 80 foizini tashkil etadi. Shu bilan birga, ular 2% stavka bo'yicha yagona soliq 
to'lovini to'lashlari kerak. 
O'zbekistondagi asosiy universal elektron savdo maydonchasi - bu 
Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi tomonidan yaratilgan Trade Uzbekistan savdo 
maydonchasi (tradeuzbekistan.com veb-sayti). Boshqa elektron savdo maydonchalari 
ham ishga tushirildi, masalan, B2B formatidagi to'qimachilik ishlab chiqaruvchilari 
uchun uzbtextile.com, kichik va o'rta biznes uchun universal.uz va boshqalar. 
Shu bilan birga, O'zbekistonda elektron elektron tijoratning rivojlanish 
darajasi hali ham past darajada. Hozirda e-tijorat.uz elektron tijorat sub'ektlari milliy 
reestrida faqat 32 ta sub'ekt ro'yxatdan o'tgan. Shu bilan birga, elektron tijorat 
sohasida ishlaydigan 69 ta veb-sayt (2019 yil noyabr oyi holatiga ko'ra) www.uz 
ma'lumot olish milliy tizimida mavjud. 2019 yilning ikkinchi choragida elektron 
tijorat operatsiyalari soni 75,39 millionni, bitimlar hajmi esa 3,515 trln. so'mni tashkil 
etdi. Birinchi chorakda ushbu ko'rsatkichlar 73,8 million va 2,516 trln. so'mni tashkil 
etdi.