Samarqand davlat universiteti german m. V., Yuldashev sh. Q., Usmanova d. Q.,Xalikova L. N

Texnik shart-sharoitlar
 
Elektron tijorat uchun faqat bitta asosiy texnik shartni ta’kidlab o’tishimiz h 
mumkin - bu Internetning paydo bo'lishi va rivojlanishi, chunki buning natijasida 
telekommunikatsiya tarmoqlarining rivojlanishi, tijorat faoliyatini kompleks 
avtomatlashtirish imkoniyati paydo bo'ldi. 
Ko'pincha, elektron tijorat (EC) va Internet o'rtasidagi munosabatlarni tahlil 
qilishda elektron tijorat deganda internet ma'lum tijorat muammolarini hal qilish 
uchun taqdim etilgan usullar to'plami sifatida tushiniladi: marketing tadqiqotlarini 
o'tkazish, reklama, avtomatlashtirilgan reklama qabul qilish va hk. 
Shuni ta'kidlash kerakki, elektron tijoratning paydo bo'lishi uchun sabablari 
Internet emas - ular iqtisodiyot va jamiyat rivojlanishining ob'ektiv qonunlarida. 
Internet - bu tijorat tsiklini avtomatlashtirishda uzoq vaqtdan beri mavjud bo'lgan 
ob'ektiv ehtiyojlarni amalga oshirish vositasi va mahsulotlarning sotish bahosi 
tarkibidagi xarajatlar ulushini kamaytirish vositasi. Internet kabi vositaning 
mavjudligi elektron tijoratning paydo bo'lishi uchun faqat texnik shartdir, lekin uning 
asosi emas. 
1.4. Elektron tijoratning afzalliklari
 
Elektron tijorat bilan shug'ullanadigan kompaniyalar "real" tijorat korxonalari bilan 
taqqoslaganda bir qator afzalliklarga ega:

tashqi bozorga chiqish istiqbollari bilan savdo bozorining kengayishi; 

kechayu-kunduz foydalanish imkoniyati;

har doim o'zlari haqida qoldiradigan saytga tashrif buyuruvchilar haqida ma'lumot 
to'plash imkonini beradigan CRM-tizimlar (Customer Relationship Management - 
mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish) yordamida marketing ma'lumotlarini 
avtomatlashtirish. 
 O‘z-o‘zini tekshirish savollari 
 
1. Elektron biznes deganda nimani tushunasiz? 
2. Elektron biznesning asosiy turlarini ayting? 
3. Elektron tijoratning elektron biznesdan qanday farqlanadi? 
4. Elektron tijoratning asosiy turlarini ayting? 
5. Elektron tijoratning paydo bo'lishi uchun iqtisodiy shart-sharoitlarni ayting. 
6. Elektron tijoratning paydo bo'lishi uchun texnik shart-sharoitlarni ayting. 
7. Elektron tijoraatning afzallikalrni aniqlang. 

---

14