Samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi konfliktlar psixologiyasi

Iqtisodiy zo’ravonlik

Bolalarni moddiy ta’minlashdan bosh tortish orqali jabrlanuvchini o’ziga batamom bo’ysundirishga erishish, o’z moddiy boyliklarini, ya’ni necha pul ishlaganligini yashirish va sir tutish, oilaviy mablag’larni yashirib o’z maqsadlarida ishlatib qo’yish, bozor qilinganda oiladagi farzandlar, xotinning ehtiyojlarini nazarga olmaslik, ularni inkor etish, ularga harajat qilishni xushlamaslik, ularga qilingan harajatni benaf ketgan moddiy boylik sifatida qabul qilish (masalan, agar xotini tarvuzni yaxshi ko’rsa, ataylab tarvuzni sotib olmaslik, yoki faqat “men buni yaxshi ko’raman, men uni yaxshi ko’raman” deb, aynan mana shu narsalarga sarf-harajat qilish), xotinini moddiy ta’minlashdan voz kechish, uni pulsizlikda ezish, uning mablag’siz ekanligini hisobga olgan holda, unga o’zi xohlagan narsalarni ataylab olib bermaslik, xotini agar bozor qilishsa majbur bo’lsa, tiyin tiyinigacha bo’lgan harajatlar borasida xisobot berishini talab qilish.

4. 
   Jabrlanuvchini nazoratda ushlab turish maqsadida farzandlariga qattiq bosim o’tkazish
   

O’z farzandlariga nisbatan jismoniy zo’ravonlik, ularni urib turish, bolalarni garovga olinganlar tariqasida ushlab, o’z xotinidan maqsadiga yetishish yo’lida foydalanish, bolalarni o’z onasiga yomon munosabat bildirishini talab etish, bolalarga onasining yomonligi borasidagi o’z fikrlarini singdirish, bolalarni ro’kach qilib, shantaj olibborish, “sen yomon onasan, chunki sen ishlashni xohlayapsan”, “sen bolalaringni tashlab, ishga ketyapsan, shuning uchun sen yomon onasan”, “sen faqat o’zing xohlagan narsalarni qilasan, shuning uchun sen yomon xotinsan” qabilidagi gaplar bilan o’z xotiniga ta’sir etishga harakat qilish


5. Seksual zo’ravonlik
Seksual bosim o’tkazish, kuch, qo’rqitish, bosim va jantaj orqali jinsiy zo’rlik o’tkazish, ayolning hoxishini inobatga olmaslik, zo’rlikning barcha turlari, ayolga to’g’ri kelmaydigan va og’riqli seksual shakllarni qo’llash, boshqa odamlar ishtirokida seksual bosim o’tkazish va seksual munosabtlarni istash, bolalar, balog’at yoshiga yetmaganlar va bir necha odamlar ishtirokida seksual maylni qondirishga harakat qilish, jismoniy jig’atdan seksual munosabtlarga majburlash va ularni amalga oshirish, jinsiy munosabatlar vaqtida ayol kishini urish, bo’g’ish, unga tan jarohatlari yetkazish, birovga og’rik yetkazish orqali o’z maylini qondirish.