Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N

Nazorat uchun savollar: 
1. Jamoatchilik ravnaqi nazariyasi predmeti va uslubi umumiy tavsifini bering. 
2. Dj.Xiks optimallik omili mazmuni nima? 
3. N.Kaldor kompensatsion omili mazmuni nimadan iborat? 
4. E.Lindal` tomonidan ilgari surilgan jamoatchilik ravnaqining uch asosiy 
xususiyatini ayting. 
5. Tashqi effekt nima? Tashqi effektlarning qanday turlari mavjud? 
6. А. Pigu nuqtai - nazaridan hukumat iqtisodiyotda qanday rollarni bajarishi 
shart? 
7. Pigu optimumi omili mazmuni nima? 
8. Lerner va Lange nazariyasiga muvofiq, raqobatchilik bozoridagi muvozanat 
optimumga qanday sharoitlarda teng bo`ladi? 
 
Mavzu bo`yicha adabiyotlar: 
1. Пигу А. Экономическая теория благосостояния: в 2 т. М., 1985. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

158 
XIX-BOB. JON MEYNARD KEYNS TA‟LIMOTI 
 
19.1. Resurslar cheklanmaganlik sharoiti 
Ingliz iqtisodchisi Djon Meynard Keyns (1887-1946), mustaqil marjinalistik 
maktabi bo`lmish Keynschilik yo`nalishi asoschisi bo`lib, ushbu yo`nalish 1930-
yilning oxirlaridan boshlab rivojlangan. Mazkur maktab XX asrning boshlaridan 
boshlab, Keynsning «Bandlik, foiz va mablag` umumiy nazariyasi» nomli kitobi 
1936 yilda nashr etilganidan keyin rivojlana boshladi. Dj. M. Keyns 
A.Marshallning Kembridj universitetidagi talabasi edi. 1906 yildan boshlab, 
hukumat moliyaviy tuzilmalarida, xususan g`aznachilikda mehnat faoliyatini 
yuritgan. Birja operatsiyalari bilan ham Shug`ullangan. Keyinchalik u Kembridj 
universitetiga o`qituvchi sifatida ishlagan. O`zining ilk asarlarida, u katta e`tiborni 
mablag` isloxoti va oltin standarti masalalariga qaratgan («Mablag` isloxoti haqida 
traktat» (1923); «Mister CHerchil` siyosatining iqtisodiy natijalari» (1925); 
“Mablag` haqida traktat”. 2 tomda (1930)). 1929 yilda Buyuk Britaniyada tuzilgan, 
moliya va sanoat bo`yicha qo`mita (Makmillan qo`mitasi) a`zosi sifatida u 
hukumat siyosatiga ham, ayniqsa mablag`, kredit va moliya siyosatiga mo„ayyan 
ta`sir ko`rsatgan. 1940-yillarda, u angliya banki direktorlaridan biri bo`lgan. 
Ayniqsa uning Bretton- Vud konferentsiyasi ishidagi hissasi katta bo`lib, mazkur 
konferentsiya ikkinchi jahon urushidan keyin xalqaro valyuta munosabatlarini 
belgilash uchun chaqirilgan edi. Unda, Keyns ingliz delegatsiyasi boshida turib, 
oltin standartidan to`liq voz kechish tarafdori bo`lgan. aynan Keyns xalqaro 
operatsiyalarni amalga oshirish uchun yagona to`lov vositasini yaratish g`oyasini 
ilgari surgan.
Mazkur g`oya qo`llab -quvvatlanmagan bo`lsa ham, konferentsiya 
xulosalariga ta`sir etib, xususan jahon banki va xalqaro valyuta fondi yaratilishi 
uchun asos bo`lgan.