Samarqand iqtisodiyot va servis instituti hudayberdiev umar

13.3.3. Korxonalarning asosiy vositalar bilan ta’minlanganligi 
statistikasi 
Korxonalarda faoliyatni rivojlantirish uchun asosiy vositalar yetarli darajada 
bo‘lish lozim.
Asosiy vositalar bilan ta’minlanganlik ko‘rsatkichlarini tahlil qilganda, 
korxona xodimlarining asosiy vositalarning faol qismi bilan qanday ta’minlanganligi 
katta ahamiyatga ega. Chunki ishchilar qanchalik mehnat qurollari bilan yaxshi va 
to‘liq ta’minlangan bo‘lsa, shuncha mehnat unumdorligi yuqori bo‘ladi. Xodimlarning 
fond bilan qurollanganlik darajasi (Fq) asosiy vositalarning faol qismi summasining 
xodimlar soniga nisbati bilan topiladi va har bir xodimga qanchalik asosiy 
vositalarning faol qismi summasi to‘g‘ri kelishini ifodalaydi. 
soni
Xodimlar
100
qismi
faol
Av.
F


q
Korxona faoliyati natijalarining miqdoriga to‘g‘ri keladigan asosiy vositalar 
sig‘imi asosiy vositalar summasining natija ko‘rsatkichlariga nisbati bilan aniqlanadi. 
Bu ko‘rsatkich korxona faoliyat natijalariga (ishlab chiqarilgan mahsulot, tovaroborot, 
foyda va shu kabilar) qanchalik asosiy vositalar to‘g‘ri kelishini bildiradi. Bu 
ko‘rsatkich dinamikada qanchalik kamayib borsa, shunchalik yaxshi. 
Q
AV

 lik
F
Korxona o‘z mablag‘larining asosiy vositalar bilan ta’minlanganligi asosiy 
vositalar summasini o‘z mablag‘lari summasiga nisbati bilan aniqlanadi va o‘z 
mablag‘larining har bir so‘miga qancha asosiy vositalar to‘g‘ri kelishini bildiradi. 
m
O'
AV
zt
O'

Korxonaning asosiy vositalar bilan ta’minlanganlik ko‘rsatkichlari va ularni 
aniqlash yo‘llari quyidagi sxemada ko‘rsatilgan. 
 
 
 
 

---

177