Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova

Tayanch iboralar: Mexmonxona servisi; xududiy joyllashtirish; nomerlar
fondining sig‘imi; kichik mexmonxonlar; o‘rta mexmonxonalar; katta
mexmonxonalar; Qavatlik; “dinamik” omillar; joylashgan yeri; ko‘rsatiladigan
xizmatlar darajasi; idoraviy mexmonxonalar; turistik mexmonxonalar; turistik 
bazalar; turistik bekatlar, taymsher; apart-otellar; kempinglar; rotel; flaytellar; 
botel;
 
Mustaqil nazorat qilish uchun topshiriq va savollar: 
 
1. Zamonaviy mexmonxonalarning turlari.
2. Mexmonxonalarni xududiy joylashishi va nomerlar fondining sig‘imiga
qarab guruhlash.
3. Mexmonxonalarni shinamlik darajasi haqida gapirib bering.
4. Mexmonxolarning funksional vazifasiga qarab guruhlash.
5. Turistik mexmonxonalarning vazifalari. 
6. Tranzit yo‘lovchilar uchun mexmonxonalar.
7. Sportchilar uchun mo‘ljallangan mexmonxonalar.
8. Motellarning joylashi va ularning vazifalari.
9. Kempinglar va ularning vazifalari.
10. Rotel va Flaytellarning mexmonxona industriyasida tutgan o‘rni.

---


34 
Mavzu 3. Mehmonxonalarni tasniflash tizimi
Reja: 
1. Yevropa tasniflash tizimi. 
2. Germaniya tasniflash tizimi.
3. Xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar markasi 
1. Yevropa tasniflash tizimi 
Mehmonxona xizmatlarining sifatini boshqarish masalalarini hal qilishda 
mehmonxona korxonalarini shinamlik darajasiga qarab tasniflash katta rol hynaydi. 
Shinamlik darajasi - kompleks mezon. U quyidagilardan tarkib topadi: 
- nomerlar fondining holati: nomerlar maydoni (m
2
), bir o‘rinli (bir xonali), ko‘p 
xonali nomerlar, apartament nomerlarning ulushi, kommunal qulayliklarning 
mavjudligi va h.k.; 
- mebel, inventar, sanitariya-gigiyena ashyolari va sh.k.ning holati; 
- ovqatlanish korxonalari: restoranlar, qahvaxonalar, barlar va h.k.ning mavjudligi 
va holati; 
- 
binoning, unga keladigan yo‘llarning holati, mehmonxonaga yondosh hududning 
obodonlashtirilganligi; 
- 
axborot bilan ta’minlash va texnik jihozlash, shu jumladan telefon, yo‘ldosh 
aloqasi, televizorlar, muzlatgichlar, mini-barlar, mini-seyflar va h.k.ning 
mavjudligi; 
- 
ayrim qo‘shimcha bepul va pullik xizmatlar ko‘rsatish imkoniyatining mavjudligi. 
Sanab o‘tilgan mezonlar hozirgi kunda dunyoda mavjud bo‘lgan barcha 
mehmonxonalarni tasniflash tizimlarida qo‘llaniladi. Bundan tashqari, xodimlarga va 
ularning tayyorgarligi: ma’lumoti, malakasi, yoshi, sog‘lig‘i, chet tillarni bilishi, 
tashqi ko‘rinishiga ham bir qancha talablar qo‘yiladi.
Hozirda jahonda ma’lum 30 dan ortiq tasniflash tizimlari zamirida shinamlik 
darajasi yotadi. Ular orasida quyidagi tasniflash tizimlari ayniqsa keng tarqalgan: 
