Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

2-vazifa. Suniy sovutiladigan omborlarda 500 tonna urug’lik kartoshkani 
noyabr-mart oylarida saqlashning iqtisodiy samaradorligini hisoblang.  
 
3-vazifa. Tabiy sovutiladigan omborlarda 250 tonna piyozni noyabr-may 
oylarida saqlashning iqtisodiy samaradorligini hisoblang (Q5, X1, X3, I-s). 
 
O'zlashtirish uchun savollar: 
1. Iqtisodiy samaradorlik deganda nimani tushinasiz? 
2. Saqlanganda eng yuqori iqtisodiy samara beradigan meva-sabzavotlar qaysilar? 
3. Saqlash davrida iqtisodiy samaradorlikning pasayishiga qaysi omillar sabab 
bo`ladi? 
4. Iqtisodiy samaradorlikning yuqori bo`lishi qaysi omillarga bog`liq? 
21-ish. Kislota miqdorini aniqlash (titrlanadigan 2-soat) 
 
 
Darsning maqsadi: meva-sabzavotlar tarkibidagi organik kislotalar bilan 
tanishish. Talabalarga meva-sabzavotlar tarkibidagi organik kislotalar mikroini 
aniqlashni o'rgatish. 
Jihoz va materiallar:
1. kolbalar, stakanlar; 
2. reaktivlar, elektr plita; 
3. lakmus qog'ozi, pipetka; 
4. meva-sabzavot namunalari. 
Kislota juda muhim ko'rsatkich bo'lib, uning shakarga bo'lgan nisbati meva-
sabzavotlarning sifatini (ta'mini) aniqlab beradi. Povidla, jele va marmelad 
olinayotganda xom ashyoda albatta 0,9-1% kislota bo'lishi shart, bo'lmasa tayyor 
mahsulot quyuqlashmaydi. 

---

69 
Vinochilik sanoatida ham, albatta uzum yoki mevalarda kislota mikroi 0,7-
0,9% dan kam bo'lsa, sifatli mahsulot olib bo'lmaydi. 
Tuzlangan mahsulotda kislota mikroi standartlarning tex-nik saqlashga 
kiritilgan.
Kislotaning mikroini aniqlash uchun ularning neytrallanish va ishqorli eritmada 
titrlanishiga asoslangan. Neytrallanish nuqtasini indikator yordamida aniqlanadi. 
Vazifa. Kislota mikroini titrlash yo'li bilan aniqlash.