Samdtu tibbiy kimyo kafedrasi Ma’ruza mavzusi: Tibbiy kimyoga kirish. Eritmalarning kolligativ xossalari. Bufer sistemalar

V - titrlovchi eritmaning hajmi; l

pH0 - boshlang’ich muhit pHi

pH1 - ohirigi muhit pHi

Organizmning bufer sistemalari

Gidrokarbonatli bufer sistema - qonning asosiy bufer sistemasi:

H2CO3 H+ + HCO3-

NaHCO3 Na+ + HCO3-

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shilganda kuchsiz elektrolit H2CO3 hosil bo’ladi:

H+ + HCO3- = H2CO3

Oz miqdorda kuchli asos qo’shilganda

kuchsiz elektrolit H2O hosil bo’ladi:

OH- + H+ = H2O

Organizmning bufer sistemalari

Fosfatli bufer sistema - hujayra ichidagi

suyuqliklarning asosiy bufer sistemasi:

NaH2PO4 Na+ + H2PO4-

Na2HPO4 2Na+ + HPO42-

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shilganda kuchsiz elektrolit H2PO4- hosil bo’ladi:

H+ + HPO42- = H2PO4-

Oz miqdorda kuchli asos qo’shilganda

kuchsiz elektrolit H2O va HPO42- hosil bo’ladi:

OH- + H2PO4- = H2O + HPO42-

Organizmning bufer sistemalari

Oqsilli bufer sistema - barcha

to’qimalardagi bufer sistema

PtCOOH PtCOO- + H+

PtCOONa PtCOO- + Na+

Oz miqdorda kuchli kislota qo’shilganda kuchsiz elektrolit PtCOOH hosil bo’ladi:

H+ + PtCOO- = PtCOOH

Oz miqdorda kuchli asos qo’shilganda

kuchsiz elektrolit H2O hosil bo’ladi:

OH- + H+ = H2O

Organizmning bufer sistemalari

Oqsilli bufer sistema - aminikislotaning

bipolar ioni sifatida:

COO- COOH

Pt + HCl Pt

NH3+ NH3Cl

COO- COONa

Pt + NaOH Pt

NH3+ NH3OH

Ma’ruzaning maqsadi

Ko’pchilik organizmlarda, shu jumladan

odam organizmida bufer sistemalar

biologik jarayonlar borayotgan muhitning

pH ko’rsatkichini doimiy saqlanishini

ta’minlaydi. Shuning uchun bufer

sistemalarning turlari, tuzilishi, ularning

ta’sir etish mehanizmi, sig’imini aniqlash,