Самиси ўқув услубий кенгашида муҳокама этилган Ўук раиси Қ. Ж. Мирзаев Баѐннома №2019 йил ― ‖

2. Сиқилиб кирш стратегияси. 
2-расм. Коммуникатив сиѐсат стратегиялари 
Маркетинг коммуникациялари комплекси ўз ичига қуйидаги воситаларни 
олади: реклама, сотувни рағбатлантириш, шахсан сотиш, жамоатчилик билан 
ишлаш, тўғридан-тўғри маркетинг, спонсоринг, маҳсулот-плейсмент, брэндинг. 
Энг мақсадга мувофиқ, самарали комплексни аниқлашда ҳар бир ташкил 
этувчи воситаларнинг кучли ва кучсиз томонларини ҳамда самарали бўлиш 
шартларини ҳисобга олиш лозим. 
Реклама - бу маълум спонсор номидан ғоялар, товарлар ҳамда хизматларни 
таклиф ва тақдим этишнинг ҳар қандай пуллик шакли. 
Шахсан сотиш - сотувчининг харидор билан алоқага киришишини кўзда 
Ишлаб чиқарувчи 
Улгуржи савдо 
Чакана савдо 
Охирги 
истеъмолчи 
Охирги 
истеъмолчи 
Чакана савдо 
Улгуржи савдо 
Ишлаб чиқарувчи 

---

тутади. Бунда маҳсулотннг истеъмол хусусиятлари тўғрисида оғзаки тушунчалар 
берилади ва маҳсулотни олди-сотдиси бўйича биргаликда бир қарорга келинади. 
Жамоатчилик билан ишлаш (алоқалар) ѐки паблик рилейшнз корхонанинг 
мақбул имиджини шакллантириш ва қўллаб-қувватлашга, корхона фаолият 
юритишининг зарурлиги ва унинг жамият ҳаѐтига ижобий таъсир этишига 
жамоатчиликни ишонтиришга йўналтирилган.
Бу вазифаларни бажаришга қуйидаги тадбирлар орқали эришиш мумкин: 
журналистлар учун ахборотлар тайѐрлаш; брифинг; пресс-конференция; очиқ 
эшиклар кунларини ўтказиш; корхона фаолияти тўғрисида кўргазмалар ва 
маросимлар ўтказиш; спонсорлик; фан тадқиқотлар, таълим, санъат ва спортни 
қўллаб-қувватлаш; атроф мухитни ҳимоя қилиш бўйича фаолият; болалар ва 
нафақахўрларга ғамхўрлик қилиш.
Тўғридан-тўғри маркетинг деб, маҳсулотни сотиш мақсадида истеъмолчига 
бевосита таъсир ўтказиш ва мижоз билан тўғридан-тўғри алоқаларни 
ривожлантиришни тушунилади.
Тўғридан-тўғри маркетингнинг бешта шаклини ажратиб кўрсатиш мумкин: 

почта орқали тўғридан-тўғри маркетинг - почта орқали потенциал 
харидорларга жўнатмалар, хатлар, реклама, наъмуналар, проспектлар 
жўнатиш;

каталоглар бўйича маркетинг - мижозларга юборилган каталоглар ѐки сотиш 
жойларида тақдим этиладиган каталоглар орқали товар сотишни ташкил 
этиш; 

телефон орқали сотиш. Фирма ходимлари буюртма олиш ва реклама орқали 
олган ахборотлари бўйича маълумот бериш учун мижозларга бепул телефон 
рақамларини берадилар. 

телевидение орқали маркетинг. Масалан,''Телемагазин'', ''Уйда диванда 
ўтириб савдо'' ва бошқалар.