Sanoq sistemalari

Misollar:

MDCXLIV =1000+500+100-10+50-1+5=1644
2389 = 2000+300+80+9

2389 = M M C C C L X X X I X

Rim sanoq tizimi Kamchiliklari:

• 
  Katta sonlarni yozish uchun(3999) yangi simvol-raqamlarni kiritish lozim bo’ladi(V, X, L, C, D, M)
  
• 
  Kasr sonlarni qanday yozish mumkin?
  
• 
  Arifmetik amallar qanday bajariladi:
  

CCCLIX + CLXXIV =?

Qayerda qo’llaniladi:

• 
  kitobdagi bo’limlarni belgilashda:
  
• 
  Asrlarni yozishda: «XXI asr axborot texnologiyalari asri»
  
• 
  Soatdagi sonlarni ko’rsatishda
  

Slavyan sanoq tizimi Alifbolik(harflik) sanoq tizimi (nopоzitsion)

Pozitsion sanoq sistemasi: raqamning pozitsiyasi sonlarning yozilishiga qarab aniqlanadi.
O’nlik sanoq sistemasi


dastlab – barmoqlarda sanash Hindistonda o’ylab topilgan, arablar moslashtirishgan, Yevropaga olib kelingan
Raqamlar: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
Asosiy (raqamlar miqdori): 10

Boshqa pozitsion sanoq sistemalari:

• 
  ikkilik, sakkizlik, o’noltilik (informatika)
  
• 
  O’nikkilik (1 fut = 12 dyuym, 1 shilling = 12 pens)
  
• 
  yigirmalik (1 frank = 20 su)
  
• 
  oltmushlik (1 minut = 60 sekund, 1 soat = 60 minut)
  

Ikkilik sanoq sistemasi
Butun sonlarni ikkilikga o’tkazish Ikkilik sanoq sitemasi: Foydalaniladigan raqamlar: 0, 1
Asosi(raqamlar soni): 2

• 
  Ikkita holatni aniqlaydigan texnik qurilma kerak bo’ladi(tok bor—tok yo’q);
  
• 
  Ikkilik sanoq sistemasini ishonchliligi;
  
• 
  Operatsiyalarni bajarishda kompyuter uchun o’nlikdan ko’ra ikkilik sanoq sistemasi ma’qul
  
• 
  Oddiy o’nlik sanoq sistemasidagi sonlar ikkilik sanoq sistemasida judayam katta ko’rinishga kelib qoladi;
  
• 
  Ikkilik sanoq sistemasi ko’p darajalarga (razryadlarga) ega;
  

Inson uchun ikkilikdagi sonlarni o’qish qiyin, chunki ularr bir xil ko’rinishga ega, ya’ni 1 va 0 ko’rinishiga.

Sakkizlik sanoq sistemasi